بزرگنمايي:

چه خبر - گفت و گو با علي ضيا

شايد براي ارزيابي برنامه اي مثل فرمول يک هنوز يک مقدار زود باشد. براي همين سعي کرديم در مصاحبه با علي ضيا زياد وارد بحث هاي تخصصي نشويم و خيلي گذرا و کوتاه مسائل را مطرح کنيم. انتقاداتي از برنامه داشتيم که فکر مي کرديم شنيدنش ضيا را از کوره درببرد اما عجيب بود که او انتقادها را پذيرفت و توضيح داد که فشار زيادي روي او وجوددارد اما براي بهتر شدن برنامه اش حاضر است هر کاري بکند. متن کاملا ين مصاحبه را بخوانيد.

بعد از سال ها حضور يکنواخت برنامه «صبح بخير ايران» بالاخره شبکه يک تصميم گرفت برنامه صبحگاهي اش را به طور کامل تغيير دهد. اين اتفاق يک امتياز ويژه است و مي شود گفت ورود تو با اين برنامه جديد صبحگاهي، مي تواند برگ برنده خوبي برايت باشد. تجربه نشان داده بود که ساختار ذهني تو برنامه هايي مثل «صبح بخير ايران» نيست. تو زمان «ويتامين 3» يا «نيمروز» ساختار جديدي را به برنامه صبحگاهي يا روزانه آوردي و مي شد پيش بيني کرد که برنامه اي مثل «صبح بخير ايران» را نمي تواني پيش ببري.

زماني که پيشنهاد شد يک برنامه صبحگاهي جديد به شبکه يک بياوري برآورد اوليه ات از برنامه چه بود؟
بگذاريد براي اولين بار اعتراف کنم. اول امسال آقاي شريعت پناهي، مديرگروه اجتماعي شبکه يک به من گفت برو «صبح بخير ايران» را اجرا کن. ما با بچه هاي اتاق فکر هر مشورتي مي کرديم، به نتيجه نمي رسيديم تا اينکه طرحي را آماده کرديم براي بعدازظهرها. از آقاي شريعت پناهي خواستيم تايم بعدازظهر را در اختيار ما بگذارد. آن طرح را خيلي دوست داشتيم. بعد از تغييرات مديريتي، اعلام کردند تنها تايمي که براي اجراي يک برنامه روتين خالي دارند، باکس صبح است. ما طرحي را آماده کرديم و به آقاي شريعت پناهي داديم. با مديران شبکه يک صحبت کردند و همه پسنديدند. از اييشان خواهش کرديم اسم «صبح بخير ايران» را تغيير دهيم. اسم هاي زيادي پيشنهاد داديم؛ از «شاداب شو» بگير تا «صبح زود» و... اسم «فرمول يک» را افشين حسين خاني پيشنهاد داد. مديران هم خيلي خوششان آمد و استقبال کردند. به هر حال کار را شروع کرديم.

از اول قرار بود ساختار برنامه کاملا تغيير کند يا اين که روي محور اصلي «صبح بخير ايران» باقي بماند و فقط يک مقدار حال و هوايش عوض شود؟
راستش اصلا بلد نبودم «صبح بخير ايران» را اجرا کنم. هر کسي يک استايل و قالبي دارد. قالب من صبح به خير ايران نمي خورد. درواقع نوع ديگري از اجرا را طلب مي کرد که با قالب اجراي من جور در نمي آمد. ما بايد ژانري را متناسب با اجرا انتخاب مي کرديم.

مخاطب صبحگاهي شبکه يک کاملا با مخاطب صبحگاهي شبکه سه و ديگر شبکه ها فرق مي کند. اين را در نظر گرفته بودي؟
اعتقاد دارم ما دو جور مخاطب داريم. يک مخاطب که هر روز برنامه هاي شبکه يک را دنبال مي کند و يک مخاطب که ممکن است شبکه يک يا اصلا تلويزيون را در اين ساعت تماشا نکند. در «نيمروز» اگر يادتان باشد سعي کرديم غير از مادرها که معمولا مخاطبان ساعت 11 ظهر تلويزيون هستند، مخاطبان ديگري را هم جذب کنيم. يعني سعي کرديم برنامه اي بسازيم که علاوه بر مادرها، جوان ها هم دوستش داشته باشند. الان هم همين طور است. براي همين است که برنامه سياسي هم داريم و مسئولان را هم به برنامه دعوت مي کنيم. به خاطر اين که مي خواهيم مخاطبان خاص شبکه يک آن را ببينند و انتظارشان برآورده شود. ولي در عين حال سعي مي کنيم سوالاتي از مسئولان بپرسيم که مقداري جوانانه تر باشد تا جوان ها هم ترغيب شوند برنامه را ببينند.

