بزرگنمايي:

چه خبر - اشتباه در ترويج مفت خوارگي

هيچ‌کشوري در دنيا از طريق ترويج مفت خوارگي پيش نمي‌رود. هر کس به مردم اين وعده را داد که متاسفانه در بين برخي نامزدها در اين مورد مسابقه هم وجود دارد، اقدام صحيحي نکرده است. فرشاد مومني اظهار کرد: ما با واقعيتي روبه‌رو هستيم که از زمان شکل‌گيري تمدن بشري تا امروز عنصر هميشه ثابتي بوده و آن اين است که راه حل‌هاي علمي نسبت به گزينه‌هاي رقيب راه‌حل‌هاي کم هزينه‌تر و پر‌دستاوردتري بوده است. هميشه در تاريخ هنگامي که پشتيباني اجتماعي از غيرعلم بيشتر از علم بوده، جامعه رو به انحطاط رفته است. بنابراين ساحت علم، ساحت بررسي و دقت نظر و همچنين اعمال احتياط هاست.

او ادامه داد: اين يک مبنا و معيار براي داوري ادعاها و وعده‌هايي است که داده مي‌شود. اگر کساني حرف‌هاي خيلي گزافي زده‌اند و ادعاهايي غيرمتعارفي داشته‌اند، اين به معناي آن است که غيرعلم بيشتر مد نظر بوده و ايجاد هيجان در اولويت قرار دارد. اگر ما بخواهيم در ساحت علم سخن بگوييم، اهل علم هميشه با سلسله‌اي از شروط سخن مي‌گويند. در همه تئوري‌هاي علمي و ساحت‌هاي دانش بشري، گزاره‌هاي تئوريک مشروط است. اين اقتصاددان عنوان کرد: پس کساني که خيلي محکم سخن مي‌گويند و «اگر» ي را در سخنان خود مطرح نمي‌کنند، مي‌توان گفت گزاره‌هاي مطرح‌شده از سوي آنان نسبتي با اعتبار علمي ندارد.

در دولت گذشته يکي از مقامات ادعا کرد در يک دوره يک‌ساله 5/2‌ميليون فرصت شغلي در کشور مي‌تواند ايجاد کند. در قلمرو علم اقتصاد اشتغال يک متغير سيستمي است و کالا نبوده که با تخصيص ارز ايجاد شود. بايد يک سيستم هماهنگ کار کند تا تقاضا براي شغل ايجاد شود. تقاضا براي اشتغال يک تقاضاي مشتقه است، يعني اگر قوه قضائيه خوب کار نکند و امنيت حقوق مالکيت نباشد، کسي انگيزه‌اي براي سرمايه‌گذاري نخواهد داشت.

اگر نظام قانونگذاري کشور به گونه‌اي باشد که بدون رفتار مولد به ثروت بتوان رسيد، کسي دنبال شغل مولد نخواهد رفت. مومني خاطرنشان کرد: اگر دولت برنامه‌اي براي حمايت از توليد نداشته باشد، با توجه به وجود رقباي قدرتمندتر از ما، آنها مي‌توانند بنگاه‌هاي اقتصادي ما را به ورشکستگي برسانند. امروز در وعده‌هاي برخي کانديداها مشاهده مي‌شود که سخنان خيلي گزافي گفته مي‌شود که نسبتي با شرايط و واقعيت‌هاي موجود ندارد. همين‌که اين افراد شرطي را براي تحقق وعده‌هاي خود مطرح نمي‌کنند، اثبات مي‌کند اين سخنان رجزخواني است. اگر قرار باشد ماجراي اشتغال و توليد در ايران ريشه دار شود، نقش قوه قضائيه و قوه مقننه به مراتب از قوه مجريه بيشتر است.

او اضافه کرد: کسي که اين‌گونه بي محابا ادعاهايي را مطرح مي‌کند، علاوه بر اين کار، همه ماجراي اقتصاد کشور را به قوه مجريه نسبت مي‌دهد. اگر ما متوجه مي‌شويم که قدرت نسبي دولت در حيطه اقتصاد قابل مقايسه با سايرين نيست، انصاف ايجاب مي‌کند که انتظارات ما از قوه مجريه واقع بينانه باشد و حداقل اين است که انتقادات ما به بخش‌هايي باشد که به قواي اجرايي کشور مربوط است. به عنوان نمونه در سال 1394 قيمت نفت نسبت به شهريور سال 1392 حدود 70 دلار در هر بشکه کاهش داشت. اگر قيمت نفت کاهش يافت و ما نتوانستيم کاري کنيم، بايد توجه کرد که اين مساله يک متغير برون زا بوده و نمي‌توان کسي را مواخذه کرد.

اندازه جمعيت شاغل در دولت قبل، صفر بوده

استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبايي با بيان اينکه هر کشوري که به سطوحي از عزت و ارتقاي جايگاه و کيفيت زندگي رسيده است، مجموعه اجزاي ساختار قدرت در آن براي تحقق اهداف اقتصادي با يکديگر همراه بوده اند، گفت: اگر در کشور چنين همراهي نباشد، اين اتفاقات رخ نخواهد داد. اقدام شگفت انگيز دولت قبل اين بود که شعاري مبني بر «دولت يکدست» داشت و کمابيش همه اجزاي حکومت از آن حمايت مي‌کرد، اما شاهديم که اندازه جمعيت شاغل در سال‌هاي 1385 تا 1390 تقريبا صفر‌درصد بوده است. اينها کمبود ارز و ريال هم نداشتند و به‌طور نسبي در اين دوره در مقايسه با هر دولت ديگري با امکانات ارزي بيشتري رو به رو بوده‌ايم. وقتي اين امکانات بوده ولي شغلي ايجاد نشده، اين يعني با فساد گسترده رو به رو شده‌ايم.

تنگناي واردات با آغاز ماجراي تحريم

او با اشاره به اينکه وقتي که ماجراي تحريم‌ها پيش آمد، واردات با تنگنا رو‌به‌رو شد، اظهار کرد: در اين زمان بود که بحران‌ها خود را نشان داد. اگر دولتي به علم و برنامه بي اعتقاد باشد، کاري از پيش نمي‌برد. انتخاب مسئولي که تا حدودي به علم و برنامه و قانون معتقد است، در سرنوشت کشور بسيار تاثيرگذار است. معجزه اقتصادي بزرگ ربع پاياني قرن بيستم کشور چين بود و بيش از دو دهه توانستند عملکرد خوبي داشته باشند.

دولت در اين کشور بيشترين اهتمام را به خلق فرصت‌هاي شغلي مولد اختصاص داد. مومني ادامه داد: در فاصله سال‌هاي 1978 تا 1996 دولت چين 226‌ميليون فرصت شغلي ايجاد کرده است. اين رقم را از طريق 310‌ميليارد دلار ايجاد کردند. از سال 1385 تا 1390 در ايران از محل فروش نفت و غيرنفت حدود 600‌ميليارد دلار به اقتصاد کشور تزريق شد، ولي حاصل آن ايجاد اشتغال نزديک به صفر بوده است.

منبع: ايسنا