بزرگنمايي:

چه خبر - اوضاع زنان با اصلاحات تازه در عربستان هم قابل قبول نشده است

فاطمه کريمخان: دو روز بعد از اصلاحات تازه در عربستان رويترز از تماس‌هاي تهديد آميز با فعالان حقوق زنان در عربستان پرده برداشت. از آنها خواسته شده بود که به حق رانندگي زنان در عربستان قانع باشند و ديگر به محدوديت‌هاي قبلي اشاره نکنند.
مي‌گويند سفارش‌هاي بوگاتي در عربستان در روزهاي گذشته بيشتر شده است، اما گروهي از زن‌هاي عربستاني مي‌گويند دادن حق رانندگي به زنان تنها روبناست و تبعيض بسيار بنيادي‌تر از آن است که با اين «هديه‌ها» جبران شود.
ياسمين باقر، دختر دو رگه عرب-لاتين و فعال حقوق زنان،‌ در اين مورد به تايم مي‌گويد بعد از دهه‌ها محافظه کاري،‌ حالا پادشاه تصميم گرفته است به زنان حق رانندگي بدهد،‌ اما اين يک تغيير واقعي در عرصه حقوق زنان نيست.
او مي‌گويد: تغييري که من منتظرش هستم، بسيار بنيادي‌تر از چيزي مانند حق رانندگي است. ما مي‌خواهيم زنان عربستاني،‌ مانند مردان، شهروند تلقي شوند و بتوانند اسم خودشان را داشته باشند.
حتما شنيده‌ايد که در ايران قديم، ‌مردهايي بودند که زنانشان را به نام پسر بزرگشان صدا مي‌کردند،‌ در عربستان هنوز مردها همين کار را مي‌کنند. زنان در عربستان،‌ دختر،‌ همسر،‌ خواهر يا مادر مردي هستند و تنها به همين نام شناخته مي‌شوند. نام زنان عربستاني هنوز به عنوان بخشي از حريم خصوصي مردان خوانده تلقي مي‌شود. زنان غريبه را «خاله» يا « معلم» صدا مي‌کنند،‌ حتي نام بردن از زنان در محافل عمومي هم بسيار نادر است.
با اين که خيلي از زنان عربستاني اين روزها عکس‌هاي خودشان را در حال راندن ماشين در شبکه‌هاي اجتماعي منتشر مي‌کنند،‌ اما هنوز به نام خودشان خوانده نمي‌شوند. اسم زنان در عربستان تنها روي کاغذ وجود دارد. فعالان حقوق زنان مي‌گويند رشد استفاده از شبکه‌هاي اجتماعي اين وضعيت را تا حدودي بهتر کرده است. فيس‌بوک،‌ اينستاگرام و توييتر باعث شدند که مردان و البته زنان عربستاني تا حدودي نگاهشان را به مساله هويت زنان و داستان‌هاي زندگي آنها تغيير دهند. علاوه بر اين،‌ شبکه‌هاي اجتماعي کمک کردند مردم ديدي در مورد آنچه در ساير نقط دنيا رخ مي‌دهد به دست بياورند. زنان و مردان عربستاني مي‌توانند در فضاي آنلاين صداي خود را داشته باشند و در گفت‌وگوهايي شرکت کنند که جنبش زنان را در فضاي حقيقي شکل مي‌دهد. درصد زيادي از جمعيت زنان عربستان زير 30 سال سن دارند و اميدوار هستند همان طور که امروز توانسته‌اند حق رانندگي را به دست بياورند،‌ در آينده بتوانند با نام خودشان شغل داشته باشند.
در سال‌هاي اخير کمپين‌هايي براي بازتر کردن فضاي زندگي زنان،‌ از طرف نهادهاي مختلف حقوق بشري چه در جامعه کشورهاي عرب و چه در کشوهايي مانند افغانستان شکل گرفته است. کمپين «اسم مادر من» (#mymothersnameIs) يکي از اين حرکت‌ها بود که به همت سازمان ملل در مصر اجرا شد و از مردم يک سوال ساده داشت: « اسم مادر شما چيست». واکنش‌هاي مردم براي مجريان کمپين عجيب نبود. بسياري از مردم حاضر هستند نام پدرشان را بگويند،‌ اما وقتي در مورد نام مادر از آنها سوال مي‌شود ترجيح مي‌دهند سکوت کنند. کمپين مشابهي که در افغانستان اجرا شد «اسم من کجاست» (#whereismyname) بود و تلاش مي‌کرد به زنان يادآوري کند که اسم آنها بايد به فضاهاي عمومي برگردد. زنان افغانستان از اين نظر موقعيتي مشابه زنان عرب دارند. آنها را اغلب به عنوان مادر، خواهر يا همسر يک مرد مي‌شناسند،‌ نه فردي مستقل.
عربستان دو پرديس دانشگاهي ويژه زنان دارد. در يکي از آنها، بزرگترين پرديس دانشگاهي زنان در دنيا،‌ در اصلاحات تازه پادشاه عربستان، به زنان اجازه داده شده است که از تلفن همراهشان استفاده کنند، اما تا زماني که زنان نه در خانه و نه در محيط عمومي شهر نمي‌توانند از اسم خودشان استفاده کنند،‌ يا با اين نام خطاب شوند، هنوز راه زيادي براي جنبش زنان عربستان باقي مانده است.
خانم باقر،‌ براي مجله تايم نوشته: سوال ما اين است که آيا ما مي‌توانيم،‌ خواهيم توانست و يا اصلا بايد بتوانيم زنان را به يک گام ساده که گفتن نامشان در عرصه عمومي است راهنمايي کنيم يا نه. رانندگي زنان در عربستان گام بزرگي است اما ما اميدوار هستيم که اين اقدام بتواند به روشن شدن اذهان مردم کمک کند. ما مي‌خواهيم مردان ما به جايي برسند که از زنان در عرصه‌هاي عمومي نام ببرند، نه اين که آنها را به نام کسان ديگري صدا کنند،‌ يا به آنها با نام‌هاي خودشان در شبکه‌هاي مجازي اشاره کنند. ما مي‌خواهيم به جايي برسيم که زنان و مردان هر دو در هويت فرزندانشان شريک باشند،‌ نه اين که نام فرزندان تنها از مردان به بچه‌ها به ارث برسد و زنان از هويت فرزندانشان حذف شوند. بيش از همه چيز ما مي‌خواهيم که به عنوان شهروندان مستقل از حقوق شهروندي برابر برخورد باشيم و بتوانيم هويت خودمان را داشته باشيم.

منبع: isna.ir