بزرگنمايي:

چه خبر - شايعات فضاي مجازي درباره سيب‌هاي حاشيه جاده اروميه

«حاشيه جاده‌هاي اروميه اين روزها مملو از سيب‌هاي زرد و قرمز است. برخي شايعات فضاي مجازي مي‌گويد، فرش سيب حاشيه جاده‌ها، رفتار اعتراضي کشاورزاني است که نمي‌خواهند سيب‌هايشان را با ضرر بفروشند اما گويا ماجرا با آن چه روايت شده، کاملا متفاوت است. شکرالله حاجي‌وند، مدير کل ميوه‌هاي سردسيري وزارت کشاورزي به «شهروند» مي‌گويد: سيب حاشيه جاده‌ها در واقع سيب‌هاي درجه چند کشاورزان است که براي ارسال به کارخانه‌ها دپو شده‌اند.
امسال باد و باران باغ‌هاي سيب اروميه را درگير کرده و باعث شده است سيب‌هاي باکيفيت و درجه يک به زير درخت‌ها ريزش کنند و کيفيت‌شان را از دست بدهند. همين موضوع موجب شده است که سازمان تعاون روستايي وارد عمل شود و براي نخستين‌ بار سيب‌هاي صنعتي را با ٥ تا ٦ برابر قيمت‌ سال گذشته بخرد.
نادر قاضي‌پور، نماينده مردم اروميه، با تأييد اين ادعا به «شهروند» مي‌گويد: امسال شرايط باغداران سيب بهتر شده است زيرا سيب صنعتي‌ سال گذشته به قيمت ٥٠ تا ٧٠تومان از کشاورز خريداري مي‌شد اما تصميم دولت به خريد تضميني باعث شده که حتي يک‌ کيلو سيب هم زير درخت‌ها باقي نماند. البته خيلي‌ها معتقدند، کشت سيب به دليل کم‌آبي در اروميه هيچ توجيه اقتصادي نداشته است، زيرا نه‌ تنها باغ‌هاي سيب موجب خشک‌ شدن درياچه اروميه شده‌اند که در حال حاضر صادرات سيب مازاد هم به کندي انجام مي‌شود و از ٧٥٠‌هزار تن سيب ذخيره کشور تنها ٢٠‌هزار تن به هندوستان و افغانستان صادر شده است.
ماجرا را برعکس روايت کرده‌اند
شکرالله حاجي‌وند، مديرکل ميوه‌هاي سردسيري وزارت کشاورزي، به «شهروند» مي‌گويد: اينها تنها فضاسازي رسانه‌اي است. به گفته او فيلم منتشر شده مربوط به سيب‌هاي صنعتي است که توسط تعاون روستايي به قيمت ٢٨٨ تا ٣١٥تومان خريداري شده است.
نادر قاضي‌پور، نماينده مردم اروميه در مجلس البته به محصولات باکيفيتي اشاره مي‌کند که وزش باد و باران در روزهاي گذشته آنها را زيردرختي کرده است. به گفته او در حال حاضر قيمت هر کيلو سيب ممتاز ٢٤٠٠تومان، درجه يک ٩٠٠ تا ١٤٠٠تومان و ٦٠٠ تا ٩٠٠تومان از نوع درجه ٣ قيمت خورده است اما وزش باد و باران در روزهاي گذشته سيب‌هاي باکيفيتي که قرار بوده به اين قيمت از کشاورز خريداري شود، حالا به زيردرختي تبديل کرده و باغدار بايد در قبال مبلغ ناچيزي آنها را بفروشد.
اما حجم توليد سيب منطقه آذربايجان در حالي اين‌ روزها شرايط بهتري را سپري مي‌کند و حجم آن از ٧٥٠‌هزار تن در سال گذشته به يک‌ ميليون و ٣٠٠‌هزار تن افزايش يافته که شرايط براي صادرات آن چندان فراهم نيست. به‌ طوري که آمارهاي صادرات نشان مي‌دهند از ٧٥٠‌هزار تن سيب ذخيره‌ شده در سردخانه‌ها تنها ٢٠‌هزار تن آن به کشورهاي هند و پاکستان و افغانستان صادر شده است.
نايب‌رئيس خانه کشاورز در اين‌ باره به «شهروند» مي‌گويد: بازار داخلي جوابگوي اين حجم از توليد نيست و بايد فکري براي توسعه و رفع موانع صادراتي کرد. موانع صادراتي باعث شده هر سال محصولات توليدي کشاورزان هيچ سودي براي آنها نداشته و سود يک‌ سال زحمت باغدار و کشاورز در يک روز به جيب دلالان و واسطه برود.
