بزرگنمايي:

چه خبر - بررسي 7 فيلم ساخته شده توسط اصغر فرهادي

به بهانه اکران موفق فيلم فروشنده، نگاهي مي کنيم به کارنامه اصغر فرهادي و ميزان فروش فيلم هاي اين کارگردان بزرگ کشورمان.

رقص در غبار: 20 ميليون تومان

فرهادي پس از همکاري مشترکش با ابراهيم حاتمي‌کيا در نگارش فيلم «ارتفاع پست»، اولين‌بار، سال 81 روي صندلي کارگرداني در سينما نشست و با تهيه‌کنندگي ايرج تقي‌پور، فيلم «رقص در غبار» را ساخت. فيلمي که به‌همراه محمدرضا فاضلي و عليرضا بذرافشان، فيلمنامه آن را نوشت و بازيگراني چون فرامرز قريبيان، باران کوثري و يوسف خداپرست، جلوي دوربينش رفتند. اولين فيلم فرهادي با تحسين منتقدان همراه شد؛ جايزه ويژه هيأت داورانِ جشنواره سي‌ويکم فجر در بخش بين‌الملل را گرفت، در جشنواره آسيا - پاسيفيک، جوايز بهترين کارگرداني، بهترين بازيگر مکمل مرد (فرامرز قريبيان) و بهترين فيلمنامه را به‌دست‌آورد و در جشنواره مسکو هم، قريبيان، جايزه بهترين بازيگر را به ايران آورد؛ اما فيلم در اکران داخلي با توجه به موضوع خاصي که داشت و زماني که اکران شد، يعني آذر 82، نتوانست مخاطب وسيعي را به‌دست‌آورد و فقط نزديک به 20 ميليون تومان فروخت.

شهر زيبا: 66 ميليون تومان

در همان سالي که فيلم «رقص در غبار» اکران شد، فرهادي باز هم به تهيه‌کنندگي ايرج تقي‌پور، دومين فيلم خود را جلوي دوربين برد. «شهر زيبا»، اتفاق مهمي در کارنامه فرهادي بود؛ اين فيلم در بيست‌ودومين جشنواره فجر، نامزد دريافت 11 سيمرغ بلورين شد که فقط جايزه بهترين صدابرداري را به‌دست ‌آورد. «شهر زيبا»، اولين همکاري فرهادي با ترانه عليدوستي و آخرين همکاري‌اش تا امروز با فرامرز قريبيان است. مهم‌ترين جوايز بين‌المللي فيلم هم جايزه بزرگ جشنواره فيلم ورشوي لهستان و طاووس طلايي جشنواره فيلم هند است. «شهر زيبا» بيستم خرداد 83 اکران شد و حدود سه برابر فيلم قبلي‌اش فروخت و نزديک به 75 هزار مخاطب را به سينماها کشاند.

چهارشنبه‌سوري: 450 ميليون تومان

اما سومين فيلم فرهادي که در سال 1384 ساخته شد، نقطه‌عطف کارنامه کاري او است. «چهارشنبه‌سوري»، جايگاه فرهادي در سينماي ايران را تمام و کمال تثبيت کرد. سه سيمرغ بهترين کارگرداني، بهترين بازيگر نقش اول زن (هديه تهراني) و بهترين تدوين (هايده صفي‌ياري) در کنار 6 نامزدي در جشنواره بيست‌وچهارم فجر، مهم‌ترين جوايز داخلي «چهارشنبه‌سوري» بودند و در جشنواره‌هاي بين‌المللي معتبري چون، سه قاره نانت، کرالا، شيکاگو، لاس‌پالماس و لوکارنو، موفق به کسب جايزه شد. «چهارشنبه‌سوري»، بلافاصله پس از پايان جشنواره فجر در 26 بهمن 84 به اکران عمومي درآمد و بيش از 450 ميليون تومان فروخت. سومين فيلم فرهادي، پس از فيلم «مکس» سامان مقدم، دومين اثر پرفروش سال شد و بيش از 500 هزار مخاطب را به سالن‌هاي سينما کشاند. جهشي بي‌نظير در کارنامه کاري اين کارگردان که قطعا حضور مثلث هديه تهراني، حميد فرخ‌نژاد و ترانه عليدوستي، در جذب مخاطب بالا براي آن تأثير بسيار زيادي داشت.

درباره الي: يک ميليارد و 150 ميليون تومان

اما بازگشت فرهادي به کارگرداني در سال 1387 و با فيلم «درباره الي... » اتفاق افتاد؛ فيلمي که فرهادي را در عرصه بين‌المللي هم تبديل به يک چهره شناخته‌شده کرد. جايزه بهترين کارگرداني و بهترين فيلم از نگاه تماشاگران بيست‌وهفتمين دوره جشنواره فيلم فجر در کنار کلي جايزه از جشن سينماي ايران در داخل، جايزه خرس نقره‌اي بهترين کارگرداني از جشنواره برلين، جايزه بهترين فيلم در جشنواره‌هاي کرالا و ترابيکا و جايزه ويژه هيأت داوران و بهترين فيلمنامه جشنواره آسيا -پاسيفيک در عرصه بين‌المللي از مهم‌ترين جوايز فيلم «درباره الي...» بودند. اکران فيلم در داخل به‌دليل حواشي پيش‌آمده براي گلشيفته فراهاني با مشکلات متعددي مواجه شد اما در نهايت، 16 خرداد 88، فيلم فرهادي روي پرده سينماها رفت. يک هفته پس از آغاز اکران فيلم، حواشي پس از انتخابات 88 آغاز شد و درحالي که کل کشور درگير اتفاقات 88 بودند، فيلم فرهادي در ميان ناباوري به فروشي بيش از يک ميليارد و 150 ميليون تومان فقط در تهران دست پيدا کرد و پس از «اخراجي‌ها 2» عنوان دومين فيلم پرفروش سال را به‌دست‌آورد.

