بزرگنمايي:

چه خبر - آيا انتقادات مهران مديري از دولت به دليل تسويه حساب شخصي ست؟
انتحار مديري

کمتر شبي هست که پلاتوي پاياني مهران مديري سوژه نشود. عمده گفته هاي او نقدهاي تند اجتماعي است که گاهي مرجع آن به دولت بر مي گردد. اگر تا حالا گفته هايش در واکنش به مذاکرات هسته اي و درياچه اروميه و مهاجرت و... سوءبرداشت تعبير مي شد، او سرانجام به شکل مستقيم از موضعش پرده برداشت.

سوژه برنامه درباره قول و عمل به وعده بود. مديري ابتدا توضيح داد از دلخوري ها مطلع است:
«خيلي ها به من مي گويند ته برنامه اينها چيه مي گويي؟ پيغام مي دهند نگو، نکن. چرا اينجوري مي کني؟ چيزي که مي گويم خصومت شخصي نيست. من زبان مردم هستم... نمي دانم اين چيزها که مي گويم از تلويزيون پخش مي شود يا نه ولي مي گويم. مردم مطالبه دارند يعني هر کسي که يک راي داده شخصا مطالبه دارد. مي خواهد که به آنچه گفتيد عمل کنيد. توي سه چهار سال گذشته خيلي کارهاي درجه يک شد ولي به خيلي از وعده ها به هر دليل عمل نشد. يا نخواسيتد يا نتوانستيد. اما اين دوره تو را خدا به وعده تان عمل کنيد.

دورهمي

اشاره کرديم که اولين سريال تلويزيوني مهران مديري همزمان با دولت يازدهم« در حاشيه» است. مديري با انرژي زياد به تلويزيون بازگشته بود و مي دانست اين کوچ اجباري به شبکه نمايش خانگي به ضررش تمام مي شود. بازگشت او از همان ابتدا با حواشي و اما و اگر همراه بود. به دليل اعتراضات و انتقاداتي که از زمان مشخص شدن موضوع سريال، از طرف جامعه پزشکي عنوان شد، نام سريال از «اتاق عمل» به «در حاشيه» تغيير يافت و کمي بعد از نقدهاي تند و شوخي ها در سريال خبري نبود.

پاي وزير بهداشت هم در ميان است؛ ورزي که رييس کل نظام پزشکي نسبت به عواقب پخش «در حاشيه» هشدار مي داد کمتر کسي گمان مي کرد آقاي وزير در آستانه پخش در برنامه اي خطاب به محمد سرافراز رييس وقت سازمان صدا و سيما اعتراضش را نسبت به پخش نوروزي سريال اعلام کرد. حتما مي دانيد که سريال ابتر شد، داستانش تغيير کرد و فصل دوم در زندان خسته کننده و کسالت بار بود. مديري حتي جلوي دوربين «در حاشيه 2» نيامد و دلش با سريال نبود. کاراکتر اعتراضي او عليه دولت، تسويه حساب شخصي است؟ چه بسا نباشد ولي راه تاويل باز است ديگر.

شمايل مهران مديري در برنامه جمعه شب به سوءبرداشت ها پايان داد؛ حالا مي توان مرجع هر آنچه از حرف هاي کنايي در «دورهمي» زده را پيدا کرد. حتي برداشت هاي رسانه هاي اصولگرا از حرف هاي او در ايام انتخابات رياست جمهوري درباره مهاجرت اشتباه نبوده و نمي توان به اين فرضيه استناد کرد که مديري «بي منظور» حرف مي زند و پلاتوهايش نقد اجتماعي است.

کمي پيش تر به دولت طعنه اي زد که مشکل آب درياچه اروميه حل شده؛ منتها با مطايبه فراوان و خنده هايي از ته دل که «شوخي است ديگر» و البته در ايام انتخابات بريده اين قسمت «دورهمي» استناد منتقدان دولت شد. سال پيش يک جمله عرصه را بر مديري تنگ کرد:
«اگر دل و جرات بعضي از کارها را ندارين، چرا پست هايي را مي گيرد که انجام وظايفش دل و جرات مي خواهد؟»

مجموعه دورهمي

مديري اما در چند برنامه بعد با خونسردي جواب داد سخت نگيريد... شايد برخي هواداران دو آتيشه تيم مذاکره کننده که عليه مديري واکنش هاي تندي داشتند را آرام کرد اما زمان موضع گيري ها و ادبيات بعضا عجيبش (مثل بتمرگ)، بين او يک مجري دلسوز که مي خواهد زبان مردم باشد، فاصله مي اندازد.