اين اتفاق در شرايطي است که کارشناسان منابع آبي، سيب را در زمره محصولات آب‌بر قرار داده و قيمت تمام‌ شده توليد آن را براي اقتصاد ملي بالا عنوان مي‌کنند. بياباني، نايب‌رئيس خانه کشاورز در حالي قيمت تمام‌شده هر کيلو آب را بين ١٢٠٠ تا ١٥٠٠تومان اعلام مي‌کند که در صورت اضافه‌ کردن بهاي آب به قيمت‌هاي بسيار بالايي مي‌رسيم. بررسي‌ها نشان مي‌دهد که توليد يک سيب ١٠٠گرمي به حداقل ٧٠ ليتر آب نياز دارد.
وضع سيب‌هاي زيردرختي بهتر از رودرختي
حالا بر خلاف سيب‌هاي درجه يک و ممتاز سيب‌هاي زيردرختي و صنعتي امسال شرايط بهتري را تجربه مي‌کند. حاجي‌وند، مديرکل ميوه‌هاي سردسيري وزارت جهاد کشاورزي در اين‌ باره به «شهروند» مي‌گويد: امسال براي اولين‌ بار خريد تضميني سيب‌هاي صنعتي در دستور کار تعاون روستايي قرار گرفته است.
به‌ گفته او، فيلم منتشر شده در فضاي مجازي هم مربوط به همين سيب‌هاي زيردرختي است که توسط تعاون روستايي خريداري و به دليل بالا بودن حجم‌شان در کنار خيابان دپو شده‌اند. اين محصولات به مرور به کارخانه‌هاي کنسانتره منتقل مي‌شود و هيچ محصولي روي دست کشاورزان باقي نمي‌ماند.
بر اساس اعلام سازمان تعاون روستايي استان آذربايجان‌ شرقي در حال حاضر بيش از 50 مرکز خريد در سطح 11 شهرستان نسبت به خريد سيب صنعتي از کشاورزان به قيمت هر کيلو ٢٨٨تومان تا ٣١٥تومان اقدام مي‌کنند. اين در حالي است که به اذعان نماينده مردم اروميه‌ سال گذشته هر کيلو سيب زيردرختي بين ٥٠ تا ٧٠تومان در هر کيلو از کشاورزان خريداري مي‌شد. همين مسأله موجب شده بود که کشاورزان انگيزه‌اي براي جمع‌آوري محصولات ريخته‌ شده در پاي درخت را نداشته باشند ولي امسال حتي يک‌ کيلو سيب هم زير درخت باقي نمي‌ماند. آن گونه که قاضي‌پور مي‌گويد، تاکنون ٣٠‌هزار تن سيب صنعتي از باغداران خريداري شده و به کارخانه‌هاي کنستانتره تحويل داده شده است. وجوه بهاي سيب صنعتي خريداري‌ شده در 3 مرحله به کشاورزان پرداخت مي‌شود.
او با اشاره به شرايط سيب درختي صنعتي خريداري‌ شده، افزود: تميز و عاري‌ بودن از فضولات حيواني، گرد و خاک و گل‌ و لاي، آلودگي و آفات بيماري، لهيدگي ناشي از عوارض مکانيکي آفات حداقل 10درصد، سوختگي بر اثر آفتاب و سموم حداکثر 16درصد، نارس‌بودن ميوه 6‌درصد و وزن يک‌ کيلو ميوه بايد حداقل کمتر از 15عدد سيب نباشد و در مجموع ضايعات ناشي از موارد ذکر شده نبايد از 20‌درصد بيشتر باشد. در صورتي که سيب عرضه‌ شده فاقد استانداردهاي تعيين‌ شده باشد، به ‌صورت توافقي از باغدار خريداري مي‌شود.
باد و باران حجم سيب‌هاي صنعتي را افزايش داد
به ‌گفته قاضي‌پور، در حال حاضر هر کيلو سيب درجه دو بين ٦٠٠ تا ٩٠٠تومان، درجه يک ٩٠٠ تا ١٤٠٠تومان و ممتاز به قيمت ٢٤٠٠تومان از کشاورزان خريداري مي‌شود اما مشکل از آن‌ جا آغاز شد که بادي با سرعت ١٢٠کيلومتر بخش زيادي از محصولات باغداران را که اتفاقا کيفيت خيلي خوبي هم دارند، ريخت. حالا اين محصولات نه‌ تنها ممتاز نيستند بلکه به قيمت سيب صنعتي يعني حداکثر ٣١٥تومان از باغدار خريداري مي‌شود.
