بزرگنمايي:

چه خبر - گردن درد، دلايل و درمان آن

گردن ما در برابر انواع مختلفي از استرس‌ها و فشارها آسيب‌پذير است؛ مثلا وضعيت‌هاي بدني نامطلوب مي‌تواند باعث قرار گرفتن گردن، سر و ستون فقرات ما در وضعيتي نامناسب شود، برخي تصادفات رانندگي مي‌تواند موجب ضربه‌هاي شديدي به سر و گردن ‌شود، حتي طرز خوابيدن ما مي‌تواند عاملي براي بروز گردن‌درد باشد.

• آناتومي گردن به زبان ساده

• دلايل بروز گردن‌درد و سردرد

• راه‌هايي براي کاهش استرس و صدمه‌هاي سر و گردن

• تمرين‌هاي ورزشي در خانه

يکي از انعطاف‌پذيرترين نواحي در ستون فقرات، ناحيه گردني (سرويکال) است. ستون فقرات گردني شامل هفت مهره و ديسک‌هاي بين مهره‌اي است. اين مهره‌ها با تحمل وزن سر، عامل حرکات متنوع آن نيز هستند. ريشه‌هاي عصبي مربوط به اندام‌هاي فوقاني از ميان مهره‌هاي گردن عبور کرده و سپس به نواحي بازو، ساعد و انگشتان دست امتداد مي‌يابند. عضلات بسياري در ناحيه گردن وجود دارند. بعضي از آنها از ناحيه پس سري تا مهره‌هاي سينه‌اي کشيده شده‌اند.

ضعف‌هاي عضلاني، کشيدگي‌هاي عضلاني (مخصوصا کشيدگي‌هاي ناگهاني و شديد)، وضعيت‌هاي غلط ايستادن، نشستن و خوابيدن مي‌تواند عامل بروز دردهاي ناحيه گردن باشد. دردهاي گردني مي‌توانند منشا استخواني، عضلاني و عصبي داشته باشند.

وضعيت‌هاي بدني نامطلوب جزو علل مشترک گردن‌درد و سردردند. ولي بيشتر ما به اين موضوع مهم اهميتي نمي‌دهيم؛ در هر وضعيتي مي‌نشينيم، در هر حالتي مي‌خوابيم، روي صندلي اداره يا پشت ميز کامپيوتر با بدترين شکل ممکن قرار مي‌گيريم و از اين نکته مهم غافليم که بعد از مدتي دچار آسيب‌هاي ناحيه گردن و کمر خواهيم شد.

يک قانون کلي و ساده وجود دارد: هميشه گردن‌تان را در حالت طبيعي نگه داريد، هيچ‌گاه براي مدتي طولاني گردن‌تان را خم نکنيد و در حالت قوزکرده قرار نگيريد.

اگر قرار است براي مدت زماني طولاني در طول روز روي صندلي بنشينيد، از اينکه وضعيت بدن‌تان خوب و طبيعي است، مطمئن شويد. صندلي شما بايد داراي يک بالشتک کوچک در قسمت گودي کمر باشد تا از مهره‌هاي کمري ستون فقرات شما محافظت شود. صندلي بايد داراي استراحتگاه ساعد باشد تا بتوانيد دست‌هايتان را روي آن قرار دهيد. اگر با رايانه کار مي‌کنيد، ابتدا مطمئن شويد سطح بالاترين نقطه نمايشگر رايانه شما با چشم‌هاي شما زاويه‌اي بين 5 تا 15 درجه داشته باشد. اگر از اين زاويه بيشتر شد، پس از مدتي کار کردن، به احتمال زياد شما دچار گردن درد خواهيد شد.

کف پاهاي شما بايد کاملا روي زمين قرار گيرد. اگر کف پاي شما به زمين نمي‌رسد، بايد از يک زيرپايي مناسب که داراي زاويه‌اي 30 درجه است، استفاده کنيد. اگر کف پايتان به زمين مي‌رسد اما زانوهايتان زاويه‌اي بيش از 90 درجه دارند، ارتفاع صندلي شما کوتاه است و بايد آن را زياد کنيد يا از يک صندلي مناسب‌تر استفاده کنيد.