علي ضيا در فرمول يک

بد تعبير نشود. تو به اندازه کافي جذابيت براي جلب مخاطب داري اما چرا اصرار داري دُز شوخي هايت را بالا ببري در صورتي که اگر همان اجراي سرزنده خودت را داشته باشي خيلي بهتر است. بعضي وقت ها شوخي ها جواب نمي دهند. چرا اصرار داري با همه چيز شوخي کني؟

راستش با نظرت موافقم. بعضي روزها حس مي کنم واقعا لوس بودم. يک جاهايي شوخي ها زيادند يا بي مزه و بايد کاملا ويرايش شوند. در جلسات هفتگي اي که مي گذاريم خيلي از رفقا در اتاق فکر صحبت مي کنند. مثلا مي گويند چرا اين جا شوخي کردي يا چرا مطالعه نکرده رفتي سر برنامه؟ به هر حال هر روز که نمي شود خوب بود. روي ما هم فشار زياد است. به هر حال من هم آدمم. يک شب هايي حالم خوب است و يک شب هايي کسي نمي تواند از کنارم رد شود! خب اين ها توي اجراي صبحم اثر مي گذارند. در «ويتامين 3» من خيلي جوان بودم يا متوجه فشارها نمي شدم يا مثلا مي گفتند اين خيلي بچه است، کاري به کارش نداشته باشيم! الان سنم رفته بالا، ديگر نمي گويند اين بچه است. فشارها خيلي رويم زياداست. خيلي وقت ها حالم بد مي شود و هنوز ياد نگرفته ام با آن مقابله کنم. براي همين ممکن است شوخي اي بکنم که لوس باشد يا جايش نباشد يا اصلا به درد نخورد.

بعضي موقع ها روي موضوعي که مطرح مي کني تسلط خاصي نداري. انگار همان موقع موضوع را به تو گفته اند و هيچ اطلاعي راجع به آن کسب نکرده اي. رصدت روي خبرها چقدر است؟
درباره خبر خيلي اين اتفاق نمي افتد. چون خبرها در اتاق فکري گفته مي شود که من هم داخلش هستم اما در اجرا حرفت را قبول دارم. مقلا پيش آمده مهماني آمده جلوي من نشسته که هيچ چيز درباره اش نمي دانستم.

منظورم دقيقا همين بخش است؛ اين که براي تحليل يا پيگيري يک خبر، مهماني به برنامه دعوت مي شود اما رويارويي با او خوب نيست.
شايد درباره پيگيري خبر شايد اين اتفاق افتاده باشد. ما يک زمان ايده اي داشتيم که از خبرنگارهايي که يک خبر را تهيه مي کنند دعوت کنيم بيايند داخل برنامه، خودشان راجع به آن توضيح دهند، خودشان مصاحبه با مهمان مرتبط را پيش ببرند و من فقط اداره کننده مصاحبه باشم. الان هم ترجيح مان اين است که چنين اتفاقي بيفتد اما دسترسي به خبرنگارها سخت است. البته اين گفت و گوها يک مقدار بهتر شده. مثلا در گفت و گويي که درباره کنسل شدن پروازها با مديرعامل شرکت فرودگاه ها داشتي خيلي خوب به موضوع مسلط بودي و کاملا با اطلاعات وارد مصاحبه شدي اما نکته اصلي اش اين است که طولاني بود.
همه گفت و گوهايمان غير از اين گفت و گو ريتم تندي داشته ولي درباره رييس فرودگاه ها هر کاري مي کردم ريتم تند نمي شد. چند بار پرديم وسط صحبت شان ديدم نمي شود.

