بزرگنمايي:

چه خبر - نقش کبد در بدن

دکتر سيد مويد علويان، با اشاره به مهم‌ترين اعمال کبد در بدن، درباره نقش کبد در سلامتي، گفت: کبد با انجام تغييرات لازم بر روي مواد غذايي جذب شده در بدن و همچنين دفع سموم، مهم‌ترين نقش را در حفظ سلامتي بر عهده دارد. به عنوان مثال کبد با تبديل مواد قندي ساده (گلوکز) به نوع ذخيره‌اي آن (گليکوژن) و در موارد ضروري تبديل نوع ذخيره‌اي به نوع ساده که براي بدن قابل استفاده است، نقش عمده‌اي را در تنظيم قند خون ايفا مي‌کند. اين عضو همچنين چربي‌هاي جذب شده را به انواع قابل جذب يا قابل ذخيره شدن در سلول‌هاي مختلف بدن تبديل کرده و از اين طريق در سوخت‌وساز چربي‌ها دخالت مي‌کند.

وي افزود: بايد توجه کرد که کبد نقش عمده‌اي را در سوخت‌وساز پروتئين‌ها بر عهده دارد. اين عضو تقريبا تمام پروتئين‌هاي پلاسماي خون را توليد کرده و بسياري از ويتامين‌ها نظير ويتامين‌هاي بي و اي و برخي فلزات نظير آهن و مس را در خود ذخيره مي‌کند تا در مواقع لزوم مورد استفاده قرار دهد. يکي ديگر از اعمال مهم کبد، از بين بردن ميکروب‌هاي وارد شده به بدن از طريق روده است. اين ميکروب‌ها از طريق گردش خون ابتدا به کبد وارد مي‌شوند و اين عضو با استفاده از سيستم دفاعي خود آنها را از بين مي‌برد.

علويان با بيان اينکه يکي از مواردي که در واکنش‌هاي شيميايي بدن و همچنين توسط باکتري‌هاي موجود در روده توليد مي‌شود، آمونياک است، ادامه داد: اين ماده به ميزان زياد توليد شده و جذب خون مي‌شود. آمونياک براي بسياري از سلول‌هاي بدن از جمله سلول‌هاي مغزي مضر است و کبد اين ماده را از خون گرفته و طي يکسري واکنش‌هاي شيميايي به اوره تبديل مي‌کند و اوره هم از طريق کليه‌ها از بدن دفع مي‌شود. البته عمل دفع سموم بدن توسط کبد فقط با آمونياک منحصر نمي‌شود، بلکه بسياري از مواد مضر براي بدن و همچنين داروها توسط کبد از بدن دفع مي‌شوند. در صورت اختلال در فعاليت‌هاي کبد سمومي چون آمونياک افزايش يافته و بر تمام اجزاي بدن اثرات مخربي را بر جاي مي‌گذارند.

وي همچنين اظهار کرد: يکي از مهم‌ترين اجزاي خون، پروتئين است؛ به طوريکه حدود دو سوم از پروتئين‌هاي خون را آلبومين تشکيل مي‌دهد. اين پروتئين توسط کبد ساخته مي‌شود. غلظت آلبومين در خون به طور متوسط حدود 4 گرم در دسي‌ليتر است و روزانه حدود 10 الي 12 گرم از پروتئين موجود در خون به مصرف سلول‌هاي بدن مي‌رسد و معادل همين ميزان نيز توسط کبد ساخته مي‌شود. در واقع تعادلي بين ميزان توليد و مصرف آلبومين در بدن وجود دارد. چنانچه فردي به بيماري کبدي شديد نظير هپاتيت شديد يا سيروز مبتلا شود، ميزان پروتئين سرم وي کاهش مي‌يابد. بايد توجه کرد که وجود مقادير طبيعي آلبومين در خون براي حفظ سلامتي و گردش خون مناسب، در بدن ضروري است. به عنوان مثال چنانچه ميزان آلبومين در خون کاهش يابد قسمت‌هاي مختلف بدن (دست، پا و صورت) متورم مي‌شوند.

علويان با بيان اينکه انواع ديگري از پروتئين‌ها نيز در کبد ساخته مي‌شوند، گفت: اين پروتئين‌ها در جريان انعقاد خون دخالت داشته و به آنها فاکتورهاي انعقادي مي‌گويند. تعداد اين فاکتورها که در عمل انعقاد خون دخالت دارند، 13 عدد است که شش تاي آنها در کبد ساخته مي‌شوند. توليد اين فاکتورها با حضور ويتامين K انجام مي‌شود. بنابراين در موارد بيماري شديد کبدي يا کاهش ويتامين K بدن، بيمار به راحتي دچار خونريزي‌هاي زيرجلدي و يا داخلي مي‌شود. مواد ديگر نظير ترانسفرين‌ها نيز در کبد ساخته مي‌شوند. اين مواد نقل و انتقال هومورن‌ها در بدن را بر عهده دارند.

وي گفت: از طرفي صفرا هم مايعي به رنگ زرد مايل به سبز با طعم بسيار تلخ است که به طور مداوم توسط سلول‌هاي کبدي ساخته مي‌شود. صفرا از طريق مجاري صفراوي به داخل کيسه صفرا ريخته شده و در آنجا تغليظ و براي مدتي ذخيره مي‌شود. مواد غذايي پس از مخلوط شدن با شيره گوارشي در معده به ابتداي روده کوچک وارد مي‌شود. با ورود مواد غذايي به اين قسمت، صفرا از کيسه صفرا ترشح و به آن مي‌ريزد. در بدن يک شخص سالم و بالغ روزانه به طور طبيعي حدود 500 تا 1500 ميلي‌ليتر صفرا ساخته و ترشح مي‌شود. اين مايع به طور عمده از آب، بيلي روبين و نمک‌هاي صفراوي تشکيل شده است. در واقع علاوه بر دفع بيلي روبين، به هضم و جذب چربي‌ها در روده کمک مي‌کند.

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : موثرترين راه درمان کبد چرب

علويان همچنين اظهار کرد: با توجه به وظايفي که کبد بر عهده دارد به طور حتم نمي‌توان بدون کبد زنده ماند. ولي بايد اين نکته را در نظر داشت که در اکثر بيماري‌هاي کبدي درصد کمي از آن دچار ضايعه شده و به اين دليل فقط برخي از فعاليت‌هاي کبدي دچار اختلال مي‌شوند. به اين ترتيب در اکثر بيماري‌هاي کبدي، حيات بيمار به خطر نمي‌افتد.

منبع: isna.ir