بزرگنمايي:

چه خبر - ميزان دستمزد مجريان صداوسيما

در ماه‌هايي که فيش‌هاي حقوقي هياهويي در فضاي مجازي و افکار عمومي به راه انداخته‌اند، به تازگي از سياست به سينما هم کشيده شده و بحث دستمزدهاي نجومي مجريان صدا و سيما داغ شده است.
البته هر چند وقت يک بار هم زمان با نمايش يک شوي تلويزيوني پربيننده شايعات و حرف و سخن‌ها درباره‌ي دستمزد دريافتي مجري آن برنامه بر سر زبان‌ها مي‌افتد. اين گمانه‌زني‌ها معمولاً با تکذيب آن مجري همراه مي‌شود. چهره‌هايي مانند «احسان عليخاني» مجري برنامه‌ي «ماه عسل»، «عادل فردوسي پور» مجري برنامه‌ي «نود»، «مهران مديري» مجري برنامه «دورهمي» و آخرين مورد آن «رامبد جوان» مجري برنامه‌ «خندوانه» که با مبلغي حدود 30 ميليون تومان براي هر شب اجرا مورد انتقاد قرار گرفته بود.

سؤال اينجاست که با وجود تاکيد مکرر مسئولين صدا و سيما بر کمبود بودجه براي برنامه‌سازي اين سوال پيش مي‌آيد که اصولاً اين مبالغ در سيستم پرداختي رسانه‌ي ملي منطقي و امکان‌پذير است؟ و مهم‌تر از همه اين که فاکتورهاي سنجش دستمزد مجري‌هاي تلويزيوني چيست؟ تعداد بينندگان؟ محبوبيت برنامه؟ تعداد طرفداران مجري؟ و ...

تابوشکني اولين مجري

تا مدت‌ها کار اجرا در صداوسيما، شکل و شمايلي مشخص داشت؛ يک آقا يا خانم بسيار موقري مي‌نشست جلوي دوربين و اعلام برنامه مي‌کرد. نه حق داشت با کسي شوخي کند، نه کسي را دست بيندازد و نه اينکه خارج از متني که برايش نوشته‌اند، چيزي اضافه کند. او بايد خيلي لفظ قلم و مؤدبانه و بدون تحرک با مخاطبانش روبرو مي‌شد. تا پيش از تغيير اين روند مجريان را هيچ‌گاه ايستاده نمي‌ديد و تحرکي در اجراها نبود.

مسئولين صدا و سيما مي‌ديدند که در غرب مدت‌هاست شيوه‌هاي نخ‌نما و کلاسيک اجرا ديگر جوابش را پس داده است و مجبور به پذيرش برخي تغيير و تحولات بودند. اگر بخواهيم به اولين اجراهاي متفاوت در صداوسيما برسيم بايد به سال‌هاي اوليه دهه 70 بازگرديم وبه برنامه‌اي با نام «بعد از خبر».
محمود شهرياري مي‌گويد نخستين بار او يخ اجراها را شکسته: «من در دوره اي با آقاي آتش‌افروز بعد از اخبار سراسري برنامه «بعد از خبر» را اجرا مي کردم. اجراي آن موقع خيلي جدي بود. مجري‌هاي شق و رق مي نشستند و اعلام برنامه مي‌کردند. فقط قسمت بالاتنه ديده مي شد و مجري خيلي رسمي حرف مي‌زد. ما براي اولين بار برنامه‌اي متنوع اجرا کرديم، تهيه کننده به ما گفت سه، چهار دست لباس بياوريد تا سه، چهار برنامه را در يک شب ضبط کنيم. بعد از برنامه اول، کار را متوقف کرد و گفت شما خيلي شاد هستيد در حالي که الان نه عيد است و نه دهه فجر! شما چرا بايد خوشحال باشيد. من پرسيدم چرا بايد ناراحت باشيم. برنامه 15 دقيقه اي ما را پيش رئيس سازمان صدا و سيما بردند. او گفته بود برنامه را مشروط ضبط کنيد تا ببينيم بازخورد جامعه و مسئولان چطور است. برنامه هم با اقبال مردم مواجه شد. فضا شکسته شد. ديدند مي‌شود در يک برنامه خنديد و لطيفه گفت.»

