بزرگنمايي:

چه خبر - درمان بيش فعالي

فرزند شما مبتلا به اختلال بيش فعالي است. براي بيشتر خانواده ها، اين جمله يعني شروع يک سفر طولاني در دنياي داروها. البته داروهاي بسيارخوبي براي درمان اختلال بيش فعالي موجود است که در 80 % کودکان مبتلا به اين اختلال، موثرند. اما بسياري از پدر و مادرها، درباره عوارض جانبي آنها نگرانند و از پزشک مي خواهند که درمانهاي ديگري را براي فرزندانشان درنظر داشته باشند. مهم نيست شما کدام را انتخاب مي کنيد، دارودرماني و يا روشهاي ديگر. مهم اين است که فرزندتان آرام زندگي کند و يک زندگي موفق تر داشته باشد.

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : اختلال بيش فعالي چيست؟

براي برخي پدر و مادرها مسئله سن بسيار مهم است. سونيا، يکي از اين والدين ميگويد: پسرم فقط 5 سال داشت وقتي که اختلال بيش فعالي او مشخص شد. من فکر مي کردم او براي شروع مصرف دارو بسيارکوچک است.

درحقيقت، آکادمي طب اطفال امريکا، با سونيا موافق است. آنها اغلب رفتار درماني را براي سنين زير 6 سال پيشنهاد مي کنند. پروفسور ريچارد گالاگر (Richard Gallagher) از موسسه اي براي کمبود توجه و اختلالات رفتاري در بيش فعالي در مرکز مطالعات بچه هاي دانشگاه نيويورک، ميگويد: والدين اغلب تقاضا دارند، قبل از چرخش به سمت دارو، ساير درمانها را نيز مدنظر داشته باشيم و چندين روش موثر دراين باره وجود دارد. وي والدين را تشويق مي کند تا به اثرات و عوارض داروها، نگاهي بيندازند.

تغييرات رفتاري، به تنهايي براي بچه هايي که فقط غير متمرکز و بي توجه هستند، موثرترند. براي بچه هايي که اغلب آسيب مي زنند و بيش فعالي در آنها نشانه هاي زيادي دارد، ترکيبي از هردو روش دارو درماني و مديريت رفتار، موفق تر است.

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : آزموني براي تشخيص کودکان بيش فعال

والدين و آموزگار کلاس درسي، نقش مهمي را در کمک به کودک، براي يادگيري وي و تشخيص و تنظيم رفتارش دارند. در مورد والدين، اين يعني اينکه، آنها اهداف کوچک قابل اداره کردن، به کودکشان بدهند، مثل نشستن سر ميز شام براي حداقل 10 دقيقه، البته براي دستيابي به آن نيز، پاداشي به وي بدهند. همچنين آموزگار نيز، با فرستادن کارت گزارش به منزل و اطلاع به والدين که آيا کودک امروز در مدرسه، به اهداف رفتاري اش رسيده است يا خير، کمک بزرگي به والدين خواهند کرد.

پسر سونيا الان ده ساله است، او مي گويد، حتي وقتي به مهدکودک مي رفت از معلمان او کمک مي گرفتم تا کمک کنيم به او تا رفتارش را تغيير دهد. او هر 20 دقيقه براي سه موضوع امتياز مي گرفت: نشستن، انجام وظايفش و احترام به ديگران. وقتي اين موارد را درست انجام مي داد، جايزه اش، صرف زمان بيشتر براي کار مورد علاقه اش مثلا تير اندازي در روزي ديگر بود.همين کار،يعني، دادن وقت اضافه براي کاري که دوست دارد، موثر تر از مجازات وي براي رفتار نادرستش، خواهد بود و بيشتر کاربرد دارد.

