بزرگنمايي:

چه خبر - با سندروم تونل مچ دست Carpal tunnel syndrome و علل و درمان آن آشنا شويد

در اين مقاله شما را با سندرومي به نام، سندروم تونل مچ دست يا سندروم تونل کارپ، آشنا مي کنيم که احتمالا برخي از شما دچار آن هستيد اما تاکنون نام آن را نشنيده بوديد. خوشبختانه راهکارهايي وجود دارند که با به کار بستن آنها مي توانيد از درد حاصل از اين عارضه بکاهيد. ابتدا دلايل اصلي اين سندروم را برشمرده و سپس راهکارهاي مفيد خانگي براي برطرف کردن دردهاي حاصل از آن را در اختيارتان قرار خواهيم داد:

خانم 40 ساله اي بعد از تايپ چندين صفحه با کامپيوتر خود در روز گذشته شب ساعت 3 بامداد از خواب بيدار ميشود. احساس بيحسي و سوزن سوزن شدن در انگشتان دست دارد. دست هاي خود را تکان ميدهد. انگشتان خود را چند بار باز و بسته ميکند. چند دقيقه بعد گزگز و بيحسي دست خوب ميشود و دوباره ميخوابد. قبلا هم اين مشکل چند بار براي او ايجاد شده و اتفاقا احساس کرده که قدرت دست او کم شده و اجسام از دست او به زمين ميافتند.

سندروم تونل کارپ يا کانال مچ دست، بيماري است که به علت فشار به عصب مديان، هنگام عبور از درون تونل مچ دستي ايجاد ميشود.

در مچ دست مجرا و تونلي وجود دارد که به آن کانال کارپ يا تونل مچ دستي ميگويند. در يک طرف اين تونل استخوانچه هاي مچ دست قرار گرفته اند. ترتيب قرار گرفتن اين استخوانچه ها بصورتي است که شکل يک قوس يا هلال يا ناو را بوجود مياورند. به دو طرف اين قوس يا هلال يک رباط يا نوار بافتي محکم متصل شده که به آن رباط عرضي مچ دست Transverse carpal ligament ميگويند.

از زير رباط عرضي مچ دست که به رنگ سفيد نشان داده شده است 9 تاندون و يک عصب مديان (به رنگ زرد) عبور ميکند

ترکيب اين دو ساختمان يعني از يک طرف مجموعه استخوانچه هاي مچ دست و از طرف ديگر رباط عرضي مچ دست يک کانال يا تونل را ميسازد. از درون اين کانال 9 تاندون خم کننده انگشتان دست و عصب مديان يا مياني عبور ميکنند. اين تاندون ها و عصب از ساعد پايين آمده و از داخل تونل عبور کرده و به کف دست ميرسند. عصب مديان سپس در کف دست به شاخه هايي تقسيم شده و حس کف دستي انگشتان شست وسبابه و مياني و نيمه خارجي انگشت انگشتري و همچنين حرکات عضلات ناحيه تنار را تامين ميکنند.

عصب مديان يک عصب حسي و حرکتي است. اين عصب مسئول حس دادن به انگشتان شست و سبابه و مياني و نيمي از انگشت انگشتري و حس کف دست است. اين عصب همچنين موجب تحريک عضلات برجستگي تنار ميشود. برجستگي تنار در کف دست و در مجاورت انگشت شست بوده و حاوي عضلاتي است که شست را حرکت ميدهند.

گاهي اوقات بنا به عللي فضاي دروني اين کانال تنگ ميشود. بطور مثال وجود يک تومور يا کيست در درون کانال ميتواند فضاي آن را تنگ کند و يا بد جوش خوردن يک شکستگي مچ دست ميتواند موجب تغيير شکل استخوان شده و فضاي کانال را تنگ کند. ولي در غالب اوقات علت کاهش فضا تورم تاندون ها خم کننده انگشتان و غلاف اطراف آنها است که از درون اين فضا عبور ميکنند.

اين تاندون ها ميتوانند به علت حرکات مکرر و مداوم مچ دست و انگشتان متورم شوند. کارهايي مانند تايپ زياد و يا استفاده زياد از پيانو ميتوانند موجب بروز علائم سندورم کانال کارپ شوند. گاهي اوقات تورم تاندون ها و غلاف آنها به علت تغييرات هورموني است که در دوران بارداري يا يائسگي براي بيمار ايجاد ميشود.

نشانه هاي رايج «سندروم تونل مچ دست» درد، بي حسي و مور مور شدن است. اين نشانه ها به آرامي و با سوزن سوزن شدن دست ها در هنگام صبح يا موقع خوابيدن در شب آغاز مي شود. دکتر «ديويد کلارک هِي» مي گويد، اين عارضه سبب مي شود که بيماران از شدت درد يا بي حسي از خواب بلند شوند. همچنين در هنگام رانندگي، در دست گرفتن موبايل و يا انجام ساير کارها دچار مشکل مي شوند. عمدتا هم براي نجات از اين درد، دست هاي شان را تکان مي دهند تا احساس سوزش و مور مور شدن آن از بين برود.”

