بزرگنمايي:

چه خبر - آتروفي واژن چيست؟ Vaginal atrophy

آتروفي واژن ( مهبل ) عبارت است از التهاب واژن که، بدليل نازک شدن و کوچک شدن ( جمع شدن ) بافت هاي جدار واژن و همچنين کاهش روانکاري و لغزندگي واژن، بخاطر کاهش ميزان هورمون استروژن، در زنان روي مي دهد.

شايع ترين علت آتروفي واژن، کاهش استروژن است که به طور طبيعي در طول يائسگي، و به طور فزاينده در دوران پس از يائسگي اتفاق مي افتد، با اين حال اين بيماري مي تواند در شرايط ديگري نيز که زنان با کاهش ميزان هورمون استروژن مواجه مي شوند، اتفاق بيافتد. مانند تغذيه کودک با شير مادر و استفاده از داروها يي که موجب کاهش استروژن مي شوند.

آتروفي واژن به دليل کاهش سطح استروژن رخ مي دهد. پزشک ممکن است با استفاده از هورمون درماني قادر به حل مشکل آتروفي واژن باشد. مصرف داروهاي بدون نسخه نيز براي بهبود برخي علائم آتروفي واژن مفيد هستند.

بسياري از خانم ها در حين يائسگي و پس از آن دچار آتروفي واژن مي شوند. اين شرايط گاهي والوو واژينال آتروفي (VVA) نيز ناميده مي شود که علت اين نامگذاري بروز مشکلات و ناراحتي در وازن مي باشد. آتروفي واژن يا VVA زماني رخ مي دهد که سطح استروژن در دوران يائسگي کاهش پيدا مي کند. با افت سطح استروژن علائم آتروفي واژن شديدتر مي شوند.

نازکي

خشکي

التهاب

درد

مشکلات ناشي زا آتروفي واژن:

سوزش و خارش در هنگام دفع ادرار

نياز مکرر به استفاده از دستشويي

نشت ادرار در هنگام سرفه، عطسه يا سکسکه

اين مشکلات مربوط به دستگاه دفع ادرار تقريبا هميشه همراه با علائم آتروفي واژن بروز مي کنند. به همين دليل اين مشکل سندروم ادراري يائسگي (GSM) نيز ناميده مي شود. روش هاي درماني موثري براي GSM و VVA وجود دارد.

شايع ترين علائم مربوط به GSM عبارتند از:

خشکي واژن

سوزش واژن

خارش دستگاه تناسلي

ترشحات واژن

درد يا ناراحتي در زمان برقراري رابطه جنسي

از دست دادن روان کننده هاي طبيعي در طول مقاربت

خونريزي يا سوزش در هنگام مقاربت

بي اختياري ادرار

درد در هنگام ادرار

نياز مکرر به دفع ادرار

علائم مربوط به GSM ممکن است در طول يائسگي آغاز شوند. زماني که سطح استروژن کاهش پيدا مي کند، فرد علائم اوليه مربوط به GSM را تجربه مي کند که عبارتند از: خشکي واژن يا ناراحتي در زمان برقراري رابطه جنسي. مرطوب کننده ها و روان کننده ها براي بهبود علائم کافي هستند.

زماني که سطح استروژن به طور چشمگيري کاهش پيدا مي کند، علائم بيماري شديدتر مي شوند و روش هاي درماني اوليه براي تسکين اين علائم کافي نخواهند بود. در دوره هاي پيشرفته تر يائسگي روش هاي درماني بر روي بهبود سطح استروژن تمرکز مي کنند تا ناراحتي و علائم اين مشکل را بهبود بخشند.

اگر تصور مي کنيد به VVA يا GSM مبتلا هستيد يا اين مشکل در شما تشخيص داده شده است، گزينه هاي درماني مختلفي موجود مي باشند. يکي از اين روش ها استفاده از داروهاي بدن نسخه است. اگر هر يک از اين روش ها موثر واقع نشدند، مي توانيد روش هاي ديگري را امتحان کنيد.

اولين روش درماني VVA و GSM استفاده از مرطوب کننده ها يا روان کننده هاي مبتني بر آب و فاقد گليسيرين مي باشد. مرطوب کننده هاي واژن مي توانند رطوبت طبيعي واژن را بازگردانند و باعث بهبود علائم شوند. برخي مرطوب کننده هاي موضعي عبارتند از ژل K-Y، رپلن و بنزوکائين موضعي. ممکن است لازم باشد روز در ميان از اين مرطوب کننده ها استفاده کنيد.

يک روان کننده مبتني بر آب و فاقد گليسيرين مي تواند درد در هنگام مقاربت را کاهش دهد. اطمينان حاصل کنيد که روان کننده مورد استفاده شما فاقد گليسيرين باشد. اگر در واژن شما زخمي وجود داشته باشد، گليسيرين باعث درد، سوزش و خارش در اين محل مي شود. اگر از کاندوم استفاده مي کنيد، از روان کننده و ژل استفاده نکنيد. برخي روان کننده ها باعث سوراخ شدن کاندوم مي شوند.

