چه خبر - 1.چگونگي تشخيص نيش و گزيدگي هاي شايع انواع حشرات

گزيده شدن توسط يک حشره ميتواند تجربه وحشتناکي باشد؛ بخصوص اگر ندانيد کدام حشره شما را با آن پوست قرمز و خراشيده و ورم کرده ترک کرده است. وحشت زده نشويد. اغلب نيش ها و گزش هاي حشرات معمولي بي ضرر هستند و به سرعت بهبود خواهند يافت. اما برخي از گزش ها و نيش ها که به طور مثال از مورچه آتشين يا مورچه قرمز، زنبورهاي سرخ و زنبورهاي عسل باشند ممکن است درد شديد يا حتي يک واکنش آلرژيک ايجاد کند.نيش ساير حشرات مثل عنکبوت سمي، نياز به مراقبت هاي اورژانسي فوري دارند.

علائم نيش حشرات، سرنخ هايي را در مورد علت و شدت گزش ارائه مي دهند.براي مثال نيش اغلب حشرات باعث قرمزي پوست به همراه درد، خارش يا سوزش مي شود. نيش برخي از حشرات هم ايجاد تاول، ورم و آبله مي کند. گزش کنه Tick مي تواند باعث بيماري لايم Lyme با يک *راش rash (
محل خارش يا تحريک روي پوست) شبيه به چشم گاو شود. نيش حشرات اغلب مستقيماً از خود حشره سرايت مي کنند، و اغلب گزيدگي ها در بيرون از خانه رخ مي دهد. اما دو مورد استثنايي هم وجود دارد. مايت هاي کوچک Mite که در رختخواب و نزديک به آن زندگي مي کنند، و شپش ها lice که از طريق تماس با فرد آلوده، شانه يا برس آلوده فرد منتقل مي شود.

*راش يا جوش يا دانه rash: بثورات موقتي برروي پوست که معمولاً با سرخي يا خارش همراه است. راش به هر تغييري در پوست مانند رنگ، نما و بافت قابل که منطقه بزرگي از پوست را درگير مي کند اطلاق مي شود.

بهترين راه براي جلوگيري از نيش و گزيدگي حشرات:- از ورود آنها به داخل منزل جلوگيري کنيم
- پوشيدن لباسهايي که از ما محافظت کنند
- استفاده از حشره کش ها
- نخوردن غذاهاي محرک حشرات
- عدم استعمال عطرهايي که باعث جذب حشرات مي شوند 
- داشتن اطلاعات شخصي در مورد خود و خانواده در مورد داشتن عکس العمل آلرژيک نسبت به نيش حشرات

از آنجا که بعضي از نيش ها مي توانند بيماري هايي را منتقل کنند، خوب است که بدانيد کدام حشره شما را نيش زده است. يادگيري شناسايي گزش حشرات با توجه به اينکه چگونه به نظر مي آيد و يا چه احساسي داريد (بطور مثال خارش، سوزش، درد وغيره)، به شما کمک ميکند تا بدانيد که آيا بايد در جستجوي مراقبت هاي پزشکي باشيد يا فقط يک نيش پشه معمولي است و درخانه درمان مي شويد.

برخي بيماري ها و ويروس هايي که توسط حشرات منتقل مي شند:

- ويروس زيکا Zika (توسط پشه منتقل مي شود)

- ويروس نيل غربي West Nile (توسط پشه منتقل مي شود)

- *بيماري لايم Lyme (که از يک کنه پا سياه Black-legged ticks منتقل مي شود)

- بيماري تب کوه هاي راکي Rocky Mountain spotted fever (از نوعي کنه به نام سگ امريکايي dog ticks منتقل مي شود)

- بيماري چاگاس Chagas ( که از نوعي حشره به نام ساس هاي بوسه زن Kissing bugs انتقال مي يابد)

*بيماري لايم Lyme: اين بيماري شايعترين بيماري عفوني ناشي از نيش کنه در نيمکره شمالي است.

2. علائم نيش يا گزيدگي پشه

نيش پشه به صورت يک دايره خارش دار، قرمز، و يا برآمدگي صورتي رنگ در محل گزش ظاهر مي شود. معمولا بدون ضرر است، اما گاهي اوقات مي تواند يک بيماري جدي ايجاد کند؛ مثل ويروس زيکا(که بخصوص براي زنان باردار دردناک است)، ويروس نيل غربي و يا مالاريا.

