بزرگنمايي:

چه خبر -

فرورفتگي ناخن به سه گروه دسته بندي مي شود: خفيف، متوسط و شديد. موارد خفيف با تورم چنين ناخن، قرمزي (اريتم)، ادم و درد حين فشار دادن مشخص مي شود.

وقتي ناخن پا رشد ميکند و در گوشت ناخن فرو ميرود باعث به وجود آمدن مشکلات زيادي خواهد شد، بافت نرم دور ناخن انگشت را درگير ميکند و باعث عفونت و تورم و التهاب آن مي شود به اين عارضه اونيکو کريپتوز مي گويند درمان هاي مختلفي براي اين عارضه وجود داردبراي پيشگيري از شدت يافتن آن بهتر است با روش هاي موثر درماني به رفع آن بپردازيد .

فرورفتگي ناخن پا در انگشت يا اونيکو کريپتوز (onychocryphotosis)، بيش از همه شست پا را درگير مي کند. عوامل آناتوميک و رفتاري بسياري در فرورفتگي ناخن به داخل انگشت دخيل هستند که از آن جمله مي توان به کوتاه کردن نامناسب ناخن، تروماهاي مکرر يا ناغافل، استعداد ژنتيکي، تعريق بيش از حد و بهداشت نامناسب پا اشاره کرد.

رويکرد درماني محافظه کارانه عبارتند از غوطه ور کردن پا در مخلوط آب گرم و صابون، کارگذاري نوار پنبه اي يا نخ دندان زير لبه ناخن فرو رفته و استفاده از آتل شياري (gutter splinting) با يا بدون کارگذاري ناخن آکريليک، رويکردهاي جراحي عبارتند از، کشيدن ناکامل ناخن يا برداشت کامل ناخن با يا بدون فنوليزاسيون (phonolizition).

روش هاي ديگر عبارتند از، سوزاندن ماتريکس ناخن با کمک الکتروکوتر، راديوفرکوئنسي و ليزر دي اکسيد کربن. کشيدن ناکامل ناخن و به دنبال آن استفاده از فنوليزاسيون يا برداشت ماتريکس ناخن، به يک ميزان در درمان موثر است. کشيدن ناکامل ناخن همراه با فنوليزاسيون، در مقايسه با برداشت جراحي ناخن بدون فنوليزاسيون در پيشگيري از عود علامت بيماري، اثربخش تر است، اما با افزايش مختصري در عفونت پس از عمل همراه است.

حدود 20 درصد از بيماراني که به علت مشکلات پا به پزشکان خانواده مراجعه مي کنند دچار فرورفتگي ناخن پا به داخل انگشت يا اونيکو کريپتوز هستند. فرورفتگي ناخن زماني رخ مي دهد که پوست اطراف ناخن توسط صفحه ناخن کنار آن سوراخ مي شود و به دنبال آن آبشاري از فرايندهاي حضور جسم خارجي، التهاب و عفونت به راه مي افتد. در نهايت ممکن است در انگشت مبتلا ضايعه اي دردناک، مترشحه و بدبو (بيش از همه در ناخن شست پا)، همراه با هيپروتروفي بافت نرم اطراف صفحه ناخن ايجاد شود.

عوامل خطر مستعدکننده براي فرورفتگي ناخن پا، مشتمل بر مکانيسم هاي آناتوميک و رفتاري هستند. فشار حين راه رفتن، پوشيدن کفش و چاقي (در صورت وجود) سبب نفوذ بيشتر ناخن پا شده و شرايط را بدتر مي کند.

برخي از صاحب نظران عقيده دارند که در ناخن هاي نازکتر و صاف تر و نيز ناخن هاي داراي چين ناخن پهن تر، خطر فرورفتگي ناخن بيشتر است، اما اين مساله هنوز به اثبات نرسيده است. در يک مطالعه مورد شاهدي که در آن 46 بيمار حضور داشت، تفاوتي در شکل آناتوميک ناخن پا در بيماران مبتلا به فرورفتگي ناخن و افراد غيرمبتلا مشاهده نشد.

