بزرگنمايي:

چه خبر -

برندگان نوبل‌هاي پزشکي، فيزيک و شيمي امسال داراي حداقل سن 65 و حداکثر 72 سال بوده‌اند اما در نيمه اول قرن بيستم، ميانگين سني برندگان نوبل 56 سال بود.

همچنين برندگان نوبل فيزيک که در حال حاضر معمولا مردان در اواخر دهه 60 زندگي‌شان هستند، در نيمه اول قرن 20 داراي ميانگين سني 47 سال بودند.

در حقيقت، در همه علوم يک تمايل به انتخاب برنده با سن بالا وجود دارد که از دهه 1950 آغاز شده و تا به امروز ادامه دارد.

اغلب مي‌شنويم که فلان نويسنده يا فيلسوف در صدها سال قبل همه کتاب‌هاي جهان را خوانده بود. اگرچه در ميزان اين کتاب‌ها ترديد وجود دارد، اما دانش قطعا در جايي جمع بوده است.

گوستاو کالستراند، سرپرست ارشد موزه نوبل اظهار کرد که 100 سال قبل تنها حدود 1000 فيزيکدان وجود داشت اما اکنون اين ميزان حدود يک ميليون نفر است.

کالستراند افزود: اين يک عامل مهم محسوب مي‌شود. زمان انتظار براي دريافت جايزه نوبل طولاني‌تر شده و نمي‌توان به محض انجام يک کشف يا دستاورد منتظر دريافت آن بود.

حتي اکنون دانشمندان اکتشافاتي را در سالهاي قبل انجام داده‌اند اما هزاران محقق ديگر همان کار را کرده‌اند و کميته جايزه نوبل نيز به استاندارد بالايي از اعتبارسنجي نياز دارد، از اين رو ممکن است چندين سال طول بکشد تا جايزه نوبل به آن اعطا شود.

البته ميزان سن و سال در جوايز مختلف، متفاوت است. براي مثال برندگان جايزه نوبل فيزيک از برندگان نوبل پزشکي پيرتر هستند. يکي از دلايل آن مي‌تواند تحول علمي در اوايل قرن بيستم باشد که توسط حوزه رو به رشد مکانيک کوانتومي به وجود آمد.

به گفته کالستراند، فيزيک در نيمه اول قرن بيستم يک حوزه داراي رشد سريع محسوب مي‌شد و بسياري از فيزيکدانان در زمان انجام اکتشافات خود، جوان بودند. کميته نوبل نيز به اين امر واقف بود و دستاوردهاي آن‌ها را سريع‌تر به رسميت مي‌شناخت.

براي مثال، ورنر هايزنبرگ و پل ديراک در زمان دريافت نوبل فيزيک در دهه 1930 براي کار در زمينه مکانيک کوانتومي تنها 31 سال داشتند.

در جوايز ديگر نوبل مانند جايزه نوبل صلح، کميته بيشتر تمايل دارد که به روزتر باشد. آن‌ها منتظر نمي‌مانند تا موفقيت کامل اقدامات صلح‌آميز حاصل شود يا براي مثال، دموکراسي در اندونزي ادامه‌دار شود.

جداي از تغييرات در حوزه‌هاي علمي و بشردوستانه، يک مساله در ميان اکثر برندگان نوبل تثبيت شده و آن، مرد بودن اکثر آن‌هاست.

با نگاهي به انبوه دانشمندان منتظر دريافت جايزه نوبل مي‌توان با توجه به نسبت زنان به مردان به راحتي تفاوت چندين دهه قبل با حال را متوجه شد. قوانين جديد نوبل انعطاف بيشتري در مورد دانشمندان زن نشان مي‌دهد. در سال 1903، ماري کوري براي جايزه نوبل نامزد نشد و پير کوري، همسر و همکارش در حوزه تحقيقات تابش دست به اعتصاب زد و جايزه نوبل را دريافت نکرد. از اين رو هيات نوبل، آخرين تحقيق ماري کوري را قبول کرد و وي به اولين زن در تاريخ تبديل شد که جايزه نوبل را دريافت کرد.

5454