بزرگنمايي:

چه خبر - چرا شدت بيماري در مردان بيشتر از زنان است؟

در بحث مربوط به اينکه کدام جنس (زن يا مرد) قوي تر است، به ناچار بايد حرف " آنفولانزاي مردان " را پيش بکشيم. اين يک نظريه عمومي است که مي گويد زماني که مردان در تماس با ويروس ها قرار مي گيرند مريض مي شوند – يا حداقل بيشتر اداي مريضي را در مي آورند – در حالي که زنان مانند يک سرباز به کار، بچه ها و زندگي مي رسند.

شواهد علمي براي اين تئوري قطعي نيست، ولي بعضي تحقيقات نشان داده است که سلول هاي ايمني زن و مرد واکنش متفاوتي به حمله ويروس ها نشان مي دهند. مطالعه اي که اخيرا روي موش ها انجام شده، به اين مساله دامن زده و عنوان مي کند که مردان واقعا ضربه سخت تري از بيماري مي خورند – شايد بتوان بخشي از تقصير را به گردن فيزيولوژي انداخت نه روان شناسي.

مطالعه اخير که در مجله مغز، رفتار و ايمني Brain, Behavior and Immunity منتشر شده، زماني که موش ها در معرض باکتري هايي که نشانه هاي مشابهي از آنفولانزا را بوجود مي آوردند، قرار گرفتند، موش نر بالغ علايم بيشتري از بيماري نسبت به موش ماده بالغ از خود نشان داده است. همچنين موش هاي نر نوسانات بيشتر درجه حرارت بدن، تب و علائم التهابي نشان داده و بهبوديشان مدت زمان بيشتري به طول انجاميد.

مطالعات انجام شده روي حيوانات آزمايشگاهي لزوما قابل تعميم به انسان نيست، ولي اين محققين که در مورد جنسيت و ايمني تحقيق کرده اند باعث ايجاد يک سوال علمي براي مردم شده اند. به گفته سابرا کلين Sabra Klein، استاديار ميکروبيولوژي مولکولي و ايمونولوژي دانشکده بهداشت دانشگاه جان هاپکينز بلومبرگ، مطالعه روي سلول هاي انساني – درست مثل موش ها – نشان داده که سلول هاي ايمني مردان داراي گيرنده اي فعال تر براي پاتوژن هاي pathogens خاص هستند.

****پاتوژن‌ Pathogen: يا بيماري‌زا يا بيمارگر٬ عامل توليد بيماري بوده و به دو دستهٔ زنده مانند باکتري و غيرزنده(Inanimate) مانند سم ارگانوفسفره تقسيم مي‌شود. البته اين اصطلاح بيشتر در گياه پزشکي و پزشکي به کار مي‌رود.****

کلاين مي گويد:" هميشه اين حضور ميکروب يا ويروس نيست که باعث بيماري ما مي شود، بيماري به خاطر پاسخ ايمني بدن است و تحقيقات نشان مي دهد مردان پاسخ شديدتري براي فراخواني سلول ها به محل عفونت دارند که منجر به احساس بيماري بيشتر مي شود. "

چرايي اين مساله کاملا نامشخص است ولي فرضيه اي وجود دارد که استروژن و تستوسترون اين گيرنده هاي ايمني را به نحو متفاوتي تحت تاثير قرار مي دهند. هورمون هاي جنسي تاثير زيادي بر ايمني بدن دارند. يافته هاي جديد روي موش ها ارتباطي بين هورمون هاي جنسي و بيماري بدست نياورده است ( با اين که اندام هاي تناسلي موش ها را بيرون آوردند ولي باز هم شاهد واکنش متفاوت بودند ) ولي مطالعات متعدد ديگر اين ارتباط را نشان مي دهد. به عنوان مثال مطالعه کلاين در سال 2015 روي سلول هاي انساني نشان داد که ترکيبات استروژن دار باعث مي شدند که نمونه سخت تر به ويروس آنفلوآنزا مبتلا شود.

****استروژن estrogen: نام گروهي از هورمونهاي جنسي زنانه است که در انسان در سيکل طبيعي تخمدان در مرحله فوليکولي (follicullar) از تخمک آزاد مي‌شود. طي دوران بارداري، مقدار زيادي از استروژن‌ها ترشح مي‌شود.****

****تِستوستِرون Testosterone: از هورمونهاي استروئيدي مهم موجود در بدن پستان‌داران ازجمله انسان (هردو جنس) مي‌باشد که اثرات آندروژنيک (جنسيتي) و آنابوليک (سازنده، رشددهنده) دارد.****

نظريه اي ديگر توسط محققان دانشگاه کمبريج در سال 2010 انجام شده بيان مي کند که مردان به علت تمايل به رفتارهاي ريسک پذير با سيستم ايمني ضعيف تر و ايمني کمتر تکامل پيدا کرده اند. و تحقيقي ديگر عنوان مي کند که چون زنان راحت تر مي توانند پاتوژن ها را به فرزندانشان منتقل کنند (به دليل مادر بودن و نگهداري از فرزند) بنابراين به صورت طبيعي مقدار بيشتري سد دفاعي در برابر آن ها مي سازند.

اين سد دفاعي به همه بيماري ها گسترش پيدا نمي کند. با اين حال به گفته کلين در مقاله اي که سال 2016 در Nature Reviews Immunology منتشر شده است ، در حالي که مردان استعداد بيشتري براي ابتلا به بيماري هاي خاص ( مانند سرطان هاي غير توليد مثلي ) نشان مي دهند، زنان مستعد ابتلا به بيماري هاي ديگر از قبيل بيماري هاي خود ايمني هستند.

همان طور که واضح است در " آنفولانزاي مردان " موارد ديگري هم ممکن است نقش بازي کند. مثلا مطالعات نشان مي دهد که مردان کمتر احتمال دارد دستان خود را به طور منظم بشويند و احتمال اين که به طور منظم به پزشک مراجعه کنند هم زياد است. " هنجارهاي فرهنگي کاملا روي رفتار ما تاثير مي گذارد پس به احتمال زياد عوامل مختلفي در اين مساله تاثير گذار هستند. "

منبع: سيمرغ