درمورد کودکان بزرگتر، يک مربي يا معلم ميتواند به آنها روش نگهداري کتاب هايشان، کاغذها و يا انجام تکاليف را، آموزش دهد. دکتر ادوارد هالوور (Edward Hallowell) نويسنده کتاب نتيجه حواس پرتي، ميگويد: اگر والدين در مرتب کردن به کودک شان کمک کنند، بسيار موثر تر از اين است که تنها گوش زدش کنند. زيرا در اين صورت بيشتر شبيه عيب جويي است.

براي کودکان مبتلا به اختلال بيش فعالي، بستن چشمان به اندازه کافي يک روش خوب براي تغيير بازي است. تحقيقات نشان داده است که، تنها يک نيم ساعت خواب اضافه، ميتواند به کنترل تکانشگري و بيقراري آنها کمک کند. پروفسور مارک استين ( Mark Stein) متخصص بيش فعالي از بيمارستان کودکان سياتل، ميگويد: تعداد زيادي از اين کودکان، به اختلالات خواب نيز دچار هستند و هر يک از اين موارد ديگري را تشديد مي کند.

يکي از معمول ترين مشکلات خواب در کودکان مبتلا اين است که آنها نمي توانند آرام بگيرند و به خواب بروند. درنتيجه، به دليل خستگي ناشي از کمبود خواب، صبح روز بعد با نشانه هاي بيشتري از اين اختلال بيدار خواهند شد. به همين دليل، برخي پزشکان، پيشنهاد داروهاي خواب آوري مثل ملاتونين را به خانواده ها مي دهند. براي همين و به منظور جلوگيري از تجويز داروي خواب آور در کودکان، بهتر است والدين يک برنامه، براي خواب خوب، راه انداخته و کودک را به آن عادت دهند. اين برنامه ميتواند شامل:

- داشتن يک زمان خواب ثابت، حتي در تعطيلات آخر هفته.

-خنک و تاريک نگه داشتن اتاق خواب.

- آرام کردن فضا.

- ديدن هرگونه صفحه نمايشي، ازهرنوع قبل از خواب را ممنوع کنيد. کامپيوتر، تلويزيون، موبايل و بازيهاي ويدئويي را خارج از اتاق خواب نگه داريد. در نتيجه فرزندتان وسوسه يا پريشان نخواهد شد.

سونيا مي گويد: ما مراحل قبل از خواب را به 10 مورد تقسيم کرديم: مثل، دوش گرفتن، لباس خواب پوشيدن، نيم ساعت مطالعه و ... . پسرم قبلا واقعا با خواب مشکل داشت اما قرار دادن اين روال براي خوابيدن کمکش کرد.

مطمئن شويد که فرزندتان، فرصت هاي زيادي براي دويدن و بازي داشته باشد (البته در زمان مناسب). مطابق برخي يافته هاي اخير، با 30 دقيقه ورزش روزانه، بچه هاي مبتلا به اختلال بيش فعالي، مي توانند تمرکز کنند و افکارشان را بهتر سازماندهي نمايند . آليس، مادر يکي از بچه هاي مبتلا، اين مسئله را تآئيد کرده مي گويد: پسرم تمرکز خيلي خوبي نداشت، اما عاشق شناکردن است. او از احساس جريان آب روي پوستش بسيار لذت مي برد و اغلب وقتي از استخر برمي گردد، آرام تر است.چنانچه فرزندتان مي خواهد به ورزش هاي سازمان بندي شده، که احتياج به ميزان کردن تمرکز دارد،مثل بيس بال يا تنيس، بپردازد، بدانيد که بسيار بهتر خواهد بود و او را تشويق کنيد.

دکتر استين مي گويد: قبل از شروع دارو درماني، بسياري از بيماران من، بيهوده و بدون هدف تنها به دنبال توپ مي دوند، ولي دارو درماني اينجا کمک مي کند تا بهتر بازي کرده و يک عضو خوب براي تيم شان باشند.