براي هر مصاحبه چقدر مطالعه مي کني؟
بستگي دارد به مهمانان. بعضي مهمان ها را خودم علاقه مندم که راجع به آن ها اطلاعات به دست بياورم. مثلا تاير يا کنسل شدن پروازها اين هفته خيلي بحث داغي بود. ضمن اين که معمولا خودم هفته اي يک بار با هواپيما سفر مي کنم و عمدتا هم لطف مي کنند و من را مي نشانند بغل امنيت پرواز. امنيت پروازها هم چون به من لطف دارند از مشکلاتشان مي گويند مثلا اين ماجراي باند مهرآباد اصلا جايي مطرح نشده بود مردم هم نمي دانستند.

چرا اين قدر بحث خبرهاي شبکه هاي اجتماعي در برنامه پررنگ است؟ برنامه تو و رضا رشيدپور دارد کم کم تبديل مي شود به کانال تلگرامي عمومي. اين افت است چون برنامه صبحگاهي اين قدر خبر نياز ندارد. مردم به آرامش نياز دارند. وقتي اول صبح با اين حجم خبر رو به رو مي شوند استرس مي گيرند.
من درباره برنامه خودم صحبت مي کنم. از ساعت 6:45 تا هفت، سه خبر مي خوانيم که لحنش اصلا جدي نيست. ساعت 7 تا 7:15 پيگيري خبر داريم. کلا نيم ساعت از برنامه مي شود بحث خبري. بعد از آن موضوع هفتگي داريم که ربطي به اتفاقات خبري ندارد. از 7:15 تا 7:45 ديگر خبر نداريم. حتي تبليغ فضاهاي مجازي هم نمي کنيم و بعد از آن هم که بحث کارشناسي داريم. اما در بحث پيگيري خبرها سعي مي کنيم واکنش هاي سريع نشان دهيم. مثلا ساعت11 شب خبري منتشر شده درباره اين که سي و سه پل ترک خورده ما ساعت 6 صبح با مسئول آن ارتباط گرفتيم. سعي مي کنيم بحث خبريمان به روز باشد.

يکي از بحث هايي که اين روزها در شبکه هاي اجتماعي مطرح شده، شيوه لباس پوشيدن توست. چرا اين لباس هاي عجيب را مي پوشي؟ بازيگراني که اينطوري لباس مي پوشند شايد چهره خوبي ندارند و مجبورند با اين ترفند پيش بروند اما تو که چنين وضعيتي نداري.

علي ضيا

راستش هر قدر پيش رفتم سعي کردم فضاها را تخصصي کنم و از متخصص ها بخواهم به من مشاوره بدهند. مثلا در «نيمروز» يا «ويتامين 3» چنين اتفاق هايي نمي افتاد. آن موقع ها حتي طراح سوال هم نداشتيم. الان درباره لباس، يک عزيزي هست که کار طراحي را انجام مي دهد. به نظرم لباس پوشيدن خيلي سليقه اي است اما خب نظر مخاطبان هم مهم است.

برنامه «فرمول يک»، بعد از پخش 42 قسمت، چه جايگاهي پيدا کرده است؟

نمي شود زياد روي اتفاق هاي يک قسمت برنامه حساب کرد و راجع به آن ها تصميم گرفت. تا به حال 42 قسمت از برنامه فرمول يک روي آنتن رفته. در اين مدت بخش هايي به آن اضافه شده و سبک و سياق اجرا و مصاحبه ها، واکنش به مسائل روز و... تا حد زيادي در ابتدا تا الان تغيير کرده. مثبت و منفي هاي کلي برنامه ضيا چيست؟

مثبت: بعد از ساليان سال حضور تيم «صبح بخير ايران» و اجراي يکنواخت مجريان اين برنامه، علي ضيا با انرژي به ميدان آمد و شکل و شمايل اجراي برنامه صبحگاهي را عوض کرد. هر قدر هم که اجراي ضيا ايراد داشته باشد، باز هم همين که چنين تغيير کليدي در برنامه صبحگاهي شبکه يک به وجود آورده، قابل تمجيد است. ضمن اين که جنس اجراي ضيا نسبت به قسمت هاي ابتدايي خيلي اصلاح شده.

