بزرگنمايي:

چه خبر - مردم گراني و افزايش قيمت را افزايش تورم مي دانند

جواد حسين زاده معاون اقتصادي مرکز آمار ايران، اظهار کرد: گاهي بين تورم و احساس مردم در مورد آن شکافي وجود دارد و مردم گاها نرخ تورم را باور نمي‌کنند. من سعي مي‌کنم به اين سوال پاسخ دهم.او توضيح داد: به اين نکته توجه کنيد که براي محاسبه شاخص قيمت مصرف‌کننده شهري، اطلاعات مربوط به 451 قلم از کالاها و خدمات مصرفي خانوارهاي شهري جمع آوري مي‌شود که ملاک انتخاب اين کالاها و خدمات داشتن ضريب اهميت قابل توجه در سبد خانوار و تداوم مصرف اين اقلام توسط خانوارها بين دو سال پايه است که اين تعداد اقلام پوشش کاملي از سبد کالاها و خدمات مصرفي خانوار هاي کل کشور هستند.
معاون اقتصادي مرکز آمار ايران ادامه داد: معمولا سبد کالاها وخدمات مصرفي خانوارها در طول زمان دستخوش تغيير مي‌شود و بعضي از اقلام از سبد خارج شده و اقلام جديد اضافه مي‌شود همچنين وزن‌هاي اقلام تغيير مي‌کند، براي لحاظ کردن اين تغييرات هر چند سال يک بار سال پايه شاخص قيمت تغيير داده مي‌شود تا اقلام سبد خانوار و همچنين ضرايب اهميت آن‌ها به هنگام شده و محاسبات به صورت دقيق‌تر انجام گيرد. به اين فعاليت اصطلاحا تغيير سال پايه گفته مي‌شود. به همين منظور مرکز آمار ايران سال پايه شاخص هاي قيمت خود را از سال 1390 به سال 1395 تغيير مي‌دهد.
حسين زاده درباره اينکه هر ماه به چه تعداد منطقه جغرافيايي مراجعه مي‌شود و چند مظنه قيمت جمع‌آوري و پردازش مي‌شود نيز بيان کرد: تعداد مناطق شهري نمونه، 293 منطقه است که کل کشور را پوشش مي‌دهد و هر ماهه حدود 230000 مظنه قيمت از 55000 منبع اطلاع جمع‌آوري مي‌شود.
وي همچنين درباره اينکه ضريب اهميت يا وزن کالاهاي مختلف در سبد مصرفي خانوار چقدر است نيز بيان کرد: تعداد گروه‌هاي اصلي کالاها و خدمات مصرفي خانوار هاي شهري بر اساس طبقه بندي COICOP، 12 گروه است که ضرايب اهميت آن‌ها بر اساس جدول زير است. ضريب اهميت گروه اصلي «خوراکي ها، آشاميدني‌ها و دخانيات» 25.5 درصد است و ضريب اهميت کالاهاي غيرخوراکي و خدمات نيز 74.5 درصد است. در بين گروه هاي فرعي «مسکن، آب، برق، گاز و ساير سوخت‌ها»، با 35.6 درصد بيشترين وزن در محاسبه شاخص قيمت کالاها و خدمات مصرفي خانوارهاي شهري را دارد. هر کدام از کالاها و خدمات به نسبت وزن آن در سبد خانوار، در محاسبه شاخص قيمت مصرف کننده مورد استفاده قرار گرفته و نتايج را تحت تاثير قرار مي دهد.

گروه

ضريب اهميت (درصد)

شاخص کل

1000.0

گروههاي اصلي و فرعي

-

خوراکي‌ها، آشاميدني‌ها و دخانيات

25.5

1- خوراکي‌ها و آشاميدني‌ها

25.1

خوراکيها

24.1

نان و غلات

6.4

گوشت قرمز و سفيد و فرآورده هائ آنها

6.3

گوشت قرمز و گوشت ماکيان

5.5

ماهي ها و صدف داران

0.8

شير، پنير و تخم مرغ

2.5

روغنها و چربيها

1.2

ميوه و خشکبار

3.1

سبزيجات (سبزي‌ها و حبوبات)

2.6

شکر، مربا، عسل، شکلات و شيريني(قند و شکر و شيريني‌ها)

1.2

محصولات خوراکي طبقه بندي نشده در جاي ديگر

0.8

چاي، قهوه، کاکائو، نوشابه و آب ميوه (نوشابه هاي غير الکلي)

