بزرگنمايي:

چه خبر - درياچه خارج و تبديل به بستر نمکي يا پلايا شده است

«بهروز ساري صراف» با بيان اين مطلب اظهار کرد: طبق آمار منتشر شده در سايت شرکت آب منطقه‌اي استان در 24 آذر ماه، حجم آب موجود در درياچه برابر با يک ميليارد و 66 ميليون متر مکعب بوده و اين در حالي است که طبق ميانگين دراز مدت 30 ساله، ميزان آب موجود در درياچه بايد برابر با 16 ميليارد متر مکعب باشد!

وي افزود: اعداد را بيش از حد برجسته نکنيم. درياچه‌ اروميه از فرم درياچه خارج و تبديل به بستر نمکي يا پلايا شده است. همه تلاش‌ها نيز براي جلوگيري از خيزش نمک است. ثابت نگه داشتن تراز درياچه آن هم زير حد نرمال افتخار بزرگي نيست.

مدير گروه آب و هواشناسي و استاد اقليم‌شناسي دانشگاه تبريز با بيان اين‌که 15 سال پيش برخي هشدار محققان و دانشگاهيان مبني بر خشکي درياچه‌ي اروميه را سياه‌نمايي خواندند، اظهار کرد: بي‌توجهي به هشدارها، نبود منشور محيط‌زيست، جاي خالي کرسي‌هاي آزادانديشي در مسائل زيست محيطي، نبود حمايت ملي از محيط زيست و اجرايي نشدن قوانين و حمايت از برخي کارخانجات آلاينده به بهانه‌ي حمايت از توليد و اشتغال نتيجه‌اي جز تخريب محيط زيست ندارد.

عضو هيئت علمي دانشگاه تبريز در ادامه گفت: بي‌توجهي مسئولان ذي‌ربط نسبت به بحران خشکي درياچه‌ي اروميه و نبود قوانين مصوب براي کشاورزان و مردم، باعث شده است تا مردم خشکي درياچه را يک بازي خبري تلقي کنند.

وي ادامه داد: مسئولان به مردم نياز دارند، از اين‌رو مي‌کوشند مردم را ناراحت نکنند. هيچ هشدار جدي و قانون تصويب شده‌اي در اين‌باره وجود ندارد. علاقه‌ي مردم ما هم در شعار خلاصه شده و هيچ تغيير مثبت و موثري در مصرف آب و الگوي کشت توسط مردم و مسئولان ديده نمي‌شود!

وي با اشاره به برخي سياست‌گذاري‌هاي نادرست حوزه‌ي کشاورزي در برنامه‌ي ششم توسعه تصريح کرد: توليد سالانه‌ي يک ميليون و 200 هزار تن چغندر و تبديل 500 هزار هکتار از اراضي شيب‌دار به باغ از جمله سياست‌هاي مدون در برنامه‌ي توسعه‌ي ششم است که بدون توجه به ميزان آب مورد نياز به احداث باغ و کشت چغندر تدوين شده و با توجه به اين‌که اراضي موجود در حاشيه‌ي درياچه‌ي اروميه يکي از کانون‌هاي اصلي کشت چغندر با نياز آبي فراوان است، اجراي اين طرح، بحران خشکي را تشديد خواهد کرد. منابع آبي ما قانوني به هدر مي‌روند.

ساري صراف افزود: تا زماني که بحران درياچه‌ي اروميه و کم‌آبي از سوي مسئولان جدي گرفته نشود، نمي‌توان از مردم انتظار داشت. با وجود چنين طرح‌هايي در برنامه‌ي ششم توسعه‌ مردم نيز بحران آب را جدي نمي‌گيرند و اگر محصولاتي با نياز آبي زياد کشت کنند، کار غيرقانوني انجام نداده‌اند، چون مجوز آن در برنامه‌ي توسعه‌ي کشور و از سوي مسئولان صادر شده است. مردم زماني خود را موظف به اجراي قوانين مي‌دانند که مسئولان را جدي و صادق ببيند.

وي با اشاره به ناديده گرفته شدن منابع انرژي، توصيه به استفاده از کودهاي شيميايي و تشويق به سدسازي در برنامه‌ي ششم توسعه گفت: با وجود منابع آبي محدود و بحران خشکي درياچه، نمايندگان هم وعده‌ي سدسازي به مردم مي‌دهند. مردم اين مغايرت در بيانات و قوانين مصوب را به وجود اهداف پنهان و سياسي تعبير مي‌کنند.

