بزرگنمايي:

چه خبر - شبح ترامپ در «اَپک» «ترامپ»؛ بمب اين روزهاي اقتصاد جهان؛ دامنه انتخاب شوك‌آور او، اجلاس اَپِک را هم درنورديد. سران ٢١ كشور عضو مجمع اقتصادي آسيا-اقيانوس آرام در پرو ديدار كردند و در بحبوحه افزايش شک‌وترديدها درباره تجارت آزاد با پيروزي دونالد ترامپ، بيانيه پاياني اجلاس خود را با همين محور نوشتند. درخواست آنها هم تأکيد بر تجارت آزاد و مقاومت برابر حمايت‏گرايي اقتصادي بود. آن‌طور كه آسوشيتدپرس گزارش داده، اجلاس امسال سران اَپِک با تعهد مشترکي براي اقدام در جهت رسيدن به توافق فراگير تجارت آزاد که دربرگيرنده تمام ٢١ کشور عضو اپک باشد، به کار خود پايان داد. چنين توافقي به‌عنوان مسير رسيدن به ««رشد پايدار، متوازن و فراگير» با وجود فضاي سياسي»، توصيف شد. سران کشورهاي عضو اَپِک در بيانيه مشترکي در پايان اجلاس بر «تعهد خود به بازنگاه‌داشتن بازارها و مبارزه با تمام اشکال حمايت‌گرايي (اقتصادي)» تأکيد کردند. در اين بيانيه با اشاره به «افزايش ترديد درباره تجارت» تأکيد شده که «لازم است جوامع به‌طور مؤثرتري از مزاياي تجارت و بازارهاي آزاد آگاه شوند و بدانند که تجارت چگونه مي‌تواند موجب ارتقاي نوآوري، اشتغال و بالارفتن معيارهاي زندگي شود».
«پدرو پابلو کوشينسکي»، رئيس‌جمهوري پرو، در پايان اين اجلاس در گفت‌وگو با خبرنگاران گفت كه احساس سرخوردگي کساني که در نتيجه جهاني‌شدن دچار محروميت شده‌اند، مانع اصلي برابر توافق‌هاي تجارت آزاد در آسيا و سراسر جهان است. وي ادامه داده است: حمايت‏گرايي درواقع بازتاب شرايط سخت اقتصادي است. رئيس‌جمهوري پرو با اشاره به رأي مردم انگليس به خروج از اتحاديه اروپا (برگزيت) و پيروزي دونالد ترامپ در انتخابات رياست‌جمهوري آمريکا گفت: اين نتايج نشان‌دهنده واکنش برابر جهاني‌شدن در مناطق صنعتي سابق در آمريکا و انگليس است که با حمايت از تجارت در مناطق شهري برخوردارتر و کشورهاي درحال‌توسعه مغايرت دارد. به گفته او، اين برهه مهمي در تاريخ اقتصادي است؛ چراكه نتايج انتخابات مختلف در کشورهاي بسيار مهم بازتاب‌دهنده احساسات ضد تجارت آزاد بوده است. در اين اجلاس باراک اوباما، براي آخرين‌بار به‌عنوان رئيس‌جمهوري آمريکا شرکت کرد. او از طرفداران توافق تجارت موسوم به «مشارکت ترانس پاسيفيک» (tpp) با مشارکت ١٢ کشور بود، اما اکنون با پيروزي ترامپ انتظار نمي‌رود اوباما براي تصويب اين توافق در کنگره آمريکا تلاش کند. ترامپ اين توافق را يک فاجعه دانسته است که موجب ازبين‌رفتن شغل در آمريکا مي‌شود. اوباما در يک کنفرانس خبري در پايتخت پرو گفت: اعتقاد من اين است که پاسخ درباره تجارت، کنارکشيدن نيست بلکه پاسخ، انجام درست تجارت است، به‌گونه‌اي که کارگران و مردم عادي از تجارت جهاني سود ببرند. «شرق» دليل نگراني سران عضو اپک را از علي بيگدلي، کارشناس مسائل بين‌المللي، جويا شده است. به بيان او، اظهارات ترامپ درباره فاجعه‌بودن توافق تجارت موسوم به «ترانس پاسيفيک» با مشارکت ١٢ کشور و البته تلاشش براي محدودکردن واردات از چين دليل اصلي نگراني اين کشورهاست؛ چراکه آمريکا سالي ٧٥٠‌ميليارد دلار کالا از چين وارد مي‌کند و اين در حالي است که خود آمريکا ٩‌ ميليون نفر بي‌کار دارد. به‌گمان ترامپ، آمريکا مي‌تواند با محدودکردن