از درمان هاي رايج اين بيماري بي حرکت نگه داشتن دست يا انجام عمل جراحي است. متخصصان ارتوپد بر اين باورند که برخي از درمان هاي فيزيکي مي توانند به اندازه عمل جراحي، موثر باشند. در پژوهشي که اين متخصصان انجام دادند، 100 زن مبتلا به سندروم تونل مچ دست که اهل مادريد اسپانيا بودند را برگزيدند. نيمي از آنها را جراحي کردند و نيم ديگر را با درمان هاي فيزيکي معالجه کردند.

در يکي از اين درمان هاي فيزيکي که «منوآل تراپي» ناميده مي شد، دست و مچ عملکرد بسيار بهتري داشتند. درد نيز به طور قابل توجهي کاهش پيدا کرد. پس از گذشت يک ماه، بيماراني که به جاي عمل جراحي، درمان هاي «منوآل» شده بودند نتيجه بهتري را بدست آوردند.

احتمالا در مورد قرار دادن يخ بر روي مکاني که متورم شده شنيده ايد، اما دکتر «باکستر» هشدار مي دهد که سفت شدن عضلات و تاندون ها به کاهش جريان خون مي انجامند. به همين دليل هم پس از قرار دادن يخ بر روي دست آن را ماساژ دهيد تا در جريان خون تحريکي به وجود آورده باشيد. وي مي گويد ماساژ دادن سبب انعطاف پذيري فيبرهاي عضلاني مي شود. يادتان باشد که از تحرک بيش از اندازه دست بوسيله يخ پرهيز کنيد و تا آنجا که دست شما را اذيت نکند يخ را روي تورم آن نگه داريد، نه بيشتر.

سعي کنيد که به دست، انگشتان و مچ آن استراحت دهيد و از حرکات اضافه آنها پرهيز کنيد. زماني که اندکي بهبود پيدا کرديد، دوباره فعاليت هاي خود را به تدريج از سر گيريد. دکتر «شري لبرمن» مي گويد، ايجاد تغييراتي در وضعيت کارکردن مانند تغيير کيبورد، موس کامپيوتر، ميزي که سابقا بر روي آن مي نشستيد و حتي وضعيت نشستن تان مي توانند در کاهش درد و نشانه هاي سندروم تونل کارپ موثر باشند. زمان هايي که در منزل کار مي کنيد حتما در بين انجام کارها اندکي هم استراحت کنيد.

يکي از ساده ترين راهکارهاي بهبود درد، صرفنظر از محلي که در آن حضور داريد نرمش دادن دست و انگشتان تان است. توصيه مي شود، دست را مشت کنيد و به آرامي انگشتان را تا باز شدن کامل همراهي کنيد. اين کار را بين 5 تا 10 بار انجام دهيد تا هرگونه فشاري را از روي مچ دست خارج کرده باشيد. اگر باردار هستيد يا سابقه تجمع مايعات در بدن تان را داريد، هر زمانيکه براي تان امکان داشت، دست ها و مچ را به سمت بالا ببريد.

ثابت نگه داشتن مچ دست تان مي تواند در کاهش فشار به اعصاب مياني جلوگيري به عمل آورد. از آنجايي که نشانه هاي درد بيشتر در هنگام شب ظاهر مي شوند، بهتر است در طول شب و با مچ گير دست تان را ببنديد. حتي اگر کارتان به گونه اي است که برخي از حرکات دست تکرار مي شوند و دردآور هستند، در طول روز نيز از آن مچ گير استفاده کنيد.

دکتر ليبرمن هدف اصلي استفاده از مچ گير را ثابت نگه داشتن دست ها در موقعيت خنثي مي داند.

دکتر ليبرمن مي گويد، در مواقعي که درد حاصل از «سندروم تونل مچ دست» شديد نباشد، مي توان از برخي از داروها چون «ايبوپروفن» و «ناپروکسن» استفاده کرد.

دکتر «کلارک هي» مي گويد برخي از بيماران او اعتقاد دارند که برخي از داروهاي ضدتورم، طب سوزني، مرهم زردچوبه و «امگا 3» مي توانند در کاهش دردشان موثر باشند. البته «هي» هشدار مي دهد که در صورت داشتن درد شديد، سوزش، مور مور شدن و بي حسي و ضعف بايد قضيه را جدي تر بگيريد.

دکتر ليبرمن بر اين باور است که در صورتي که هيچ کدام از درمان هاي خانگي موثر نباشند و بهبودي حاصل نشود، عمدتا «استروئيد» تزريق مي شود تا از ميزان تورم کاسته شود. اين کار سبب کاهش فشار بر اعصاب مياني نيز مي شود. دکتر ليبرمن مي گويد خوشبختانه در 90 درصد موارد تزريق استروئيد مي تواند سبب بهبود درد شود. البته در مواردي نيز از عمل جراحي کمک گرفته مي شود.

وي مي گويد اگر بيماران در مراجعه به پزشک بيش از اندازه تعلل نکرده باشند به مدد روش هاي پيشرفته و تکنيک هاي مدرني که تنها بخشي از عضو باز مي شود، تقريبا تمام درد بيمار پايان مي پذيرد.

تمام افراد مبتلا به «سندروم تونل مچ دست» لازم است که هرچه سريع تر براي درمان اقدام کنند. هر اندازه ديرتر به پزشک متخصص مراجعه شود، اعصاب بيشتري دچار آسيب خواهند شد و مراحل درمان بيشتر به طول خواهد انجاميد.

منبع: rooziato.com - iranorthoped.ir