بزرگنمايي:
چه خبر - آيا زلزله قابل پيش بيني است؟
شايد بيشتر از صد سال است که دانشمندان به دنبال راههاي مختلفي براي پيشبيني زلزلهاند، اتفاقي که به دليل ساختار بسيار پيچيده زمين تا الان نيافتاده است، با اين وجود چند سالي است که ديويد نبهن يکي از شهروندان لسآنجلس مدعي شده که برخي از زلزلههاي قوي را ميتوان با روشي علمي پيشبيني کرد.
او تا حالا 4 کتاب درباره پيشبيني زلزله نوشته است و معتقد است براي فهم زلزله بايد نگاهها را از زمين به سمت آسمان ببريم. نبهن بر اساس نتايج تحقيقاتش ادعا ميکند که علاوه بر نيروي هسته زمين، نيروي فرعي ديگري هم منجر به لرزش زمين ميشود، نيروي جاذبه ماه و خورشيد.
در رابطه با نتايج اين تحقيقات، اينکه آيا گذارههاي آن در کشوري مثل ايران صدق ميکند يا نه و ... نبهن گفتگويي داشت که در ادامه ميخوانيد.
آقاي نبهن شما بر اساس تحقيقاتي که در اين مدت انجام دادهايد ادعا کردهايد که جاذبه يکي از عوامل زلزله است، آيا اين حرف شما اين معنا را دارد که حرف ديگر زمينشناسان را رد ميکنيد؟
من با چيزي که عامل زلزله است، مخالفت نميکنم، بديهي است که با انرژي هستهي کره زمين صفحههاي زمين حرکت ميکنند و اين باعث ايجاد زلزله ميشود، بحث من اين است که برخي مواقع جزر و مد ميتواند يک زلزله درحال وقوع را شديدتر کند. اين باعث ميشود بتوانيم برخي لرزهها را پيشبيني کنيم،چون ما ميتوانيم مکان ماه و خورشيد را هنگامي فشار جزر و مد به بيشترين حد ممکن رسيده، تخمين بزنيم. بنابراين من با اصول لرزهنگاري مخالف نيستم، فقط ميخواهم توجهات را به نيروي فرعي ديگري جلب کنم، اينکه به جاي اينکه به زمين نگاه کنيم به آسمان هم نگاه کنيم. اين موضوع نيروي کوچک ديگري را هم به معادلاتي که درباره زلزله وجود دارد، اضافه ميکند.
چه شد که به اين نتايچ رسيديد؟
من با دهها راه مختلف به اين نتيجه رسيدم، من سالها به عنوان شهروند، معلم و هماهنگکننده آمادگي با زلزله در لسآنجلس زندگي کردهام. در اواخر دهه 80 و اوايل دهه 90 ميلادي 4 بار به علت زلزله از خواب بيدار شدم، همه اين زلزلهها در سپيدهدم رخ دادند. اين تصادف عجيب باعث شد که همه زلزلههاي بزرگ لسآنجلس را در قرن بيستم و جزر و مدهاي خورشيد و ماه را مطالعه کنم، همانطور که در جدول پايين ميبينيد، همه زلزلههاي بزرگ در زماني رخ داده که يا سپيدهدم بوده يا گرگ و ميش. همچنين اين زلزلهها درست زماني رخ دادهاند که ماه يا کامل بوده يا به کامل بودن بسيار نزديک بوده است.
با گذشت سالها متوجه شدم با اينکه من اولين کسي بودم که زمان مشخصي را براي زلزله ساحل غربي آمريکا مشخص کردم (سپيدهدم و گرگ و ميش)، من اولين کسي در جهان نبودم که درباره اين موضوع نوشته باشد، در واقع در طول 175 سال صدها متن علمي درباره تاثير جزر و مد زلزله منتشر شده است.
پس براساس شواهد تجربي زلزلههاي لسآنجلس در قرن اخير و تحقيقاتي که از فرضيه من حمايت ميکردند، به اين نتيجه رسيدم که شايد در هنگام طلوع و غروب خورشيد يا ماه کامل و ماه نو احتمال وقوع رخدادهايي با احتمال بيشتر از بقيه در حوزه زلزله در غرب ساحل آمريکا بيشتر باشد.
بر اساس فرضيه شما چگونه ميشود زلزلهها را پيشبيني کرد؟
تا الان يافتههاي من زلزلههاي بزرگ را پيشبيني کرده است، البته بايد تاکيد کنم که اين فرضيه من نيست که توسط جزر و مد بتوانم زمان دقيقي را براي زلزله پيشبيني کنم، من فقط از اتفاقاتي ميگويم که احتمال وقوع آنها بيشتر است. اين را هم بايد بگويم که در دو دهه اخير من بارها از وقوع يک زلزله بالاي 5 ريشتر در يک روز و زمان خاصي هشدار دادم و اين اتفاق با ساعتها و دقايقي فاصله رخ داده است.
بر اين اساس، ميتوان زلزلههاي محتمل ديگر در ايران را هم پيشبيني کرد؟
بايد بگويم حرفهايي که در رابطه با افزايش احتمال وقوع زلزله هنگام طلوع و غروب خورشيد زدم، اگر درست باشند فقط در رابطه با ساحل غربي آمريکا صدق ميکند. دانشمندان زيادي از اوايل دههي 1890 ميلادي، در رابطه با ساعت محتمل زلزله تحقيقاتي انجام دادهاند، اما اين تحقيقات ميگويند زلزلهها بيشتر در هنگام عصر يا نيمه شب رخ ميدهد. در واقع به گفته برخي دانشمندان در هند، پاکستان، ايران، ژاپن، ايتاليا و آمريکاي مرکزي احتمال وقوع زلزله در اين ساعتها بيشتر است. تاکيد ميکنم، با اينکه بسياري از دانشمندان قبول دارند که روزهايي که ماه کامل است، احتمال وقوع زلزله در همهجا بيشتر است، ولي شرط افزايش احتمال لرزش زمين هنگام غروب و طلوع خورشيد فقط در غرب ساحل آمريکا صدق ميکند، من اين موضوع را با توجه به منطقه جغرافيايي خاص اين منطقه کشف کردهام.
و سوال آخر، بسياري کار شما را غيرعلمي ميدانند پاسخ شما به اين ادعاها چيست؟
کساني که اين حرفها را ميزنند بايد تغييري که در ديدگاه علمي ايجاد شده را ببينند، تحقيقات جديدي که در مجلات علمي معتبر منتشر شده، تقريبا از همه حرفهايي که در اين مدت زدهام، حمايت ميکنند.
منبع: khabaronline.ir