بزرگنمايي:

چه خبر - علت خستگي در صبح ها چيست؟

در اين مقاله اطلاعاتي درباره‌ اهميت خواب و عواقب کمبود آن در اختيار شما مي‌گذاريم.

«صبح شده و ساعت زنگ‌دار به صدا درآمده است اما شما هنوز خواب‌آلوده‌ايد. چرا؟ خواب‌آلوده بودن بعد از هشت ساعت خواب، طبيعي به‌ نظر نمي‌رسد. آيا نبايد پس از بيدار شدن از خواب قبراق و سر حال باشيم؟ نه! تعجب نکنيد. روش‌هاي زيادي براي توضيح علتِ خواب‌آلودگي صبحگاهي وجود دارند. البته با اين فرض که شما دچار حمله‌ خواب يا وقفه‌ تنفسي در خواب نباشيد. در اين مقاله اطلاعاتي درباره‌ اهميت خواب و عواقب کمبود آن در اختيار شما مي‌گذاريم.

پاسخ علم زيست‌شناسي عصبي به اين پرسش

درست چند ساعت مانده به بيدار شدن از خواب، بيشتر زمان خواب‌ خود را صرفِ خواب همراه با حرکات سريع چشم (REM) مي‌کنيم که در طيِ آن داريم رؤيا مي‌بينيم. مغز ما هنگام رؤيا ديدن بسيار فعال است و مقادير زيادي از مولکول‌هاي ATP را که حامل انرژي هستند، مصرف مي‌کند. حرف «A» مخففِ Adenosine (آدنوزين) است. توليد و رهاسازي آدنوزين در مغز ما با سوخت‌وساز بدن‌مان هنگام خواب مرتبط است و رابطه‌ مستقيمي بين سطح آدنوزين در مغز و احساس خواب‌آلودگي وجود دارد. چرا؟ آدنوزين يک انتقال‌دهنده‌ عصبي است که جلوي فعاليت نورون‌هاي مسئولِ بيدار کردن ما را مي‌گيرد. ما به‌‌ خاطر باقيمانده‌ آدنوزين که هنگام رؤيا ديدن در مغزمان جمع شده‌، با حالت خواب‌آلودگي بيدار مي‌شويم.

آيا ديشب دير خوابيديد؟

کساني که ترجيح مي‌دهند تا دير وقت بيرون از خانه باشند، معمولا دير مي‌خوابند و دير از خواب بيدار مي‌شوند و بعدازظهر يا شب به‌ لحاظ ذهني و جسمي عملکرد بهتري دارند. اين افراد در مقايسه با سحرخيزها بسيار بيشتر در معرض اضطراب‌‌هاي مربوط به خواب، اختلال کارايي فرد در طول روز و کيفيت پايين خواب هستند. موضوع نگران‌کننده‌تر اين است که در اشخاص سالم و جوان دير خوابيدن موجب کوچک شدن هيپوکامپ مي‌شود. کوچک شدن هيپوکامپ موجب ضعيف شدن حافظه و تواناييِ يادگيري مي‌شود.

آيا ديشب با شکم خالي خوابيديد؟

شانسِ خوب خوابيدن خود را مي‌توانيد با نوع غذايي که قبل از خواب مي‌خوريد، بالا ببريد. محققان در تحقيقي که به‌ تازگي انجام شد، دريافتند که خوردن خوراکي‌هاي شيرين مي‌تواند سبب خواب‌‌آلودگي شود. افزايش سطح قند خون، فعاليت نورون‌هاي محرک خواب را افزايش مي‌دهد. اين نورون‌ها در نقطه‌اي از مغز زندگي مي‌کنند که فاقد سدّ خوني - مغزي است. بنابراين زماني که حضور شکر را در خون احساس کنند، به شما احساس خواب‌آلودگي مي‌دهند. شايد اين گفته بتواند دليل خواب‌آلودگي ما را بعد از خوردن وعده‌هاي غذايي سنگين توضيح بدهد. اين‌ها بخشي از شواهدي هستند که نشان مي‌دهند مغز ما براي حفظ عملکرد طبيعي خود به مقدار قابل‌ توجهي شکر نياز دارد.

با بالا رفتن سن، ريتم طبيعي خواب هر چه بيشتر مختل شده و رفته‌رفته به خواب‌آلودگي در طول روز منجر مي‌شود.

عواقب کمبود خواب چيست؟

گر چه دانشمندان هنوز دقيقا علت خوابيدن را کشف نکرده‌اند ولي به اين نتيجه‌ قطعي رسيده‌اند که ما هر شب به شش تا هشت ساعت خواب احتياج داريم. کمبود خواب احتمالِ مشاجره با اطرافيان و تمرکز بر خاطرات و احساسات منفي را بيشتر مي‌کند. بي‌ثباتي احساسي احتمالا به‌ علت کاهش توانايي لوبِ پيشاني در کنترل سيستم ليمبيک يا سامانه‌ عصبي‌ - احساسي ماست. از عوارض ديگر کمبود خواب مي‌توان به بي‌ميلي به گفت‌وگو و از دست دادن تمرکز در حين گفت‌وگو اشاره کرد. کمبود خواب به ذخيره‌ حافظه ما آسيب مي‌رساند و باعث مي‌شود رويدادهايي را به‌ ياد بياوريم که در واقعيت رخ نداده‌اند. کمبود شديد خواب ممکن است به اختلال در تصميم‌گيري و احتمالا توهم بصري منجر شود. اگر کمبود خواب به‌ صورت مداوم ادامه پيدا کند، شما را در معرض بيماري‌هاي اختلالات خودايمني، سرطان، سندروم متابوليک و افسردگي قرار مي‌دهد. چرا؟ مطالعات اخير حاکي از آن است که خوابيدن براي دفع پروتئين‌هاي غير طبيعي و احتمالا سمّي مغز مهم است، زيرا اين پروتئين‌ها ممکن است انباشته شوند و احتمالِ ابتلا به زوالِ عقل را در کهنسالي افزايش بدهند.

با توجه به مطالبي که گفته شد، اگر تاکنون به هر دليلي به کيفيت خواب خود اهميت نمي‌داديد، اين عادت ناسالم را کنار بگذاريد.»




منبع: isna.ir