بزرگنمايي:

چه خبر - نگاهي به فيلم برادرم خسرو

فيلم برادرم خسرو داستان شخصيتي دوقطبي ست که قرار است براي مدتي کوتاه در کنار برادرش بماند. هم او که پيش از اين با خواهرشان زندگي مي کرده و هم برادر بزرگترش که حالا قرار است براي مدتي ميزبان او باشد از اين رويداد ناراضي هستند. و اين را در همان سکانس هاي ابتدايي فيلم به راحتي متوجه مي شويم.
اين اولين بار نيست که در دنياي سينما فيلمي با محوريت يک شخص که داراي اختلال رواني ست پرداخته مي شود. اما انتخاب نوع بيماري و روند شکل گيري داستان و پايان متفاوت آن اين اثر را از ساير آثاري که با اين موضوعيت و محوريت ساخته شده اند متفاوت مي کند.

خسرو دچار اختلال دو قطبي ست. شخصي با استعداد و توانايي هنري بالا و ذاتي بسيار مهربان و جمع گرا و در عين حال بي پروا که همين خصلت ها باعث مي شود که او در طول فيلم جريانات بسياري را بوجود بياورد. ما در داستان اين فيلم مي بينيم که چطور يک شخصيت دو قطبي از فاز شيدايي و حالت پرانرژي و شاد به فاز افسرده و تنبل فرو مي رود. و چگونه رفتار اطرافيان باعث تشديد حالت هاي رواني او در هر يک از اين دو فاز مي شود. در هيچ کدام از لحظات فيلم انرژي خسرو در حالت طبيعي قرار ندارد؛ اوايل فيلم با سطح بسيار بالاي انرژي و خواب کم جرياناتي را باعث مي شود که خشم برادرش را برانگيخته مي کند و در ادامه داستان فيلم او به دلايل بسيار در حالت افسرده و پر خواب فرو مي رود و برخلاف اوايل فيلم که بسيار فعال و پر حرارت است تا آنجا تنبل مي شود که حتي حال دست شويي رفتن هم ندارد و خودش را خيس مي کند.

اين که برخي بيماران دو قطبي به دو فاز شيدايي و افسردگي دچار شوند, اتفاق دور از انتظاري نيست. حتي استعداد شگرف اين افراد و توانايي هاي هنري منحصر به فردشان نيز اتفاق عجيبي نيست, ولي در اين فيلم سعي بر آن بوده تا نشان دهند که عوامل بيروني و رفتار اطرافيان تا چه حد در کنترل و حتي جلوگيري و توقف اين بيماري و يا برعکس؛ شدت يافتن و خطرناک شدنش موثر است. و براي اين منظور از دو کاراکتر متضاد هم در اين فيلم استفاده مي شود:

اولي ناهيد خواهر خسرو که با مهرباني اش تا حدودي بيماري خسرو را تحت کنترل درآورده تا آنجا که او بتواند به راحتي در اجتماع زندگي کند و نقطه ي مقابلش ناصر برادر بزرگترشان است که موجب تشديد و حتي خطرناک شدن بيماري خسرو و در نهايت فرو رفتن وي به حالت کما مي شود.

البته کاراکتر ناصر تنها شخصيتي که تاثير منفي در حالات رواني خسرو دارد نيست, در اواسط فيلم خسرو براي همسر ناصر تعريف مي کند که در 18سالگي در دانشگاه فرانسه پذيرفته شده بوده اما پدرش و ناصر با مخفي کاري مانع رفتن و پيشرفت او مي شوند و حتي در اوايل فيلم خسرو از علاقه پدرش به موسيقي و در عين حال مخالفت وي با تحصيلِ موسيقيِ فرزندانش نيز سخن به ميان مي آورد. ولي کارگردان سعي ميکند خاکستري کاراکتر ناصر را پر رنگ تر جلوه دهد, چرا که در جريان فيلم مي فهميم که او باعث خانه نشين شدن همسرش شده است. حتي به قيمت اينکه با دروغ پردازي درباره همسرش, او را نزد همکارانش شخصي با عدم تعادل رواني معرفي ميکند . البته ما در ابتدا مي بينيم که همسر ناصر دچار بي خوابي ست, نتوانسته خاطره خطاي پزشکي اش را فراموش کند, از رانندگي در مسيرهاي شلوغ مي ترسد؛ ولي در ادامه بيننده با در کنار هم قرار دادن رفتارهاي ناصر با برادرش خسرو و پي بردن به نقشه ناصر براي خانه نشين کردن همسرش ممکن است به اين نتيجه برسد که مسبب حالات نا به سامان روحي همسر ناصر , در واقع خود شخصيت ناصر است. و اين مساله کارگردان را به هدف اصليش که نشان دهد اطرفيان نزديک تا چه حد در تشديد اختلالات رواني موثرند نزديک تر مي کند.

از نقاط مثبت ديگر اين فيلم که اين اثر را از ساير آثار ديگري که با شخصيتِ محوري فردي که داراي اختلال رواني ساخته شده اند, متمايز مي کند مي توان به اين نکته اشاره کرد که: معمولا در آثار ديگر سينمايي شخصيتي که دچار اختلال رواني ست اطرافيان را تحت تاثير خود قرار مي دهد و آن ها را متحول مي سازد. اما در برادرم خسرو اين اتفاق نمي افتد و اين اطرافيان هستند که زندگي و حالات روحي خسرو را متاثر ساخته و حتي در مقاطعي زمام زندگي اش را از دستش خارج مي کنند.

منبع: سيمرغ