ويروس زيکا

براي اکثر افراد ويروس زيکا، علائمي شبيه به بيماري آنفلوآنزا ايجاد مي کند؛ اما در زنان باردار مبتلا به عفونت ويروس زيکا، افزايش نگران کننده اي در مورد نوزادهايي که با بيماري ميکروسفالي Microcephaly (يک اختلال رشد عصبي است که در آن سر (مغز) بيمار کوچکتر از معمول است.)به دنيا مي آيند وجود دارد. مراکز کنترل و پيشگيري از بيماريها CDC در سال 2016 به زنان بارداري که قصد سفر به مناطقي مثل امريکاي لاتين و يا حوزه کارائيب را داشتند، هشدار داد؛ چرا که در آن مناطق ويروس زيکا فعال بود.

 ويروس نيل غربي

در حدود 2000 امريکايي در سال 2014 و بنا به گزارش CDC مبتلا به ويروس نيل غربي شناخته شدند. 14-2 روز پس از نيش زدن پشه، علائم ظاهر مي شود که شامل سردرد، بدن درد، تب، اسهال، استفراغ و راش يا بثورات پوستي است. افراد مبتلا به عفونت شديد نيل غربي ممکن است دچار *مننژيت meningitis يا *انسفاليت encephalitis شوند و علائمي مثل سفتي گردن، سردرد شديد، اختلال در تمرکز، تب بالا و تشنج داشته باشند.

 مالاريا

نيش يک پشه آلوده به انگل مي تواند باعث مالاريا شود. در يک اتفاق نادر در ايالات متحده برطبق گزارش CDC هر سال حدود 1500 مورد مبتلا به مالاريا گزارش مي شود. علائم آن شبيه آنفلوآنزا است و مي تواند شامل تب، سردرد، درد عضلاني، تهوع و استفراغ براي 10 روز تا 4 هفته پس از نيش زدن پشه باشد. مالاريا جدي است؛ اما بنا به گفته CDC قابل پيشگيري و درمان است.

*مننژيت يا سرسام يا آماس سر Meningitis: التهاب پرده‌هاي محافظي مغز و نخاع مي باشد. اين التهاب ممکن است عامل ويروسي، باکتريايي، يا ساير ريزاندامگان داشته باشد، و در موارد کمتري در اثر تجويز داروهاي خاصي به وجود آيد.

*التهاب مغز يا آنسفاليت Encephalitis: به معني التهاب حاد بافت مغزي است. شايع‌ترين نوع آن آنسفاليت ويروسي مي‌باشد. ويروس خود را از طريق خون به مغز مي‌رساند و در عملکرد آن اختلال ايجاد مي‌کند

3. علائم نيش يا گزيدگي حشره تختخواب يا ساس Bed Bug

به احتمال زياد زماني که ساس شما را بگزد، دردي احساس نمي کنيد؛ اما ممکن است روي پوست خود يک يا چند نشانه قرمز ببينيد. برخي از افراد بين 24 ساعت تا سه روز بعد از گزش، يک واکنش آلرژيک خفيف يا شديد، نسبت به بزاق ساس نشان مي دهند. اين مي تواند منجر به تورم، قرمزي يا رنگ صورتي پوست شده و براي چند روز خارش داشته و ملتهب باشد. بنا به هشدار آکادمي پوست امريکا American Academy of Dermatology، اين مي تواند شامل چند کهير باشد و شايد به معني اين باشد که براي دريافت مراقبت هاي بهداشتي، بايد به متخصص مراجعه کنيد. نيش زدن ساس مي تواند در هر جايي از بدن رخ دهد، اما معمولا نواحي بدون پوشش مثل گردن، صورت، بازوها و يا دستها مورد گزش قرار مي گيرند. بر طبق نظر CDC اگر چه ساس ها رايج هستند اما خبر خوب اين است که نيش آنها باعث بيماري شما نمي شود.

4. علائم نيش يا گزيدگي عنکبوت

اغلب نيش هاي عنکبوت سمي نيستند و فقط علائم جزئي مثل قرمزي پوست، تورم و درد در محل گزش ايجاد مي کنند. اما گزش برخي عنکبوت ها، يک حالت اورژانس واقعي است. اگر شما نسبت به گزش يک عنکبوت، واکنش آلرژيکي با نشانه هايي از قبيل احساس تنگي در قفسه سينه، مشکلات تنفسي، مشکلات بلع يا تورم در صورت داشته باشيد، به مراقبتهاي فوري پزشکي نياز داريد. از آنجا که گزش عنکبوت ها ميتواند آلوده به قارچ باشد، CDC همچنين توصيه مي کند که هر 10سال يک بار، يک واکسن ضد کزاز بزنيد.

