بزرگنمايي:
چه خبر - رفتار و تکنيک هاي مناظره
پرده اول مناظره‌هاي انتخاباتي با اما و اگرهاي زيادي تمام شد. 4 نامزد از 6 نامزد حاضر در انتخابات رياست جمهوري بابت موضوعات مختلفي به کميسيون تبليغات شکايت کرده‌اند. هر طرفي خود را برنده مناظره اول مي‌داند و در فضاي عمومي اين سؤال مطرح است که چرا در اين مناظره برنامه‌هاي نامزدها مورد بررسي و نقد جدي قرار نگرفت؟ محمد سلامتي، فعال سياسي اصلاح‌طلب و پرويز سروري، چهره اصولگرا در گفت‌وگو با «ايران»، نقدهايي را به اين برنامه وارد مي‌دانند.
مرز اخلاق کجاست؟
مهم‌ترين نقد آنها به شکل برخورد نامزدهاي حاضر در مناظره با يکديگر است. با اين تفاوت که هر کدام اين نقد را ناظر به طرف مقابل مي‌دانند. محمد سلامتي معتقد است که دو نامزد اصلي اصولگرايان در اين برنامه رو به طرح مسائل غير واقعي آورده‌اند و از مسيرهاي غيراخلاقي در پي اثبات خود هستند. او مي‌گويد: «اينکه در يک مناظره تلويزيوني با وقت محدود مسائلي کاملاً غيرواقعي و غير مستند مطرح شود تا با اين روش طرف مقابل را در گوشه رينگ قرار دهيم، رفتاري اخلاقي و اسلامي نيست.» اين چهره اصلاح‌طلب مي‌افزايد: «اينکه افرادي بيايند و براي رسيدن به قدرت مرزهاي اخلاق را پشت سر بگذارند، به آن معناست که عملاً ما راه دموکراسي‌هاي غيراخلاقي و غير ديني غربي را در پيش گرفته‌ايم.»
سلامتي مي‌افزايد: «بعد از مناظره مشخص شد که بسياري از گفته‌هاي دو نامزد اصولگرا صحت نداشته و حتي برخي از اتهامات ايشان به دولت دروغ بوده است که قطعاً چنين روشي براي کسب رأي مذموم است و اگر ايشان يا ديگران عمدي نداشتند، بايد تاکنون اظهارات خود را تصحيح مي‌کردند، نه اينکه همچنان بر آن پافشاري کنند.» وي در مقابل برخورد اسحاق جهانگيري را در چارچوب «اخلاق» دانسته و مي‌گويد: «ايشان هر چند با يکي از نامزدها وارد چالش شد اما شاهد بوديم که مرز اخلاق را رد نکرد و سخني خلاف واقع را بر زبان نياورد.»
در مقابل اما اين پرويز سروري است که اعتقاد دارد: «طرح نقد از سوي نامزدها به رئيس جمهوري و دولت مستقر کاملاً عادي است و نبايد آن را خارج از محدوده اخلاق دانست.»
اين چهره سياسي اصولگراي عضو شوراي مرکزي جمنا معتقد است که «نامزدهاي اصولگرا در اين مناظره سخني خلاف واقع بيان نکردند و هر چه گفته شد، طرح مسائل مبتلابه جامعه بود که متأسفانه از سوي دولت نسبت به آن بي‌توجهي صورت مي‌گرفت.» سروري اصل نامزدي اسحاق جهانگيري را مورد نقد قرار داده و مي‌افزايد: «هيچ وقت نه در تاريخ ما و نه در دنيا اين گونه نبوده که از دولت مستقر عملاً دو نفر وارد انتخابات شوند تا با گرفتن وقت بيشتر بتوانند از فضاي رقابت بهره‌برداري کنند.»