اگر به مطالعه علاقه‌مند هستيد، بايد به اين نکته نيز توجه کنيد که نبايد گردن‌تان براي مدت زمان طولاني روي کتاب خم باشد. بهتر است ميز مطالعه زاويه‌دار باشد. اگر قبل از خوابيدن عادت به مطالعه داريد و کتاب را با خود به رختخواب مي‌بريد، بهتر است يک بالش در قسمت کمر و يک بالش روي آن براي محافظت گردن قرار دهيد. همچنين از يک وسيله مناسب مانند يک بالش سبک به عنوان ميز مطالعه روي پاهايتان استفاده کنيد تا گردن‌تان زياد خم نشود.

هنگام خوابيدن بدون هيچ ترديدي بايد از بالش استفاده کنيد. خيلي از مردم عادت دارند روي زمين دراز بکشند و بدون اينکه بالشي زير سر بگذارند، بخوابند. اين قبيل افراد براي جلوگيري از صدمه‌هاي سر و گردن نبايد ديگر اين کار را انجام دهند و حتما بايد از بالش براي خوابيدن استفاده کنند.

از آنجا که وضعيت قرار گرفتن گردن همواره بايد به شکل طبيعي باشد، بهتر است در هنگام خواب از بالشي استفاده شود که نه زيادي بلند و نه زيادي کوتاه باشد. برخي بالش‌ها به شدت سفت و يا برعکس، خيلي نرم هستند اما بهترين بالش، بالشي است که حالتي بين اين دو داشته باشد، انعطاف‌پذيري بالايي داشته باشد و زوايه گردن ما را صاف نگه دارد.

عادت‌هاي غلط در نحوه خوابيدن از مهم‌ترين علل کمردردها، گردن دردها و ديگر دردهاي ستون فقرات و به طور کلي اختلالات اسکلتي عضلاني است.

به طور کلي دو حالت مناسب براي خوابيدن وجود دارد: به پشت خوابيدن و به پهلو خوابيدن.

• به پشت خوابيدن: اين روش خوابيدن براي خواب‌هاي کوتاه مدت يعني 15 تا 60 دقيقه است. بهتر است بالشي که داراي ارتفاع مناسبي باشد، زير سر قرار داد تا زوايه طبيعي گردن را بر هم نزند. همچنين بهتر است يک بالش ديگر نيز در زير پاها قرار داد. با اين کار مهره‌هاي ستون فقرات در ناحيه کمر در وضعيت بهتري قرار مي‌گيرند و فشاري بر آنها وارد نخواهد شد.

• به پهلو خوابيدن: اين روش خوابيدن براي خواب‌هاي شبانه و طولاني مدت مناسب است. نکته مهم در اين روش علاوه بر قرار دادن بالش زير سر، قرار دادن يک بالش ديگر بين دو زانو است. اگر مي‌خواهيد علت اين کار را بدانيد، چند لحظه از خواندن اين مطلب دست بکشيد و بايستيد؛ پاهايتان را به اندازه عرض شانه باز کنيد، حالا کمي پاها را خم کنيد و دو زانو را به هم بچسبانيد و براي چند دقيقه در اين حالت بمانيد. کم‌کم درد و ناراحتي را در کمر خودتان حس خواهيد کرد؛ چيزي که در هنگام خوابيدن براي همه ما اتفاق مي‌افتد ولي چون خواب هستيم، متوجه آن نمي‌شويم. علت غلت زدن ما و پهلو به پهلو شدنمان نيز همين است. پيام درد از کمر به مغز مخابره مي‌شود و مغز دستور جابه‌جا شدن و به پهلوي ديگر خوابيدن را صادر مي‌کند و ما بدون آنکه متوجه شويم به پهلوي ديگر مي‌خوابيم تا فرمان بعدي جابه‌جايي صادر شود.

هيچ وقت اجسام سنگين را با خم کردن کمر از روي زمين بلند نکنيد. توصيه مي‌شود براي برداشتن هر جسمي از روي زمين زانوهاي خود را خم کرده و پس از گرفتن جسم با دست‌ها با استفاده از نيروي پاها از زمين بلند شويد. در اين حالت فشاري به مهره‌هاي کمرتان وارد نخواهد شد. همين‌طور بعد از برداشتن اجسام، آنها را تا حد امکان به بدن خود نزديک کنيد. با اين کار مرکز ثقل بدن‌تان را به مرکز ثقل جسم نزديک کرده و در نتيجه فشار کمتري به بدن و ستون فقرات شما وارد مي‌شود.