نيش يک نوع عنکبوت سمي به نام "بيوه سياه " black widow و نوع ديگري به نام "منزوي قهوه اي" brown recluse بسيار خطرناک است و مي تواند باعث واکنش شديد شود. نيش عنکبوت بيوه سياه که به شکل 2 سوراخ داغ است، ممکن است در ابتدا دردناک باشد و امکان دارد دردناک هم نباشد، اما 40-30 دقيقه بعد، شما حتما احساس درد داشته و يا در آن منطقه دچار تورم پوست مي شويد. در عرض 8 ساعت، شما ممکن است درد عضلاني و سفتي، درد معده و پشت و حالت تهوع و استفراغ و نيز مشکلات تنفسي را تجربه کنيد. ممکن است عنکبوتي را که نيشتان زده، نبينيد، اما بلافاصله بايد به پزشک مراجعه کنيد تا اگر احيانا سمي بوده، مراقبتهاي لازم را دريافت کنيد. مي توانيد با اورژانس منطقه خود تماس بگيريد تا راهنمايي هاي لازم را دريافت کنيد.

5. علائم نيش يا گزيدگي عنکبوت منزوي قهوه اي Brown Recluse Spider 

اين عنکبوت سمي است و معمولا در جاهاي تاريک و متروکه زندگي مي کند. واکنش افراد به درد گزش اين عنکبوت متفاوت است. بعضي از افراد احساس نيش يا سوزش کوچکي را که يک درد شديد به دنبال خود دارد، تجربه مي کنند؛ در حالي که برخي ديگر ممکن است تا چند ساعت بعد نيز متوجه نشوند که نيش اين عنکبوت را تجربه کرده اند. 8-4 ساعت بعد از آن، ممکن است گزش دردناکتر شده و يک کبودي يا تاول همراه با يک منطقه با رنگ آبي – بنفش در اطراف آن ظاهر مي شود. بعد از آن محل گزش شروع مي کند به تيره تر شدن و پوسته پوسته مي شود.

علائم نيش يا گزيدگي عنکبوت منزوي قهوه اي در عرض چند ساعت ظاهر مي شود: - تب
- لرز
- خارش
- تهوع
- تعريق

بر اساس کتابخانه پزشکي ملي NIH از آنجا که برخي افراد داراي واکنشهاي جدي هستند که مي تواند به نارسايي کليه، تشنج و کما منتهي شود، دريافت فوري مراقبت هاي پزشکي بسيار مهم است.مراقب باشيد که بلافاصله به پزشک مراجعه کنيد تا اگر توسط اين عنکبوت سمي گزيده شده باشيد بتوانيد در اسرع وقت مراقبتهاي لازم را دريافت کنيد.

6. علائم نيش يا گزيدگي کنه Tick 

نيش برخي از کنه ها مي تواند خطرناک باشد، چون آنها ممکن است ناقل بيماري باشند. "کنه پا سياه Black-legged ticks" که قبلا به نام "کنه آهو deer ticks" ناميده مي شد، ممکن است ناقل بيماري لايم Lyme باشد و نوعي کنه به نام سگ امريکايي dog ticks مي توانند باعث گسترش بيماري تب کوه هاي راکي Rocky Mountain spotted fever شوند.در ايالات متحده هرساله بالاي 30 هزار مورد از بيماري لايم گزارش مي شود.

علائم بيماري لايم Lyme:

علائم بيماري لايم شامل يک بثورات پوستي با الگوي حلقوي، بسيار شبيه به چشم گاو در يک هدف است که ظرف يک ماه پس از گزش کنه، ظاهر مي شود. شما ممکن است همچنين داراي تب، خستگي، سردرد، درد عضلاني، و درد مفاصل و نيز ريتم هاي نامنظم قلب باشيد؛ اما 30-20 درصد از افرادي که گزيده شده اند، هرگز داراي بثورات پوستي نمي شوند. علائمي مانند مفاصل متورم و دردناک، از دست دادن حافظه و يا ساير پاسخهاي خود ايمني که مشابه بيماريهاي ديگر است، ممکن است بعدها و در زماني که بيماري لايم در مراحل پيشرفته قرار مي گيرد، خود را نشان دهند. تشخيص ممکن است ناشناخته باقي بماند، زيرا بسياري از پزشکان اين علائم را جزو علائم بيماري لايم نمي دانند.