منفي: در قسمت هاي ابتدايي فرمول يک عملا علي ضيا براي اجرا سردرگم بود. به نظر مي رسيد نمي داند بايد با چه سبکي وارد ميدان شود. هنوز هم به همان شيوه اجرايش در برنامه نيمروز پايبند بود و خب چنين سبکي براي برنامه صبجگاهي جواب نمي داد. اين سبک اجرا در طول زمان کمي تعديل شد اما اصلاح زيادي اتفاق نيفتاد. ضيا کماکان تمايل دارد خودش را بامزه جلوه دهد، طوري حرف مي زند و شور و هيجان ايجاد مي کند که برنامه اش شاداب تر به نظر برسد منتها دقيقا از همين جا ضربه مي خورد. شوخي هاي بيجا، مزه پراني ها، خنده ها و... بيشتر ازاين که جذابيت ايجاد کند، باعث دافعه مي شود.

مثبت: الان مدتي است وضعيت مصاحبه هاي برنامه سر و سامان پيدا کرده. ضيا چند وقتي است کاملا هدفدار دنبال سوژه ها مي رود و با اطلاعات کافي مقابل مهمان مي نشيند. برخلاف گذشته، سوژه را بي هدف رها نمي کند و گفت و گوهايش تا حدي انسجام پيدا کرده.

منفي: علي ضيا در تمام اين سال ها مهمان هاي درجه يکي به تلويزيون آورد و هياهوي زيادي به پا کرد. او مي توانست با گفت و گوهاي چالشي و درجه يک، بترکاند و مصاحبه هايش را براي هميشه ماندگار کند اما هيچ وقت چنين اتفاقي برايش نيفتاد. ضيا اصول گفت و گو با مهمان برنامه را زياد نمي شناسد. انگار بعد از آوردن مهمان بزرگ و درجه يک، دستپاچه مي شود و نمي داند مصاحبه را چطور هدايت کند. در فرمول يک شرايط کاملا فرق مي کند. اين جا نيازي به دعوت از چهره هاي مشهور نيست اما در ابتداي همين برنامه هم مصاحبه هاي خوبي با مهمان ها نمي کرد. روي سوژه مسلط نبود و سوالاتي بي ربط و تاريخ مصرف گذشته مي پرسيد. حالا چند وقتي است که يک مقدار اين ضعف را برطرف کرده.

يکي از مهم ترين ويژگي هاي برنامه فرمول يک، واکنش سريع به اتفاقات شبکه هاي اجتماعي است. سر ماجراي شهرداري فومن، درست يک روز بعد، شهردار فومن را روي خط آورد و با او راجع به اين مسئله گپ زد. سر ماجراي گورخوابي هم بلافاصله با دادستان شهريار ارتباط گرفت و مسئله را با او درميان گذاشت. درواقع يک جورهايي سوار موج شبکه هاي اجتماعي است و سريع به خبرهاي اين شبکه واکنش نشان مي دهد.

مخاطبان ساليان سال به ريتم يکنواخت برنامه صحب بخير ايران عادت کرده بودند. هيچ کس فکرش را هم نمي کرد که شبکه يک بالاخره تصميم بگيرد ساختار برنامه صبحگاهي اش را تغييبر دهد و از پايه و اساس برنامه جديدي را روي آنتن برد. ضيا با هيجان و تفکر جوان پسندي که دارد، برنامه را با سر و شکلي جديد از نو ساخت.
فروريختن ساختار و بنا کردن آن از ابتدا به خودي خود اتفاق رو به جلويي بود. ضمن اين که ضيا سعي کرد با ريز کردن آيتم ها و تقسيم يک ساعت و نيم به چند بخش چند دقيقه اي، ريتم آن را تندتر کند و ميان برنامه ها و مهمان هاي جذابي به برنامه بياورد. از طرف ديگر واکنش به اتفاق هاي روز شبکه هاي اجتماعي، ارتباط گرفتن سريع با مسئولان، ورود چند کارشناس جوان در بخش هاي مختلف، گزارش هاي متنوع و... تا حدي ساختاربرنامه را جوان پسند کرد. با اين حال هنوز مي توان گفت در مقايسه با صبح بخير ايران برنامه جذاب تري است اما کماکان ضعف هاي زيادي دارد.

گروه فرهنگ و هنر

منبع:هفته نامه همشهري جوان