ضربات مکرر (مثلا دويدن، شوت کردن) يا تروماي ناآگاهانه اي که به انگشت شست پا، وارد مي شود، ممکن است از عوامل آغازگر باشند. بدون اين که شواهد مستحکمي وجود داشته باشد، تصور مي شود استعداد ژنتيکي و سابقه خانوادگي، تعريق بيش از حد و بهداشت نامناسب پا، احتمال فرورفتگي ناخن را افزايش مي دهند. ديابت، چاقي و اختلالات تيروييد، قلب و کليه که مي توانند سبب ادم اندام تحتاني شوند نيز ممکن است اين احتمال را افزايش دهند.

در دوران نوجواني، پا بيشتر عرق مي کند که سبب نرم شدن پوست و ناخن ها شده، شکافدار شدن آن را تسهيل مي کند. اين امر سبب تشکيل خار ناخن (اسپيکول) مي گردد که مي تواند وارد پوست اطراف ناخن شود. در افراد مسن، تشکيل اسپيکول ممکن است به يک مشکل مزمن تبديل شود زيرا در اين افراد به علت کاهش تحرک و اختلال ديد، توانايي مراقبت از ناخن ها کاهش مي يابد. علاوه بر اين فرآيند طبيعي سالخوردگي سبب ضخيم شدن ناخن ها شده، کوتاه کردن آنها را دشوار مي سازد و احتمال ايجاد فشار بر پوست اطراف صفحه ناخن افزايش مي يابد و اغلب سبب فرورفتگي ناخن، درد و عفونت مي گردد.

فرورفتگي ناخن به سه گروه دسته بندي مي شود: خفيف، متوسط و شديد. موارد خفيف با تورم چنين ناخن، قرمزي (اريتم)، ادم و درد حين فشار دادن مشخص مي شود، موارد متوسط با افزايش تورم، ترشح چرکي، عفونت و زخم چين ناخن همراه است. شديدترين موارد، رشد ناخن پا به داخل با التهاب مزمن و گرانولاسيون و همچنين هيپرتروفي شديد چين تظاهر مي کند.

انديکاسيون هاي درمان فرورفتگي ناخن عبارت است از درد يا عفونت شديد، انيکوگريپوز (بدشکل شدن يا انحنا يافتن ناخن)؛ يا پارونيشي (التهاب چين ناخن) مزمن و مکرر، کنترانديکاسيون هاي درمان جراحي عبارتند از حساسيت به بي حس کننده هاي موضعي (مثلا ليدوکايين [زايلوکايين]، بوپيواکايين [مارکايين])، استعداد به خونريزي شناخته شده يا بارداري (در صورت مصرف فنل). گزينه هاي مختلفي براي درمان محافظه کارانه و جراحي وجود دارد که بايد به بيمار پيشنهادشده و خطرات، منافع، درمان هاي جايگزين و ترجيح بيمار در نظر گرفته شود.

هرچند کارآزمايي باليني که ارزش اين درمان ها را به اثبات برساند وجود ندارد، درمان محافظه کارانه در بيماران مبتلا به بيماري خفيف تا متوسط که درد شديد، قرمزي قابل توجه يا ترشح چرکي از اطراف لبه ناخن ندارند، رويکردي منطقي است. درمان محافظه کارانه اثربخش است و از انجام جراحي کوچک و نيز درد و از کارافتادگي کوتاه مدت متعاقب آن جلوگيري مي کند.

يک روش درماني محافظه کارانه، غوطه ورسازي انگشت و پاي مبتلا در آب گرم و صابون به مدت 10- 20 دقيقه است. صاحب نظران توصيه مي کنند پس از هر بار غوطه ورسازي، پماد آنتي بيوتيک موضعي (مثل پليميکسين/ نئومايسين) يا کرم يا پماد استروييدي با قدرت متوسط تا بالا، چند بار در روز و به مدت چند روز روي نواحي مبتلا استعمال شود تا بهبودي حاصل گردد. همچنين مي توان با استفاده از يک بلندکننده ناخن يا کورت کوچک، نوعي نوار پنبه اي را زير لبه ناخن قرار داد و اگر اين نوار افتاد، مي توان مجددا اين روش را تکرار کرد.