علائم بيماري تب کوه هاي راکي Rocky Mountain spotted fever:تب کوههاي راکي از نيش يک حشره نادر است که هر ساله در امريکا در حدود 2500 مورد گزارش مي شود. اين بيماري مي توان باعث تب، سردرد، درد عضلاني و خارش پوست شود؛ و بثورات rash بعد از چند روز تب، در مچ پا و مچ دست شروع مي شود و بعد به ساير نقاط ديگر بدن گسترش پيدا مي کند. در برخي از افراد بثورات هرگز گسترش پيدا نمي کند. بر اساس CDC اگرچه اين عفونت مي تواند شديد يا حتي کشنده باشد، اما قابل پيشگيري است و مي تواند با مراقبتهاي پزشکي با موفقيت و بسرعت درمان شود.
7- علائم نيش يا گزيدگي کک Flea

علائم گزش کک ممکن است در عرض چند ساعت پس از گزش شما توسط آن، شروع شود. گزش ها ممکن است در گروههاي سه يا چهارتايي جوش مانندي پيدا شوند. شما ممکن است متوجه شويد که خارش، تاول، تورم در اطراف محل گزش، زخم يا کهير و يا بثورات کوچک قرمز داريد که شايد خون ريزي کنند. گزش کک ها معمولا روي مچ پا، زير بغل، اطراف کمر، خميدگي زانو و آرنج بيشتر است. بثورات نيش کک وقتي که روي آن فشار مي دهيد، سفيد شده و مدتي بعد اين سفيدي گسترش پيدا مي کند. بر طبق NIH خاراندن بثورات مي تواند منجر به عفونت پوست شود و ممکن است به مراقبتهاي پزشکي نياز داشته باشيد.

در موارد بسيار نادر، نيش کک ها به باکتريهايي مثل طاعون آلوده شده و باعث مي شود که بيماري را از جوندگان وحشي به حيوانات خانگي و سپس به انسان منتقل کنند. بر اساس CDC ظرف 10 سال گذشته، در حدود 17 مورد طاعون در ايالات متحده گزارش شده است. بيشتر اين موارد در مناطق روستايي غرب مشاهده شده است.

علائم طاعون:- تورم غدد لنفاوي
- سردرد
- تب و لرز

اين علائم معمولا 6-1 روز پس از گزش کک ظاهر مي شود.

8. علائم نيش يا گزيدگي زنبور عسل Bee 

نيش زنبور عسل باعث درد شديد مي شود که ممکن است براي چند دقيقه ادامه پيدا کند و سپس به يک احساس تير کشيدن مداوم تبديل شود. چند روز بعد ممکن است اين منطقه هنوز نسبت به درد حساس بوده و تير بکشد. در اطراف محل گزش، پوست قرمز و در دور آن سفيد مي شود، اطراف محل ممکن است خارش داشته و در هنگام لمس، گرم باشد. اگر قبلا توسط زنبور عسل گزيده شده باشيد، بدن شما ممکن است داراي يک پاسخ ايمني نسبت به سم آن باشد، که موجب تورم در منطقه اي که گزيده شده و خارش دارد، يا در کل بدن شود. اگر شما اين پاسخ حساسيتي را که "آنافلاکسي anaphylaxis" ناميده مي شود داشته باشيد، بايد بدانيد که اين يک حالت اورژانسي است و نياز به درمان فوري دارد.

علائم حساسيت شديد به نيش زنبور عسل:- کهير
- تورم
- مشکلات تنفسي
- سرگيجه
- گرفتگي
- تهوع
- اسهال
- و يا حتي ايست قلب

9. علائم نيش يا گزيدگي شپش Lice

گزش، باعث نقاط قرمز کوچکي بر روي شانه ها، گردن و پوست سر است که از حشرات انگلي کوچکي که شپش ناميده مي شود و مي توانند در لباسهاي شما يا بستر شما زندگي کنند، ناشي مي شود. از آنجا که شپش ها بسيار کوچک هستند، معمولا آسيبي نمي رسانند، بلکه موجب خارش مي شوند. بعضي از افراد ممکن است يک بثورات پوستي بزرگتر و ناراحت کننده اي از نيش شپش ها داشته باشند. خارش دائمي لکه هاي خارش دار، مي تواند منجر به عفونت ناشي از تورم غدد لنفاوي و حساسيت و پوست قرمز شود. نيش شپش آلوده نيز ممکن است باعث پوسته ريزي پوست شده و بايد توسط پزشک درمان شود؛ اما شپش به عنوان حشره اي که عامل بيماري هاي ديگري باشد، شناخته نشده است.