وي ادامه داد: تکنوکرات‌ها و بازرگانان ما بايد چاره‌اي بينديشند و به جاي وارد کردن کالاي درجه سه‌ي چيني، تکنولوژي‌هاي روز براي کاهش آلودگي هوا را وارد کنند. امروزه در سطح دنيا از فيلترهاي تصفيه‌کننده‌ هوا و دستگاه‌هاي دودخور استفاده مي‌کنند که ضمن پاکسازي هوا کربن اتمسفر را به الماس مصنوعي تبديل مي‌کند.

ساري صراف در ادامه با تائيد وجود رابطه‌ي معني‌دار ميان آلودگي هواي شهرهاي هم‌جوار و خشکي درياچه‌ اروميه ادامه داد:‌ طبق مطالعات و مستندات علمي، بحران ريزگردها و خيزش نمکي علاوه‌بر استان‌ها، کشورهاي هم‌جوار را نيز تحت‌تاثير قرار مي‌دهد. ريزگردها با ورود به لايه‌هاي فوقاني جو از طريق کانال هوايي تروپوسفر به استان‌هاي مجاور و حتي کشورهاي همجوار و مناطق دور دست نيز منتقل شده و مي‌تواند تبديل به يک بحران بين‌المللي شود.

استاد اقليم‌شناسي دانشگاه تبريز در پاسخ به درستي تئوري ناباروري ابرها ناشي از گاز متان موجود گفت: گازهاي گلخانه‌اي سبب گرمايش زمين و کاهش بارندگي مي‌شوند و گاز متان نيز يکي از گازهاي گلخانه‌اي است که تراکم ابرها را تحت‌تأثير قرار مي‌دهد. اين گاز که به گاز مرداب و باتلاق نيز معروف است در ميان بقاياي گياهان نيز وجود دارد.

وي افزود: 5200 کيلومتر از حاشيه‌ي درياچه‌ي اروميه در گذشته جزو پهنه‌ي آبي درياچه بود که امروزه پهنه‌اي خشک و نمکي، جاي پهنه آبي را گرفته است و باتلاق، مرداب و بقاياي گياهي در اين منطقه ديده نمي‌شود که بتواند ساطع شدن گاز متان در سطح کلان منطقه را ثابت کند.

وي تصريح کرد: بحران خشکي درياچه به اندازه‌ي کافي مردم را نگران کرده و بهتر است تا ثابت نشدن و تحقق اندازه‌گيري ميزان متان و تأثير آن بر باروري ابرها، تنش ايجاد نشود.

استاد دانشگاه تبريز در ادامه با تأکيد بر نقش عوامل انساني در خشکي درياچه‌ي اروميه و لزوم مداخله‌ي زودهنگام گفت: با در نظر گرفتن دخالت نامناسب بشر در طبيعت، هيچ بلا و خطري دور از انتظار نيست. در همه بحران‌هاي زيست محيطي به اقدامات اورژانسي نياز است. براي احياي درياچه‌اي مثل درياچه‌ي اروميه در دنيا حدود 25 سال زمان لازم است. اميدواريم حداقل نوادگان و نسل‌هاي آينده‌ي ما يک قرن ديگر احياي درياچه را ببينند!

وي با اشاره به نقش خشکي درياچه در گرم شدن هوا اظهار کرد: پهنه‌ي آبي درياچه در گذشته نقش موثري در تعديل هواي شهرهاي حاشيه‌ درياچه داشت. اما امروزه با توجه به وجود پهنه‌ خشکي در سطح وسيع و خاصيت خشکي‌ها شاهد گرم شدن هوا حتي در فصول سرد سال هستيم.

ساري صراف علاوه‌بر نقش گرمايش جهاني و تغيير اقليم، نقش عوامل انساني اعم از فرهنگ و عملکرد مردم و مديران، نبود مقررات و قوانين جدي زيست محيطي و فقدان معيشت جايگزين، الگوي کشت نامناسب و آبياري اراضي زراعي با شيوه غرقابي و همچنين برنامه هاي ناکارآمد در زمينه آب و خاک را از علل خشکي اروميه برشمرد.

منبع: isna.ir