1.0

2- دخانيات

0.5

کالاهاي غير خوراکي و خدمات

74.5

3- پوشاک و کفش

4.5

4- مسکن، آب، برق، گاز و ساير سوخت‌ها

35.6

مسکن

30.5

اجاره

30.1

خدمات نگهداري و تعمير واحد مسکوني (خدمت)

0.5

آب، برق و سوخت

5.1

5- مبلمان و لوازم خانگي و نگهداري معمول آنها

4.2

6- بهداشت و درمان

6.7

7- حمل ونقل

9.8

8- ارتباطات

3.7

9- تفريح و فرهنگ

2.2

10- آموزش

2.3

11- هتل و رستوران

1.4

12- کالاها و خدمات متفرقه

4.1

گروه هاي اختصاصي:

-

کالاها

50.7

خدمات

49.3

شاخص کل* (بدون اجاره)

69.9

حسين زاده همچنين درباره دلايلي که مي‌تواند باعث شود تا تورم ذهني جامعه متفاوت از تورم انتشاراتي مرکز آمار ايران متفاوت باشد، ‌چنين گفت: معمولا هر فرد تورم را بر اساس کالاها و خدمات مصرفي شخصي خود که تعداد محدودي است، تخمين مي زند در حالي‌که مرکز آمار ايران تورم را بر اساس اطلاعات 451 قلم کالا و خدمت (که پوشش کاملي از سبد خانوارهاي ايراني است) و در 293 منطقه شهري (که به لحاظ جغرافيايي کل کشور را پوشش مي دهد) محاسبه مي ‌کند.
معاون اقتصادي مرکز آمار ايران ادامه داد: معمولا افراد در تخمين تورم ذهني خود وزن و ضريب اهميت کالاها و خدمات را مدنظر قرار نمي‌دهند ولي مرکز آمار ايران کالاها و خدمات را بر اساس وزنشان در محاسبات وارد مي‌کند به عنوان مثال وزن مسکن 30.5 درصد و وزن گوشت قرمز 3.2 درصد است که باعث مي‌شود هر کدام تأثير متفاوتي بر نرخ تورم داشته باشد.
وي ادامه داد: معمولا افراد هر نوع گراني و افزايش قيمت را به معني افزايش نرخ تورم در نظر مي‌گيرند در حالي‌که معناي نرخ تورم نرخ رشد قيمت‌هاست يعني هر افزايش قيمتي به معناي افزايش نرخ تورم نيست بلکه اگر سرعت رشد قيمت ها افزايش يابد نرخ تورم افزايش مي‌يابد. به عنوان مثال اتومبيلي را در نظر بگيريد که با سرعت 120 کيلومتر بر ساعت در حال حرکت است بعد از مدتي راننده پاي خود را روي ترمز مي‌گذارد و سرعت به 90 کيلومتر بر ساعت مي‌رسد. در اين مثال ما با کاهش سرعت مواجه شديم ولي کماکان اتومبيل در حال رفتن به جلو است. به عبارتي هنوز هم سرعت داريم ولي در قياس با قبل کمتر شده است به طور مشابه هنگامي که تورم کاهش پيدا مي کند سرعت رشد قيمت ها کمتر شده ولي قيمت ها همچنان افزايش مي‌يابد.
حسين زاده ادامه داد: در محاسبات نرخ تورم در مرکز آمار ايران تغييرات قيمت که ناشي از تغيير مشخصات کالاست (مانند تغيير کيفيت، وزن، مارک و...) به عنوان افزايش قيمت در نظر گرفته نمي شود و سعي مي شود در هر مظنه قيمت، مشخصات خاص قلم تعريف شود و در هردوره از قلمي با همان مشخصات ثابت قيمت گيري شود تا افزايش واقعي قيمتها نشان داده شود ولي در ذهن افراد جامعه معمولا اين نوع تغييرات قيمت (به دليل تغيير مشخصات) بهعنوان تورم در نظر گرفته مي شود.
معاون اقتصادي مرکز آمار ايران ادامه داد: شاخص قيمت و نرخ تورم، يک نماگر ميانگين است و سنجه اي براي قيمت سبد مصرفي متوسط خانوارهاست به عبارت ديگر، چون دهک هاي مختلف درامدي، سبدهاي مصرفي متفاوتي دارند و ضريب اهميت متفاوتي هم به کالاها و خدمات مي دهند لذا تورم براي خانوارهاي در دهک هاي درامدي متفاوت، متفاوت خواهد بود لذا بهتر است تورم را به تفکيک دهک ها ارايه کرد تا درک بهتري از آن ايجاد شود.

منبع: isna.ir