10. علائم نيش يا گزيدگي مورچه Ant

گزيدگي و نيش مورچه معمولا دردناک است و موجب برانگيختگي پوست و قرمزي آن مي شود. برخي از انواع مورچه ها مثل مورچه هاي قرمز يا آتشين fire ants سمي بوده و مي توانند آلرژي شديدي ايجاد کنند. نيش زدن مورچه هاي آتشين اينگونه است که آنها ابتدا روي پوست حرکت کرده و سپس گاز مي گيرند و بعد نيش خود را فرو کرده و احساس درد شديد و سوزش را باعث مي شوند. اگر توسط مورچه آتشين گزيده شده ايد، ممکن است يکي دو روز پس از گزيده شدن، تاولها يا جوش هاي چرکي که درون آن مايع سفيدي ديده مي شود روي پوست تان ظاهر شود (مانند تصوير بالا) که 8-3 روز ممکن است طول بکشد و ممکن است زخم شود. کبوديها ممکن است خارش داشته و قرمز باشند و شايد باعث تورم در ناحيه اطراف گزش شود.کالج امريکايي آسم، آلرژي و ايمونولوژي the American College of Allergy, Asthma, and Immunology هشدار مي دهد که نبايد تاولها و جوشهاي چرکي را با فشار تحريک کرده و باز کنيد، زيرا ممکن است عفونت کرده و آلوده شوند. گزش مورچه ها دردناک است، زيرا با نيش خود اسيد فسفريک را به درون پوست اسپري مي کنند که موجب اين سوزش مي شود.

11. علائم نيش يا گزيدگي مايت Mite و چيگر Chigger (نوعي حشره شبيه به کنه)

گزش مايت معمولا بيماري را گسترش نمي دهند اما مي توانند باعث تحريک و خارش شديد پوست شوند. مايت ها معمولا از حشرات تغذيه مي کنند اما حيوانات ديگر و انسانها را نيز نيش مي زنند. معمولا گزش آنها تا زماني که به خارش نيفتاده اند، توجهي به آن نمي شود؛ اين گزش ها قرمزي ايجاد کرده و ممکن است شبيه بثورات پوستي باشند.

چيگر Chigger نوعي مايت است که بزاق خود را بر روي پوست مي ريزد تا پوست مرطوب شده و بتواند پوست را بخورد. در پاسخ به نيش چيگر، پوست اطراف محل گزش، سفت ، ملتهب و داراي خارش قرمز رنگي مي شود (مانند تصوير بالا).

مايت ها Mite مي توانند موجب بيماري به نام گال scabies شوند که از فردي به فرد ديگر سرايت مي کند. مايت هاي ماده براي تخم ريزي داخل پوست پنهان مي شوند. هنگامي که تخم ها مي رسند، لاروها به سطح پوست مي آيند و شروع به تغذيه از پوست ميکنند تا دوباره پوست ريزي کنند. اين باعث بروز خارش پوستي مي شود که ممکن است شبيه به جوش هاي آکنه به نظر آمده و باعث خارش شديد در هنگام شب مي شوند. همچنين ممکن است خطوطي نازک که در نواحي پنهان از نظر مثل بين انگشتان دست، در خم مچ، زير زانو و زير قسمتهايي که توسط جواهرات پوشيده مي شوند (حلقه و دستبند) ظاهر شوند.

12. علائم نيش يا گزيدگي ساس بوسه زن Kissing bugs

ساس بوسه زن Kissing bug که به نام ساس قاتل assassin bug نيز شناخته مي شود، مي توانند انگل هايي را از خود به جا بگذارند، که باعث بيماري چاگاس Chagas مي شود. بر اساس تحقيقات انجام شده توسط دانشگاه تگزاس و السالوادور در سال 2015 در Acta Tropica بيش از نيمي از اين حشرات که داراي انگل هستند در حدود 300 هزار نفر را به بيماري چاگاس مبتلا ميکنند. ساس بوسه زن در روز پنهان مي شود اما در شب ظاهر مي شود. اغلب نيش خود را روي صورت به جا مي گذارد و باعث تورم پلک مي شود.

در چند هفته اول پس از عفونت، علائم بيماري چاگاس:- تب
- خستگي
- بدن درد
- سردرد
- بثورات
- کاهش اشتها
- اسهال
- استفراغ 

اما بنا به گفته CDC در بلند مدت و حتي چند دهه بعد،30 درصد افراد مبتلا به گزش ساس بوسه زن، داراي عوارض جدي بيماري چاگاس مي شوند. 

عوارض جدي بيماري چاگاس در بلند مدت:- بزرگ شدن قلب
- نارسايي قلبي
- ريتم غير طبيعي قلب
- بزرگ شدن روده بزرگ که به عنوان "مگا کولون" ناميده مي شود.

منبع: سيمرغ