بزرگنمايي:

چه خبر - مراقبت‌هاي ويژه براي پوست‌هاي چرب

در تقسيم‌بندي پوست‌ها آنها را به خشک، معمولي و چرب تقسيم مي‌کنيم، البته پوست‌هاي مختلط هم وجود دارد. در اين حالت ممکن است پوست صورت فرد چرب باشد اما پوست بدنش خشک باشد، يا حتي در خود صورت ممکن است نقاطي از آن چرب و نقاطي خشک باشد. به‌عبارتي پوست مي‌تواند در نقاط مختلف بدن از نظر درجه چربي و خشکي متفاوت باشد. آنها که پوست صورت چربي دارند، قسمت مرکزي صورت‌شان يعني ناحيه بين دو ابرو، بيني يا اطراف دهان‌شان به نسبت قسمت‌هاي بيروني صورت‌شان، چرب‌تر است.

دکتر الهيار طاهري،‌ متخصص پوست، مو و زيبايي، با اين تعريف کلي سراغ مسأله روش‌هاي نگهداري از پوست مي‌رود و ادامه مي‌دهد: هر پوستي متناسب با شرايطي که دارد مراقبت خاص خودش را مي‌خواهد. مانند گلي که از گلفروشي مي‌گيريد و گاهي بايد آن را هر روز و گاهي يک هفته در ميان آب بدهيد و... پوست هم همين‌طور است و حالا پوست‌هاي چرب، شکل ويژه و متفاوت نگهداري و مراقبتي خودشان را دارند. اگر مي‌خواهيد درباره پوست‌هاي چرب و چگونگي رفتار با آنها بدانيد، ادامه صحبت‌هاي اين متخصص پوست را بخوانيد.

در مورد پوست‌هاي چرب باورهايي وجود دارند که اثبات‌شده نيستند و نمي‌توان آنها را مستند دانست. براي مثال يکي از رايج‌ترين‌هاي‌شان اين است که پوست‌هاي چرب پيرشدني نيستند. اين مسأله به شکل علمي ‌هنوز ثابت‌شده نيست و نمي‌توان گفت واقعاً پروسه پيري پوست در افرادي با پوست چرب به تعويق مي‌افتد. از طرف ديگر چرب بودن پوست به شکل مستقيم ربطي به غذاي چرب ندارد و اين‌طور نيست که بگوييم اگر غذاي چرب بخوريم، پوست‌مان چرب مي‌شود. اين دو مقوله کاملاً از هم جدا هستند.

چرب بودن پوست ناشي از دو مسأله اصلي هورمون و ارث است. در کنار آنها بعضي عوامل محيطي هم نقش دارند. براي مثال خانم‌هايي که قرص ضدبارداري مصرف مي‌کنند، آلودگي هوا، شرايط اقليمي ‌بد مانند گرما، رطوبت و شدت اشعه ماوراء بنفش و... مي‌توانند پوست را چرب کنند، اما ارث و هورمون مهم‌ترين دلايل چرب شدن پوست مي‌شوند.

در ميان هورمون‌هايي که نقش خاصي در چرب شدن پوست دارند بايد به آندروژن يا همان هورمون مردانه اشاره کرد. در واقع بايد گفت ذات دسته‌بندي چرب يا خشک بودن پوست از دوره بلوغ به بعد مشخص و تثبيت مي‌شود. يعني زماني‌که هورمون‌هاي مردانه شروع به فعاليت مي‌کنند. هنگامي‌که صفات ثانويه جنسي بروز مي‌کنند، هورمون‌هاي مردانه فعال شده و باعث چربي پوست مي‌شوند که هم در خانم‌ها و هم آقايان وجود دارد و بعد از بلوغ اين صفت پوستي با افراد مي‌ماند.

نکته مهمي‌ که بايد به آن توجه کرد اين است که رطوبت و چربي پوست دو مقوله مجزا هستند و ربطي به هم ندارند. ممکن است فردي پوستش چرب باشد اما رطوبت نداشته باشد. رطوبت پوست متأثر از وجود اسيدهاي آمينه‌اي است که در سطح پوست ساخته مي‌شوند و مانند اسفنج آب را به خود جذب مي‌کنند. قاعدتاً چربي پوست ربطي به اين پروسه ندارد، اما به نوعي پوست‌هاي چرب مي‌توانند رطوبت بيشتري را حفظ کنند.

پوست‌هاي چرب مراقبت‌هاي خاص خود را دارند و صاحبان اين نوع پوست بايد بيشتر به سلامت پوست خود اهميت بدهند. به هر حال پوست‌هاي چرب مستعد ايجاد جوش هستند، زيرا يکي از معيارهاي اصلي جوش در صورت و بدن عامل سبوره يا ترشح چربي است. در زخم معده اصطلاحي است که گفته مي‌شود، اگر اسيدي نباشد، زخمي‌هم وجود ندارد. در پوست هم مي‌گوييم، اگر سبوم نباشد، آکنه و جوشي هم وجود ندارد. عمدتاً افرادي که دچار آکنه وجوش مي‌شوند پوست‌هاي چرب دارند.