واردات از چين، اشتغال ايجاد كند. بيگدلي ادامه مي‌دهد که فاجعه‌خواندن «ترانس پاسيفيک» هم دليل ديگر نگراني اعضاي اپک است. توافق بر عقد معاهده ترانس پاسيفيک (تي‌پي‌پي) با هدف يکسان‌سازي استانداردهاي تجاري بين آمريکا و 11 کشور حاشيه اقيانوس آرام بوده تا به‌اين‌ترتيب افزايش سطح مبادلات اقتصادي در پوياترين منطقه جهان، آغازگر فصل جديدي در سياست‌گذاري واشنگتن نسبت به آسيا-پاسيفيک باشد. ترامپ اين توافق را فاجعه خوانده و اين کشورها نگران ازدست‌رفتن منافعشان هستند. تلاش چين و روسيه در چنين شرايطي چين و روسيه تلاش دارند يک منطقه تجارت آزاد در آسيا و اقيانوسيه تشکيل دهند؛ اين اقدام به‌دليل نگراني از مخالفت رئيس‌جمهوري جديد آمريکا با پيمان تجارت آزاد «ترانس- پاسيفيک» (tpp) است. آن‌طور که بلومبرگ گزارش داده، به اعتقاد آنها انتخاب ترامپ مي‌تواند تهديدي براي امضاي توافق‌نامه تجارت آزاد «مشارکت ترانس-پاسيفيک» (tpp) باشد که نوشته شده است، اما بي‌تأييد آمريکا نمي‌تواند به مرحله اجرا دربيايد. وزارت امور خارجه چين پس از ديدار و گفت‌وگوي شي جين پينگ، رئيس‌جمهوري چين و ولاديمير پوتين، رئيس‌جمهوري روسيه، در حاشيه نشست همکاري اقتصادي آسيا و اقيانوسيه که در ليما، پايتخت پرو، برگزار شد، از ديدارهاي بعدي مقامات دو کشور در زمينه ايجاد منطقه تجارت آزاد آسيا و اقيانوسيه خبر داد. اين منطقه قرار است بدون حضور آمريکا به‌عنوان دومين اقتصاد بزرگ جهان ايجاد شود. apec چيست؟ مجمع همکاري اقتصادي آسيا- اقيانوس آرام (apec) مجمعي است اقتصادي متشکل از گروهي از کشور‌ها که در سواحل اقيانوس آرام قرار دارند. آن‌طور که وب‌گاه رسمي خود اين مجمع توصيف کرده، محور مباحث اجلاس مجمع همکاري آسيا-اقيانوس آرام، اقتصاد منطقه‌اي، همکاري، تجارت و سرمايه‌گذاري است. براساس آمار ارائه‌شده، کشور‌هاي عضو اپک ٦٠ درصد اقتصاد جهاني را نمايندگي مي‌کنند. در ماه‌هاي ديگر سال هم وزراي اقتصاد «اپک» براي ايجاد هماهنگي‌هاي بيشتر جلسه‌هايي را برگزار مي‌کنند. مقر اَپک شهر سنگاپور است. سران کشور‌هاي اپک هم سالي يک‌بار در اجلاس سران اين مجمع شرکت مي‌کنند، البته در اين اجلاس سالانه هيأت نمايندگي تايوان به سرپرستي يکي از وزراي دولت اين کشور حضور پيدا مي‌کند. اجلاس سران اپک به‌طور دوره‌اي در کشور‌هاي عضو برگزار مي‌شود و براساس رسم معمول، سران کشور‌ها بايد با لباس سنتي کشور ميزبان در اجلاس شرکت کنند. تاريخچه اين مجمع هم نشان مي‌دهد که در ژانويه سال ١٩٨٩ باب هاوک، نخست‌وزير استراليا، خواستار افزايش همکاري ميان کشور‌هاي منطقه اقيانوس آرام شد. در پي اين درخواست، کشورهاي حاشيه اقيانوس آرام نخستين اجلاس خود را با عنوان مجمع همکاري اقتصادي آسيا- اقيانوس آرام در کانبرا، پايتخت استراليا، برگزار کردند. در اولين اجلاس، وزراي ١٢ کشور حاشيه اقيانوس آرام شرکت کردند. نخستين اجلاس سران اَپک هم در سال ١٩٩٣ در آمريکا برپا شد. در اين اجلاس، سران کشور‌هاي حاشيه اقيانوس آرام بر سر کاهش محدوديت‌ها و موانع تجارت ميان کشور‌هاي عضو و ايجاد مجمعي در منطقه آسيا و اقيانوس آرام براي توسعه همکاري‌هاي اقتصادي به توافق رسيدند. براساس يکي ديگر از مفاد توافق، مقرر شد دبيرخانه اپک هم در سنگاپور تأسيس شود.

منبع: روزنامه شرق