اگر هيچ يک از اين روش هاي درماني موثر واقع نشدند، بهتر است با مشورت پزشک ديگر روش ها را امتحان کنيد که عبارتند از:

مي توانيد کرم استروژن واژينال را به طور مستقيم براي ناحيه واژن خود استفاده کنيد. اين روش يکي از موثرترين راه هاي افزايش سطح استروژن مي باشد. زماني که براي اولين بار شروع به استفاده از کرم مي کنيد، بهتر است به مدت 2 تا 4 هفته هرشب از آن استفاده نماييد. پس از دوره اول مي توانيد هر 2 يا 3 شب يک بار نيز از اين کرم استفاده نماييد.

مي توانيد با استفاده از يک روان کننده اين قرص را در داخل واژن خود قرار دهيد. زماني که قرص حل مي شود، واژن استروژن را جذب مي کند. زماني که براي اولين بار شروع به استفاده از اين قرص ها مي کنيد، پزشک توصيه مي کند که يک شب درميان از يک قرص استفاده کنيد و اين کار را تا چند هفته ادامه دهيد. پس از اتمام دوره اول ميزان مصرف قرص را کاهش مي دهيد.

با قرار دادن حلقه مورد نظر در واژن استروژن به تدريج آزاد مي شود. اين حلقه هر 3 ماه يک بار بايد جايگزين شود.

درمان با استفاده از استروژن باعث بهبود علائم GSM و يائسگي مي شود. استروژن به شکل قرص، حلقه، بسته و ژل موجود مي باشد. انواع اين استروژن ها فقط با نسخه پزشک در اختيار بيمار قرار مي گيرند.

اگر قبلا تحت عمل هيسترکتومي (عمل جراحي براي برداشتن رحم) قرار نگرفته باشيد، علاوه بر درمان با استفاده از استروژن، پزشک مکمل هاي پروژسترون نيز تجويز خواهد کرد. اگر جراحي هيسترکتومي داشته باشيد، استفاده از استروژن به تنهايي کافي خواهد بود.

معمولا استفاده از استروژن بهترين روش براي درمان آتروفي واژن و GSM مي باشد. به هرحال همه خانم ها نمي توانند از اين روش درماني استفاده کنند.

نگراني هاي مربوط به عوارض استفاده طولاني مدت از استروژن باعث مي شود پزشکان تمايلي به تجويز استروژن نشان ندهند. برخي عوارض مربوط به استروژ عبارتند از:

افزايش خطر ابتلا به سرطان پستان و سرطان آندومتر

حمله قلبي

لخته خون

سکته مغزي

براي خانم هايي که در معرض خطر ابتلا به اين بيماري ها هستند، روش هاي درماني غيرهورموني بهترين گزينه درماني خواند بود تا زماني که خطرات و عوارض روش هاي درماني بيشتر شناخته شوند.

اگر قبلا به سرطان مبتلا بوده ايد، با پزشک خود درباره شرايط و روش هاي درماني مشورت کنيد. پزشک بيشتر به شرايط شما و خطرات درماني و عوامل خطرساز آشناست.

زمان مراجعه به پزشک به همراه داشتن ليست سوالات از پزشک بسيار موثر خواهد بود. برخي سوالاتي که در اين شرايط از پزشک مي پرسيد، عبارتند از:

آيا يائسگي باعث بروز اين علائم شده است؟

شرايط ديگري ممکن است باعث بروز اين علائم شده باشد؟

گزينه هاي درماني مناسب براي من چيست؟

اين روش درماني را تا چه مدت بايد ادامه دهم؟

عوارض و خطرات مربوط به اين روش درماني کدامند؟

آيا اين شرايط ممکن است بدتر شود؟

علاوه بر روش درماني موجود، چه اقدامات ديگري براي بهبود علائم و پيشگيري از بدتر شدن شرايط مي توان انجام داد؟

پيشگيري از آتروفي واژن

نمي توان به طور کامل از GSM پيشگيري کرد، اما مي توان خطرات ناشي از آن را کاهش داد. فعاليت هاي جنسي منظم به بهبود سلامت وازن کمک مي کند. اين فعاليت ها باعث افزايش جريان خون و بهبود سلامت بافت واژن مي شود.

اگر سيگاري هستيد، لازم است که ترک کنيد. سيگار کشيدن باعث کاهش گردش خون مي شود و در نتيجه از رسيدن خون کافي به واژن جلوگيري مي کند. همچنين مواد شيميايي در سيگار با استروژن طبيعي در بدن تداخل پيدا مي کنند. هر عاملي که باعث کاهش سطح طبيعي استروژن شود بر روي سلامت واژن تاثير مي گذارد.