مي توان در تلويزيون زبان مردم بود؟ اگر بله که يک تعارض شکل مي گيرد. حتما خاطرتان هست که سال پيش و بعد از فاجعه پلاسکو عادل فردوسي پور بخش زيادي از برنامه 90 را به اين مسئله اختصاص داد. اگرچه برخي آيتم ها و گفت و گوها فوتبال زده شده بودند اما مخالفان حق داشتند به فردوسي پرو بتازند که «خلط مبحث شده!» حتي کمي بعد مرتضي ميرباقري در نشست معرفي برنامه نوروزي با سوال خبرنگاري مواجه شد که چرا عادل فردوسي پور در برنامه 90 به پلاسکو پرداخته.

معاون سيما هم بر فردوسي پور و ديگر چهره هاي تلويزيوني تاخت: «درباره برنامه 90 به نظرم دوستاني که سلبريتي مي شوند احساس مي کنند در هر زمينه دستي دارند. برنامه هاي تخصصي هم تجربه و هم شناسنامه لازم دارد اما گاهي دوستان تابع احساسات مي شوند. بايد حرمت آنتن را بدانيم. وقتي کسي مورد اقبال است نبايد هر احساسي را بروز دهد.» اين مانيفست شامل مهران مديري نمي شود؟ واقعا مي تواند زبان گوياي مردم باشد؟ شايد هم مسئولان صدا و سيما با مجري «دورهمي» در برجسته کردن نقدهاي دولت همسو هستند.

شمايلي که مديري مي خواهد از خود بسازد، ريشه در چه سبقه اي دارد؟ آيا از روزي که محبوب شده زبان گوياي مردم بوده؟ بياييد برخي از مهمترين سريال هاي انتقادي او را مرور کنيم. مهم ترين شان «نقطه چين» است که در دوران اصلاحات روي آنتن رفت. نقدهايش گل درشت نبود و بيشتر رفتار اجتماعي را زير ذره بين مي برد.

همزمان با اعتراض نمايندگان اصلاح طلب مجلس ششم به رد صلاحيت ها، مديري با اين اتفاق شوخي کرد و البته تلويزيون در برابر اعتراض برخي نمايندگان اصلاح طلب مجلس ششم به رد صلاحيت ها، مديري با اين اتفاق شوخي کرد و البته تلويزيون در برابر اعتراض برخي نماينده ها که مدعي اهانت بودند، از او حمايت کرد.

پايه «شب هاي ببره» هم در دولت اصلاحات ريخته شد اما شوخي هاي سياسي و اجتماعي فراجناحي بود و «همه» را شامل مي شد. در دولت نهم سه سريال مهم او پخش شد؛ مديري در «باغ مظفر» رو به دوربين پلاتو مي گفت اما به رغم کاستي ها زبان مردم نبود. در «مرد هزار چهره» به سياسيون کاري نداشت و جريان روشنفکر را نواختم. «قهوه تلخ» نقد قدرت بود و اشاره مستقيم به مسائل روز نمي کرد. در دولت يازدهم «شوخي کردم!» را روانه بازار کرد که نقد اجتماعي اش غالب است و «در حاشيه» او روي آنتن رفت.

حتما لازم است در پايان گزارش توضيح دهيم که تکليف ما با مهران مديري روشن است؛ او را کمديني محبوب مي دانيم و بارها ستايشش کرده ايم. اگر نقدي هم بوده فني است. وانگهي معتقديم حق مديري است که نقد سياست و اجتماع کند ولي نه با اين شيوه اي که در پيش گرفته. او و تيم همراهش به اندازه کافي زبان نمايش رامي دانند و بلدند طوري حرف بزنند که هم اثرگذار باشد و هم رنگ و بوي خصومت نگيرد. تازه بماند که بر سر مفهوم «مطالبه گري از دولت» اختلاف ها است و برخي چهره هاي سياسي «ولو منتقد دولت روحاني) چنين شيوه هايي را غيرکارشناسي مي دانند.

مهران مديري هنرمند محبوبي است اما شيوه ورود مستقيم به سياست از پايگاهش مي کاهد و ميزان اثرگذاري اش در بزنگاه هاي مورد نياز را کم مي کند. و از همه که بگذريم، تلويزيون خودش به اندازه کافي زبان مردم است و بعد از انتخابات در بخش هاي مختلف خبري ميان هموطنان رفتن و خواسته شان را جويا شده و نکته آخر؛ مديري مي تواند زبان مردمي باشد که به صدا و سيما نقدهاي جدي دارند؟

منبع: روزنامه هفت صبح