از شواهد امر کاملاً مي‌توان فهميد که پوست‌هاي چرب نياز به شست‌وشوي بيشتري نسبت به ساير انواع پوست دارند تا بتوانند منافذ غدد چربي را بازبگذارند که چربي‌ها بيرون آمده و منجر به انسداد منافذ نشود. زيرا بسته شدن اين منافذ يعني تجمع چربي زير پوست که منجر به بروز جوش‌هاي زيرپوستي و بعد هم جوش‌هاي قرمز و التهابي مي‌شود.

البته به اين معني نيست که اين افراد بايد روزي ٥، ٦ بار پوست صورت‌شان را بشويند، زيرا شستن بيش از حد هم مکانيزمي ‌جبراني ايجاد مي‌کند که باعث مي‌شود ترشح چربي صورت بيشتر شود. شستن صورت بايد در حد متعادل باشد و افراطي و تفريطي نباشد. روزي دو يا نهايت سه بار شست‌وشو کافي است.

پوست‌هاي چرب هم نياز به مرطوب‌کننده دارند، اما نوع مرطوب‌کننده آنها متفاوت است. مرطوب‌کننده پوست‌هاي چرب بايد غيرکومدوژنيک باشد. يعني باعث ايجاد کومدون يا همان جوش‌هاي زيرپوستي نشود. از طرفي بايد غيرآکنوژنيک باشد يعني باعث ايجاد آکنه هم نشود. در محصولات زيبايي مانند ضدآفتاب‌ها و مرطوب‌کننده‌ها، ترکيباتي وجود دارند مانند لانولين که ويژگي انسداد مجاري چربي در آنها بيشتر است.

بنابراين در کرم‌ها و محصولات مخصوص پوست‌هاي چرب لانولين يا موادي که تأثير مشابهي دارند، حذف مي‌شوند. از طرفي آکنه ژنتيک يا کومدوژنيک بودن محصول با درصدهايي مشخص مي‌شود. اگر محصول اين ويژگي‌ها را نداشته باشد که هيچ اما اگر ايجادکننده آکنه يا کومدون باشد، توانايي آن را با درصد مشخص مي‌کنند که افراد مي‌توانند با توجه به آن دست به انتخاب بزنند.

محصولاتي که به عنوان فاقد چربي (oil free) عرضه مي‌شوند، هيچ‌وقت صد درصد فاقد چربي نيستند و بهتر است آنها را با عنوان حاوي چربي کنترل‌شده عرضه کنند، زيرا همين محصولات هم مقداري چربي دارند. براي مثال يک ضدآفتاب فاقد چربي هم حدود ١٣ تا ١٤درصد چربي دارد. البته چربي ترکيبي در آنها کومدوژنيک يا آکنه‌ژنيک نيستند.

١- از ضدآفتاب با چربي کنترل‌شده استفاده کنيد.

٢- مصرف ويتامين‌هاي گروه b را در رژيم غذايي‌تان جاي بدهيد.

٣- سبزيجات و ميوه‌ها را بيشتر مصرف کنيد.

٤- از لبنيات کم‌چرب غافل نشويد، زيرا مصرف لبنيات کم‌چرب در ترشح سبوم نقش قابل‌توجهي دارند.

٥- اگرچه گفتيم رابطه مستقيمي ‌بين غذاهاي چرب و چربي پوست وجود ندارد، اما بايد مصرف اين نوع غذاها و سرخ‌کردني‌ها را قطع يا خيلي محدود کنند. اين مواد غذايي در درازمدت فرد را چاق مي‌‌کنند. به‌عبارتي بافت چربي در بدن افراد چاق بيشتر است که منبعي براي توليد آندروژن مي‌شود. در آن زمان هورمون‌هاي مردانه باعث ترشح سبوم مي‌شود.

٦- مصرف نوشابه‌هاي گازدار و قندي را ترک کنيد.

٧- سيگار نکشيد، زيرا سيگار عامل ترشح کورتون از بدن است و مي‌تواند تأثيرات منفي در ترشح چربي داشته باشد.

٨- شيريني‌جات، تنقلات و فست‌فود را خيلي کم و محدود مصرف کنيد.

٩- خواب و استراحت کافي داشته باشيد. خواب نقش مهمي ‌در تعادل هورمون‌هاي بدن دارد. اگر فرد، خواب خوبي نداشته باشد، شکل ترشح کورتون از بدن وي غيرطبيعي و بيش از حد مي‌شود. به طور طبيعي ترشح کورتون صبح‌ها در بدن ما وجود دارد که نيازي حتمي ‌است، اما در افرادي که خواب کافي و خوبي ندارند و مي‌تواند عامل ترشح غيرطبيعي کورتون شود که مشکلات پوستي را به دنبال دارد.

١٠- از محصولات آرايشي و بهداشتي مخصوص پوست‌ خودتان استفاده کنيد.




منبع: روزنامه سايه