تمرين‏هاي ساده ورزشي زير براي پيشگيري از گردن درد توصيه مي‏شود:

1) روي يک صندلي بنشينيد. گردن را به آرامي به سمت چپ خم کنيد و 30 ثانيه در اين حالت قرار دهيد. حال به آرامي گردن‏تان را به سمت راست خم کنيد و 30 ثانيه در اين حالت نگه داريد.

2) در حالت ايستاده نيز مي‌توانيد حرکت بالا را چند بار در طول روز تکرار کنيد. گردن‏تان را به آرامي به سمت راست بدن خود بچرخانيد و 30 ثانيه در اين حالت نگه داريد. همين کار را برعکس انجام دهيد.

3) روي صندلي نشسته و دست‏ها را روي زانو قرار دهيد و گردن‏تان را به آرامي به سمت جلو خم کنيد. گردن را 30 ثانيه در اين حالت نگه داريد. بعد در حالي که کمر را رو به جلو حرکت مي‌د‏هيد، سرتان را به سمت بالا ببريد و30 ثانيه در اين حالت نگه داريد.

انتخاب بالش مناسب در خواب راحت خيلي موثر است. بعضي‏ها با بالش‏هاي کوتاه و کوچک راحت‏ترند و برخي ترجيح مي‏دهند زير سرشان بلند باشد. برخي بالش‏هاي ابري و برخي بالش پر را ترجيح مي‌دهند. اما اين روزها بالش‌هايي به بازار آمده است که از فوم‏هاي ويسکوالاستيک ساخته شده و موجب راحتي بيشتر بدن هنگام خواب مي‏شود. اين محصولات جديد به خاطر قابليت‏شان در کاهش فشار وارده بر استخوان‎‏ها و عضلات سر و گردن و به خاطر کاهش دردهاي عضلاني و احساس راحتي هنگام خواب در گوشه و کنار دنيا مورد استقبال قرار گرفته ‏اند. از اين فوم براي آرامش بيشتر بيماران در تخت‏هاي بيمارستاني استفاده مي‏شد اما امروزه اين محصولات براي مصارف شخصي در لوازم خانگي و مبلمان، تشک‌خوشخواب و بالش نيز استفاده مي‏شود.

اين محصول به فوم هوشمند ناسا هم معروف است، چون اولين بار ناسا سال 1970 در برنامه‏هاي فضايي‏اش از اين فوم در صندلي پرواز فضانوردان استفاده کرد. فوم‌هاي هوشمند بر اساس وزن و دماي بدن کار مي‏کنند و خودشان را با نقاط فشار مطابقت داده و هماهنگ مي‏کنند. اين فوم‏ها داراي ساختار سلولي باز هستند و اين قابليت را دارند که هوا را به سلول‏هاي مجاورشان عبور دهند و شکل سر و گردن را به خود بگيرند و موجب شوند سر و گردن در راحت‏ترين حالت قرار گرفته و کمترين فشار به آنها وارد شود.

بالش‏هاي معمولي، شکل‏شان را حفظ نمي‏کنند و همين تغيير حالت موجب مي‏شود هميشه به طور يکسان از گردن حمايت نکنند. اين حالت در طولاني مدت ممکن است موجب گردن درد شود. اما بالش‏هايي که از فوم ويسکوالاستيک ساخته شده‏ اند، شکل‏شان متناسب با سر و گردن تغيير مي‌کند و از عضلات و مهره ‏هاي گردن به طور مناسب حمايت مي‏کنند. از اين بالش‏ها براي پيشگيري و تسکين دردهاي گردني استفاده مي‏شود. استفاده از اين محصول همچنين موجب تسهيل گردش خون و کاهش فشار وارده بر عضلات مي‏شود و با برطرف کردن فشار وارده بر عضلات گردن به آرامش بيشتر در خواب کمک مي‏کند.




منبع: salamat.ir