بزرگنمايي:

چه خبر - روشهاي پيشگيري از سنگ کليه

سنگ کليه، مواد معدني و نمک هاي ته نشين و متبلور شده در کليه است. معمولا مايع ادرار از تماس ضايعات با يکديگر جلوگيري مي کند؛ اما زماني که مايعات کافي در ادرار وجود ندارد و يا ميزان ضايعات جامد ادرار زياد است، سنگ کليه تشکيل مي شود.

زماني که ادرار مايعات بيشتري داشته باشد، امکان اينکه مواد معدني و نمک ها انبوه شوند و تشکيل سنگ دهند کمتر است. ادرار تيره از نشانه هاي کم آبي بدن است و در حالت ايده آل ادرار بايد به رنگ زرد کمرنگ باشد.
براي بسياري از افراد، مصرف 8 ليوان آب در طول روز کافي نيست و بايد براي کاهش خطر سنگ کليه حداقل روزي 12 ليوان آب نوشيد. حداقل نيمي از مايعات مصرفي فرد بايد آب خالص باشد. نوشيدني هاي شيرين، گازدار و حاوي کافئين احتمال شکل گيري سنگ کليه را بالا مي برند.

سديم يا نمک باعث احتباس آب و در نتيجه کم آبي بدن مي شود. بزرگسالان بايد مصرف نمک روزانه ي خود را زير 2300 ميلي گرم (يک قاشق غذاخوري) نگه دارند.
غذاهاي پر نمک شامل :
غذاهاي دودي
اکثر غذاهاي آماده
چيپس ها
کنسروها
نودل هاي آماده
غذاهايي که حاوي ساير سديم ها نظير سديم بيکربنات، فسفات دي سديم، گلوتامات مونوسديم، بيکينگ پودر، نيتريت ها و نيتريت سديم هستند.

اضافه وزن مي تواند به کليه ها فشار آورد، اما انتخاب راهي ايمن براي کاهش وزن نيز مهم است. رژيم هاي غذايي که به سرعت وزن را کاهش مي دهند، رژيم غذايي با کربوهيدرات بسيار پايين و رژيم هايي بر اساس پروتئين حيواني همگي مي توانند خطر سنگ کليه را افزايش دهند.

سنگ هاي کليه از مواد گوناگوني از قبيل اسيد اوريک، استرويت و سيستئين تشکيل مي شوند؛ اما رايج ترين نوع سنگ کليه کلسيم اگزالات است.
بر اساس مطالعه اي که در سال 2014 بر روي 50٫000 سنگ کليه انجام شده است، 67 درصد سنگ ها عمدتا از کلسيم اگزالات تشکيل مي شوند. محدود کردن مصرف اگزالات تنها به افرادي توصيه مي شود که در معرض خطر سنگ کليه قرار دارند و سطح اگزالات بدنشان بالا است. اگر همراه با غذاهاي حاوي اگزلات، کلسيم مصرف شود احتمال شکل گيري سنگ کاهش مي يابد.
از مواد غذايي سرشار از اگزالات مي توان به موارد زير اشاره کرد:
آب گريپ فروت
سيب زميني
سويا
برخي دانه ها نظير بادام زميني و بادام هندي
شکلات
ريواس
مارچوبه
کرفس
اسفناج
چاي
غلات کامل
جعفري

کافئين سرعت متابوليسم را بالا مي برد و مي تواند باعث کم آبي بدن شود. حداکثر ميزان پيشنهادي مصرف کافئين در روز 400 ميلي گرم (4 فنجان قهوه) است. لازم به ذکر است، شکلات، چاي، نوشابه هاي انرژي زا و برخي نوشيدني هاي ديگر حاوي کافئين هستند.

مصرف نوشيدني هاي شيرين شده با خطر شکل گيري سنگ کليه ارتباط مستقيم دارد.

با اينکه اگزالات رايج ترين نوع سنگ کليه است اما کلسيم موجود در برخي غذاها مي تواند احتمال تشکيل سنگ کليه را کاهش دهد. اکثر محصولات لبني منبع خوبي از کلسيم هستند.
از ديگر منابع کلسيم مي توان به موارد زير اشاره کرد:
آب پرتقال
سس سويا
ماهي هاي کنسرو شده با استخوان مثل ساردين
توفو
برخي سريال ها

60 درصد از افرادي که سنگ کليه دارند اسيد سيتريک پاييني دارند.
منابع اسيد سيتريک شامل موارد زير است:
ليمو و آب ليموي شيرين نشده
آب پرتقال
آب انبه

ادرار اسيدي احتمال تشکيل سنگ کليه را افزايش مي دهد و دفع سنگ را دردناک تر مي کند.
از غذاهاي سرشار از اسيد مي توان به موارد زير اشاره کرد:
گوشت قرمز
گوشت مرغ
اکثر ماهي ها
اکثر پنيرها
تخم مرغ
نمي توان مصرف غذاهاي حاوي اسيد را به طور کلي ترک کرد، زيرا اين غذاها منابع پروتئين هستند. با اين حال اگر فرد مرتبا دچار سنگ کليه مي شود بايد ميزان مصرف اين نوع فذاها را کنترل نمود.

ويتامين ها و مکمل هاي فراواني براي کمک به پيشگيري از سنگ کليه وجود دارد که مهمترين آنها به صورت زير است:
ويتامين B6 که در مواد غذايي نظير موز، انبه، سويا و آووکادو يافت مي شود.
روغن ماهي
پتاسيم سيترات

منبع : بنياد امور بيماري هاي خاص