خط جديدي براي تحقيقات در اين زمينه باز شده است و آن، کاوش و جستجو در باره چگونه تمرکزکردن است. يعني يادگيري اينکه چگونه حواس خود را جمع نگه داريم، آگاهي خود را بالاببريم و تمرين خويشتنداري کنيم به وسيله نفس هاي عميق کشيدن و مديتيشن. اين کارها ممکن است به مديريت نشانه هاي بيش فعالي کمک کند.

در اين زمينه، يک مطالعه کوچک نشان داده است که، وقتي والدين و کودک مبتلا به اختلال بيش فعالي آنها، با يکديگر، به مدت 8 هفته تمرين مديتيشن و تمرکز حواس داشته باشند، بچه هاي آنها نشانه هاي کمتري خواهند داشت.

اين روش مي تواند توجه را صيقل داده و مهارتهاي اجتماعي را تقويت کند. اين کار، موزون و داراي ساختار است. در نواختن موزيک، مغز، قسمت هاي مختلف خود را وادار مي کند تا با يکديگر کارکنند، همانگونه که اعضاي يک گروه باهم کارمي کنند. در اين زمينه، يعني ارتباط موزيک درماني با اختلال بيش فعالي، مطالعات کمي صورت گرفته است، اما دانشمندان مي دانند که وقتي کودکان با يک ابزار بازي مي کنند، مثل نواختن يک پيانودر منزل، يا نواختن ويولون سل در ارکستر مدرسه، عملکرد اجرايي بسيار بهتري نسبت به بچه هايي که اين کار را نمي کنند، دارند.سازماندهي کردن و به راحتي سوئيچ کردن بين وظايف مختلف يکي از توانايي هاي مغز است.

چنانچه فرزند شما به جاي فلوت زدن، دوست دارد پا به توپ بزند يا هنوز نمي تواند براي درس يا تمرين يک جا بنشيند، راه ساده آن است که موزيکي را که دوست دارد بگذاريد، بشنود، شايد آرام بماند و بتواند تکاليفش را انجام دهد. زماني که شما، موزيکي را که دوست داريد، مي شنويد، مغز شما دوپامين (dopamine) ترشح مي کند که يک ماده شيميايي براي کمک به تمرکز شماست. تحقيقات بيشتري در زمينه ارتباط بيش فعالي با موزيک تراپي لازم است اما تحقيقات در اين زمينه با ارزش است، به خصوص براي خانواده هايي که عاشق موسيقي هستند.

در طول اين سال ها رژيم هاي غذايي زيادي براي افراد مبتلا به بيش فعالي پيشنهاد شده است، اما توسط دانشمندان رد شد. در تحقيقات جديد، به ارتباط بين اسيدهاي چرب امگا 3 و بيش فعالي، اشاره کرده اند. اين مواد مغذي در ماهي هايي مثل سالمون، گردو، دانه کتان و محصولات سويا و نيز در سبزيجات داراي برگ سبز، مثل اسفناج و ساير غذاها وجود دارد. همچنين امگا 3 به همان مقدار که در مکمل هاي وايارين (Vayarin) که بايد توسط پزشک تجويز شود، وجود دارد، در مکمل هاي بدون نياز به نسخه نيز وجود دارد.

تحقيقات نشان داده است که، بچه هاي مبتلا به اختلال بيش فعالي در خون شان، اسيدچرب امگا3 پايين تري دارند، که نشان مي دهد، افزايش مقدار آن در رژيم غذايي ممکن است علائم اين بيماري را کاهش دهد. اگرچه مکمل هاي امگا 3 بطور گسترده و براي درمان تجويز نمي شود، اما داشتن يک رژيم غذايي متعادل شامل، ماهي ها، غلات کامل، بسياري از ميوه ها و سبزيجات و نيز کاهش مصرف شکر و خوراکي هاي فرآوري شده، بطور يقين در سلامتي زندگي فرزند شما، بسيار کمک کننده خواهد بود.

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : غذاهايي مخصوص کودکان بيش فعال

منبع: سيمرغ