جدايي نادر از سيمين: 3 ميليارد تومان

با اينکه «جدايي نادر از سيمين» پرافتخارترين فيلم تاريخ سينماي ايران از نظر مرغوبيت جوايز است و براي اولين‌بار برخي از مهم‌ترين جوايز سينماي جهان از جمله اسکار، گلدن‌گلوب، پالم اسپرينگز و سزار را به ويترين افتخارات سينماي ايران اضافه کرده اما اين جوايز جز سه جايزه اصلي جشنواره برلين، همگي پس از اکران عمومي فيلم در ايران به دست آمد و شايد اگر فيلم فرهادي پس از دريافت همه اين جوايز اکران مي‌شد، آن‌وقت اتفاق شگفت‌انگيزي از نظر فروش براي آن مي‌افتاد. اين فيلم در جشنواره بيست‌ونهم فجر با دريافت پنج سيمرغ بلورين، از جمله بهترين کارگرداني، فيلمنامه و بهترين فيلم از نگاه تماشاگران و دو ديپلم افتخار بهترين بازيگري براي شهاب حسيني و ساره بيات، حسابي تماشاگران داخلي را براي ديدنش وسوسه کرده بود. «جدايي نادر از سيمين» نوروز 90 روي پرده رفت، رقيبش «اخراجي‌ها3» بود ولي برخلاف «اخراجي‌ها2» اين‌بار فروش فيلم فرهادي پابه‌پاي فيلم ده‌نمکي بالا رفت. «جدايي نادر از سيمين» در نهايت، به فروشي معادل سه ميليارد تومان در تهران و شهرستان دست پيدا کرد و پس از فيلم ده‌نمکي و فيلم «ورود آقايان ممنوع» رامبد جوان، سومين فيلم پرفروش سال لقب گرفت تا همچنان فرهادي در جذب توأمان مخاطب و منتقد، موفق‌ترين کارگردان سينماي ايران باشد.

گذشته: يک ميليارد و 700 ميليون تومان

اولين فيلم غير‌فارسي زبان فرهادي به اندازه سه فيلم آخرش در گيشه موفق بود. «گذشته» که با حضور برنيس بژو، طاهر رحيم و علي مصفا به زبان فرانسوي ساخته شد، 29 خرداد 92 به اکران عمومي درآمد و در پايان 12 هفته اکران در تهران و شهرستان، به فروشي بيش از يک ميليارد و 700 ميليون تومان رسيد تا پنجمين فيلم پرفروش سال لقب بگيرد. هر چند، فيلم فرهادي باز هم مورد توجه جشنواره‌هاي جهاني قرار گرفت و در بسياري از جشنواره‌هاي معتبر، نامزد جايزه هم شد اما يکي از دلايلي که شايد فيلم «گذشته» نتوانست مثل سه فيلم قبلي فرهادي، يکي از سه فيلم پرفروش سال باشد، بحث زيرنويس‌داشتن فيلم بود که خودبه‌خود بسياري از مخاطبان بالقوه‌اش را که عادت به ديدن فيلم با زيرنويس ندارند، از ديدن آن محروم کرد. مخاطبان فيلم فرهادي اين‌بار از 300هزار نفر تجاوز نکرد.

فروشنده: 15 ميليارد و 200 ميليون تومان

حالا «فروشنده» پرفروش‌ترين فيلم تاريخ سينماي ايران شده است. هفتمين فيلم اصغر فرهادي که زوج به‌شدت محبوب اين روزها، شهاب حسيني و ترانه عليدوستي، بازيگران اصلي آن هستند. فيلم در جشنواره کن با موفقيتي کم‌سابقه مواجه شد و جايزه بهترين فيلمنامه و بهترين بازيگر مرد را به‌دست‌آورد. اولين فيلم فارسي‌زبان فرهادي که در هيچ جشنواره داخلي شرکت نکرده و تعداد ايراني‌هايي که آن را قبل از اکرانش ديده بودند، شايد از 200 نفر هم تجاوز نمي‌کرد. از يک طرف، فرهادي برندي است که مخاطبان فراواني فقط به‌خاطر ديدن اثر او به سينما رفتند و از طرف ديگر، زوج ترانه عليدوستي و شهاب حسيني به‌دليل محبوبيت سرالي شهرزاد و البته کارهاي قبلي‌شان، حسابي قابليت جذب مخاطب داشتند و از طرفي براي بسياري ديدن فيلمي که در اين مدت حواشي و اظهارنظرهاي فراواني اطرافش وجود داشته است، احتمالا بسيار وسوسه‌انگيز بود.

شايد به‌همين‌دليل، فقط 48 ساعت پس از آغاز پيش‌فروش اينترنتي، تقريبا ظرفيت بيشتر سالن‌هاي نمايش‌دهنده «فروشنده» تکميل و براي اولين‌بار در تاريخ اکران‌هاي عمومي سينماي ايران، سانس افتتاحيه آن ساعت 6:45 دقيقه صبح اعلام شد. اين اولين فيلم فرهادي است که در آستانه پاييز اکران شد و برخلاف دفعات گذشته، سرگروه سينمايي نداشته ولي به نظر مي‌رسد، اگر اتفاق خاصي براي سينماي ايران نيفتد، «فروشنده» مي‌تواند مهم‌ترين فيلم گيشه سينماي ايران در سال 95 باشد و چه بسا فرهادي بتواند پس از افتخارات متعددي که در عرصه داخلي و بين‌المللي کسب کرده، افتخار پرفروش‌ترين فيلم تاريخ سينماي ايران را هم براي خود نگه دارد.




منبع : روزنامه وقايع اتفاقيه