تاکتيک‌هاي جريان‌ها در مناظره
اما اين دو چهره درباره تاکتيک‌هاي دو جريان سياسي در اين مناظره‌ها هم نظرات متفاوتي ارائه مي‌کنند. محمد سلامتي معتقد است که جريان رقيب دولت اصل برنامه انتخاباتي خود را بر پايه تخريب دستاوردها و نفي عملکرد دولت بنا کرده است و خود برنامه مدوني براي اداره کشور ندارد. او مي‌گويد: «دولت يازدهم در چهار سال گذشته اين امکان را نداشت که از تريبون‌هاي مختلف دستاوردها و عملکرد خود را اطلاع دهد و از خود دفاع کند و اکثر تريبون‌ها هم به ضرر دولت کار مي‌کردند. انتخابات موعد خوبي بود که دولت بي‌واسطه‌تر حرف خود را بزند و اکنون اصولگرايان مي‌خواهند با خراب کردن اين بازي از طريق طرح مسائل غيرواقعي، سياه نشان دادن اوضاع و دادن شعارهاي بزرگ موقعيت را از دولت بگيرند.»
اين فعال اصلاح‌طلب ادامه مي‌دهد: «با توجه به هجمه سنگين نامزدهاي اصولگرا به نظر مي‌رسد که دولت هم مي‌خواهد با تمام توان در قدم اول از خود در برابر حمله‌ها دفاع کند و در قدم دوم پيام خود را منتقل کند که ورود آقاي جهانگيري به انتخابات هم از همين زاويه بوده است.»
در مقابل سروري معتقد است که دولت به عنوان دولت مستقر در مناظره‌ها در حال فرار به جلو است. او مي‌گويد: «دولت مستقر براي دو دوره‌اي شدن و پيروزي در انتخابات بايد گزارش عملکرد خود را به مردم ارائه دهد و از کارنامه خويش بگويد، نه اينکه مثل چهار سال قبل به شعار دادن روي بياورد. حال آنکه متأسفانه آقايان بدون تبيين کارنامه دولت و پاسخ به مسائلي که وجود دارد تنها شعار مطرح مي‌کنند.»
وي البته درباره شعارهاي نامزدهاي اصولگرا هم توضيح مي‌دهد: «اين شعارها بسيار طبيعي هستند، چون هر نامزدي در برابر دولت مستقر در پي ترسيم چشم‌انداز خود از آينده است و مي‌خواهد افقي براي حل مشکلات پيش رو بر اساس گرايش‌ها و اولويت‌هاي خود به وجود بياورد. هر چند معتقدم براي اين چشم‌انداز در نهايت بايد برنامه‌اي نيز ارائه شود تا رأي دهندگان از زيربناي شعارهاي داده شده اطمينان خاطر پيدا کنند.»
مناظره؛ ظرف نامناسب معرفي نامزدها
در نهايت اما هر دو چهره اصولگرا و اصلاح‌طلبي که درخصوص مناظره‌هاي انتخاباتي با «ايران» گفت‌وگو کردند، معتقد بودند اين برنامه‌ها به شکل جدي مي‌تواند به رأي مردم جهت دهد و با شرايط فعلي برگزاري آن شايد اين جهت چندان جهت مثبتي نباشد. پرويز سروري در اين خصوص مي‌گويد: «مناظره‌ها فعلاً با اين فضا هيجان محور هستند و فضاي آنها شبيه فضاي رقابت ورزشي شده و اين از اساس با نفس اطلاع‌رساني براي يک انتخاب آگاهانه توسط مردم در تضاد قرار دارد و بايد دوباره در جهت‌گيري آن تجديد نظر کرد.»
محمد سلامتي نيز معتقد است: «اساساً مدت زمان کم تبليغات رياست جمهوري و فشردگي برنامه‌ها و همين طور طراحي نه چندان مناسب مناظره اين امکان را نمي‌دهد که نامزدها بتوانند تصوير دقيق و درستي از خود به جامعه نشان دهند و اين آفتي است که شايد باعث جهت‌گيري‌هاي نامناسبي در رأي مردم هم بشود.»
منبع: روزنامه ايران