يک مجموعه موارد باليني بدون شاهد نشان داده است که با استفاده از اين نوارهاي پنبه اي، 79 بهبود علامتي، طي 24 هفته پيگيري بيماران حاصل شده است. شواهدي وجود ندارد که نشان دهد کارگذاري نوار پنبه اي زير لبه ناخن فرورفته، با خطر ورود باکتري هاي يا افزايش بالقوه خطر عفونت همراه است. همچنين کارگذاري نخ دندان به طور مايل زير گوشه ناخن فرورفته نيز در موارد خفيف تا متوسط موثر بوده، با درد خفيف (و يا عدم وجود درد) و عدم عفونت ثانويه همراه است و تقريبا باعث خلاصي فوري از درد و توانايي بازگشت به فعاليت هاي روزمره مي گردد.

يک رويکرد درماني محافظه کارانه ديگر استفاده از آتل شياردار است (مثلا يک لوله استريل که براي انفوزينون داخل وريدي استفاده مي شود را از يک سمت از بالا تا پايين شکاف داده و يک انتهاي آن به صورت زاويه دار مي برند تا ورود آن تسهيل شود) که مي تواند با کمک چسب نواري با يک رزين آکريليک با قابليت تغيير شکل نظير سيانواکريلات به لبه ناخن متصل شود. همچنين مي توان از ناخن هاي مصنوعي آکريليک با طراحي اختصاصي در بيماران دچار فرورفتگي ناخن که بافت گرانولاسيون ندارند استفاده کرد.

يک ناخن پلاستيکي صاف زير ناخن بيمار قرار داده مي شود و با نوارچسب در محل خود تثبيت مي گردد. سپس آکريليک با قابليت تغيير شکل روي ناخن قرار داده مي شود و در نهايت به شکل ناخن درآورده مي شود تا بخشي يا تمام سطح ناخن را بپوشاند. دوره درمان معادل با زماني است که براي رشد ناخن طبيعي تا پوشاندن نوک انگشت لازم است که تقريبا دو هفته تا سه ماه طول مي کشد.

پزشکان خانواده مي توانند پس از آموزش مناسب، فرورفتگي ناخن را بدون ارجاع به متخصصان پا درمان کنند. شايع ترين روش درمان فرورفتگي ناخن و عفوني شدن آن، کشيدن ناکامل بخشي از لبه کناري ناخن و به دنبال آن برداشت شيميايي ماتريکس (ماتريسکتومي) با استفاده از فنول (فنوليزاسيون) است.

در عفونت هاي چين طرفين ناخن که بيش از همه از استافيلوکوک و استرپتوکوک ها ناشي مي شوند، هرچند از آنتي بيوتيک هاي خوراکي قبل و بعد از فنوليزاسيون به طور گسترده استفاده مي شود، مصرف آنها فقط بر پايه تجربه بوده و شواهدي از کارآزمايي هاي باليني در دست نيست. مطالعات متعدد نشان داده است، زماني که بخش فرورفته ناخن پا برداشته شده و ماتريسکتومي انجام شده است، بدون نياز به درمان آنتي بيوتيکي عفونت موضعي برطرف مي شود. يک کارآزمايي شاهددار تصادفي شده شامل 54 بيمار، نشان داده است که در گروه تحت درمان با ترکيب آنتي بيوتيک و فنوليزاسيون، تفاوت معني داري در زمان بهبودي با گروه تحت درمان با فنوليزاسيون به تنهايي وجود ندارد (طي دو تا سه هفته).

درمان اوليه با آنتي بيوتيک خوراکي قبل از درمان جراحي سبب کاهش زمان بهبودي نمي شود و ممکن است در موارد متوسط تا شديد سبب به تاخيرانداختن ماتريسکتومي شود که خود در نهايت مي تواند زمان بهبودي باليني را طولاني کند. اگر درمان محافظه کارانه مدنظر قرار ندارد، پزشک بايد از درمان آنتي بيوتيکي خودداري کرده و ماتريسکتومي را سريع تر انجام دهد.




منبع: pezeshkin.ir