او ادامه داد: وزش باد شديد و بارش باران در منطقه باعث ايجاد حجم بيشتر سيب پادرختي شده و اين سيب‌ها طبق روال معمول بايد به کنسانتره تبديل شوند.
تنها ٢٠‌هزار تن سيب صادر کرديم
اما کندشدن روند صادرات در اين ايام‌ سال از جمله دلايلي است که به‌ گفته نماينده مردم اروميه شرايط را براي باغدار سخت کرده است. به ‌گفته او، تاکنون تنها ٢٠‌هزار تن از ٧٥٠‌هزار تن سيب ذخيره‌شده در سردخانه‌هاي کشور به کشورهاي آذربايجان، هندوستان و افغانستان صادر شده است. اين در حالي است که به دليل نبود روابط بازرگاني مناسب صادرات به کشورهايي همچون عراق و روسيه در شرايط بسيار بدي به سر مي‌برند.
در اين ميان نايب‌رئيس خانه کشاورز معتقد است که اين موضوع باعث شده هر سال محصولات توليدي کشاورزان هيچ سودي براي آنها نداشته و سود يک‌ سال زحمت باغدار و کشاورز در يک روز به جيب دلالان و واسطه برود.
او بر اين باور است، چون باغدار و کشاورز سود نمي‌کند و درآمد حاصله ناچيز است، نمي‌تواند از تکنيک‌هاي روز و نوين در بحث باغداري و توليد محصول استفاده کند، نمي‌تواند ارقام جديد و باکيفيت توليد کند، علاوه بر اين، مسائل متعدد ديگري نيز زنجيروار دست به دست همه داده تا بازار محصولات کشاورزي به‌ خصوص سيب با مشکل مواجه باشد.
بياباني همچنين با اشاره به لزوم تدوين برنامه کوتاه‌مدت و درازمدت حل مشکل سيب درختي و نيز ساير محصولات کشاورزي استان مي‌گويد: با حمايت صندوق توسعه ملي و اختصاص يارانه‌هاي دولتي و همچنين اتخاذ راهکارها و برنامه‌ريزي‌هاي صحيح از طرف دولت به منظور افزايش قيمت خريد سيب صنعتي، مي‌توانيم به بهبود کيفيت محصولات کشاورزي و باغي و افزايش قدرت رقابت‌پذيري صنايع تبديلي در بازارهاي جهاني، ياري رسانيم.
وي، بهبود کيفيت بسته‌بندي، اعطاي مشوق‌هاي صادراتي و تخصيص يارانه‌هاي حمل‌ونقل براي سيب درختي را از مولفه‌هاي مهم به منظور حفظ بازارهاي هدف صادراتي و نيز توسعه صادرات عنوان کرد.
وي همچنين استفاده از رايزن‌هاي بازرگاني کشور در جهت معرفي هر چه بهتر محصولات کشاورزي به‌ خصوص سيب را که يکي از راه‌هاي افزايش صادرات کشاورزي است، گفت: متاسفانه ساير کشورها به‌ خصوص کشورهاي همسايه با استفاده از تکنيک‌هاي جديد بازاريابي با وجود توليد محصولات بي‌کيفيت‌تر از سيب‌هاي توليدي مرغوب کشور و استان سهم زيادتري از ما در بازارهاي جهاني دارند.
توليد هر سيب چقدر آب مي‌برد
در ايران، کشاورزي بيشترين مصرف آب را دارد. با اين تفاوت که سهم کشاورزي ايران در مقايسه با ساير کشورها از استانداردهاي جهاني بسيار بالاتر است. بر اين اساس مصرف خانگي ٦درصد، صنعت ٢‌درصد و کشاورزي نيز ٩٢‌درصد منابع آب را به مصرف مي‌رساند (هر چند که مسئولان وزارت جهاد کشاورزي مصرف ٧٠‌درصد آب را در کشاورزي تأييد مي‌کنند و مي‌گويند، هدررفت آب را نبايد به پاي کشاورزي گذاشت.) کارايي آب در کشورهاي پيشرفته بيشتر از ٣کيلوگرم بر مترمکعب است. بدين معنا که از هر مترمکعب آب مي‌توان ٣کيلوگرم محصول کشاورزي توليد کرد. در حالي ‌که راندمان مصرف آب در ايران به يک‌کيلوگرم بر مترمکعب نيز نمي‌رسد. بر اين اساس، ايران در بهره‌وري از آب در بين ١٢٣ کشور، رتبه ١٠٢ را کسب کرده است. بررسي‌ها نشان مي‌دهد که توليد يک سيب ١٠٠گرمي حداقل ٧٠ ليتر آب نياز دارد.

منبع: روزنامه شهروند