بزرگنمايي:

علل ترس‌هاي شبانه کودک

پريسا قياسي، روانشناس کودک و مشاور فرزندپروري در اين باره گفت: «علل متفاوتي مي‌تواند منجر به ترس شبانه در كودكان شود. با اين حال يکي از عمده‌ترين دليل آن، تخيلات ذهني کودک به‌خصوص در سنين زير شش سال است.»

وي در ادامه افزود: «در سنين زير شش سال ممكن است کودک فيلم يا کارتوني مي‌بيند که در آن موجودات تخيلي نقش‌آفريني کرده‌اند يا اينکه شاهد تماشاي صحنه‌هاي ترسناکي بوده که البته هر چند از نظر ما ترسناک نيست، ولي با توجه به سن و موقعيت کودک که اين تصاوير برايش ترس‌آور بوده، به واسطه تخيلات قوي‌‌اش، به تصاويري که ديده، بال و پر مي‌دهد و صحنه ترسناکي در ذهنش نقش مي‌بندد. به همين خاطر وقتي در اتاقي تاريک است، هر لحظه فکر مي‌کند که از پشت در يا از توي کمد يا پشت جالباسي قرار است که موجود وحشتناکي بيرون بيايد. به همين دليل حاضر نمي‌شود در اتاق تنها بماند و دائم به والدينش مي‌چسبد.»

اين روانشناس کودک با اشاره به اينکه از ديگر علل ترس‌هاي شبانه کودک مي‌تواند صحبت‌هاي رد و بدل‌ شده بين او و دوستانش يا بزرگسالان باشد که به گوشش شنيده، توضيح داد: «علت ديگر در شکل‌گيري ترس کودک، مي‌تواند حرف‌ها و داستان‌هايي باشد که طي روز کودکان براي هم تعريف مي‌کنند. البته گاهي هم اين بچه‌ها در جمع بزرگسالان، مطالبي را مي‌شنوند که باعث ايجاد ترس و وحشت بيشتر در آنها مي‌شوند مثلا صحبت درباره موجودات افسانه‌اي يا جن يا اتفاق عجيب و غريبي که براي فردي افتاده است و... بنابراين طبيعي است در اين شرايط به کمک تخيلات قوي‌اي که دارد، صحنه‌هاي ترسناکي را در ذهن خودش مجسم كند و همين كه شب مي شود منتظر باشد كه در تاريكي، اتفاقات ناخوشايندي برايش بيفتد.»

وي همچنين اشاره كرد كه ترس‌ و اضطراب‌ کودک مي‌تواند به دليل مسائل ديگري هم باشد که به اين شکل نمود پيدا کرده است، مثلا در خانواده‌هايي که والدين اختلافات شديد دارند، به دليل اينکه کودک مي‌ترسد که مبادا پدر يا مادر را از دست بدهد يا کودکاني که به تازگي وارد محيط مهدکودک و مدرسه شده‌اند يا در محيط مدرسه توسط کودک قلدري اذيت مي‌شوند يا تحت آزار جسمي يا جنسي قرار دارند، ممکن است ترس و اضطرابشان به شکل ترس از تنهايي يا تاريکي تظاهر پيدا کند.

قياسي به والديني که داراي چنين فرزنداني هستند، توصيه کرد که براي درمان و کمک به اين کودکان در مرحله اول با کودکشان صحبت کنند و بدانند در ذهن او چه مي‌گذرد. به عنوان مثال اگر فرزندشان از موجودات تخيلي مي‌ترسد، چراغ را روشن کنند و همه اطراف خانه را به او نشان دهند. کنارش بمانند به خصوص موقع خواب و اين اطمينان خاطر را بدهند که چيزي نيست و مراقبش هستند تا زماني که به خواب برود. در صورتي هم که لازم باشد چراغ خوابي در اتاق روشن کنند.

اين کارشناس ارشد روانشناسي از دانشگاه تهران درنهايت با هشدار اينكه والدين بايد مراقب عكس‌العمل‌هاي رفتاري خود در برابر كودكاني كه دچار ترس‌هاي شبانه مي شوند باشند، گفت: «والدين نبايد هيچ‌وقت ترس کودک را مسخره کنند يا دست‌کم بگيرند و بگويند که «اينکه ترس نداره!»، «تو بزرگ شدي اين رفتارها چيه» و... در اين سنين، ترس کودک طبيعي است و بايد اين مساله را پذيرفت و با او حس همدري و همدلي داشت. در اين شرايط بهتر است به کودک بگوييد «مي‌دونم که احساس ترس مي‌کني، ولي مامان جون اينجا چيزي نيست و براي اينکه مطمئن شي با هم همه جا رو نگاه مي‌کنيم»

معمولا اين ترس‌ها بعد از چند روز برطرف مي‌شود. ولي اگر بعد از مدتي ديديد که مشکل همچنان وجود دارد يا براي زماني طولاني است که دچار اين ترس‌هاست، حتما به يک روانشناس کودک مراجعه کنيد. چراکه در بسياري از موارد ترس کودک نشان از اضطراب او از مسائل ديگري است که حتما لازم است ريشه‌يابي شود.»





منبع:salamaneh.ir