دستمزد مجري بر اساس محبوبيت و تعداد اجراها

يک مجري براساس سابقه کار، ميزان محبوبيت و يا ستاره بودنش مي‌تواند روي رقم دستمزد خود تاثير بگذارد. اين البته بخشي از ماجراست، بخش ديگر به نوع برنامه در حال اجرا بستگي دارد. به اين ترتيب که رقم دريافتي يک مجري براي برنامه 30 شبه، متفاوت از رقم دريافتي همان مجري از برنامه يک روزه است. معمول چنين است که مجريان در برنامه‌هاي مناسبتي که در نوبت‌هاي محدود و گاه يک بار روي آنتن مي‌رود رقم بالاتري نسبت به اجراهاي مدت‌دار مي‌گيرند. بنابراين دستمزد مجري را علاوه بر ميزان محبوبيتش، تعداد اجراهاي او نيز تعيين مي‌کند.

دستمزد بالاتر در ويژه برنامه‌ها

مجريان در ويژه‌برنامه‌ها رقم‌هاي چشمگيرتري نسبت به برنامه‌هايي که در طول يک دوره مشخص اجرا مي‌کنند، به دست مي‌آورند. حتي مهمانان و کارشناس‌هاي اين برنامه‌ها نيز با دستمزدهاي متفاوت‌تري نسبت به شرايط معمول روبرو مي‌شوند. توجيه اين شيوه تقسيم‌بندي دستمزدها اين است، که جهت راضي کردن مجريان براي پذيرش اجراي يک ويژه برنامه رقابتي تنگاتنگ در مي‌گيرد و مجري حاضر نمي‌شود با دستمزد معمول برنامه‌هاي مدت‌دار، ويژه‌برنامه‌اي را اجرا کند، پس راهکاري نمي‌ماند جز بالا بردن دستمزد.

سقف دستمزد داخل سازمان

بالاترين رقم به دست آمده براساس تحقيقات از ميان مجريان صداوسيما، مربوط به يک اجراي 10 دقيقه‌اي است. يک مجري براي اجراي 10 دقيقه از يک برنامه 20 ميليون تومان دريافت کرده است.رقم ديگري که فاصله‌‌اي قابل توجه با مورد اول دارد به مجري ديگري بازمي‌گردد که براي اجراي ويژه‌برنامه عيد نوروز هشت ميليون تومان دستمزد دريافت کرده بود.مجريان باسابقه و محبوب، معمولاً ارقامي بين 400 تا 500 تومان براي هر برنامه دريافت مي‌کنند که البته اين رقم ذکر شده در قرارداد است و ممکن است با افزايش به شيوه‌هاي ياد شده، اين رقم به يک تا يک و نيم ميليون تومان در هر شب اجرا برسد. البته اين ارقام فقط به مجرياني پرداخت مي‌شود که علاوه بر باسابقه و توانمندي، حتماً به نوعي ستاره نيز شده باشند.

اجرا در برنامه‌هاي خارج از سازمان

چراغ سبز سازمان صدا و سيما در اوايل دهه 70 براي خودماني شدن مجري‌ها، راه را براي جذابتر شدن آنها باز کرد.از اينجا بود، شرکت‌هاي خصوصي و نهادهاي دولتي دريافتند که مي توانند در جشن‌هايشان روي اين جذابيت حساب کنند و از آنها براي سرگرم کردن مهمانهايشان سود ببرند. حسين رفيعي، مجري تلويزيوني در اين باره مي‌گويد: «روابط عمومي شرکت‌ها و ارگان‌ها از اين راه دلالي مي‌کنند. هيچ روزي نيست که او چند بار اجرا نداشته باشد و اغلب در ماه‌هاي رجب و رمضان ماهي هفت، هشت اجرا دارد. همچنين براي اجرا از تهران خارج نمي‌شود. بازار مجري‌هاي برنامه‌هاي کودکان در همين رابطه داغ تر است، آنها هستند که روزي چند جاي مختلف مي‌روند.»

يک منبع آگاه در اين باره گفت: «نرخ اجراي جشن‌ها و سمينارها از 2 ميليون تومان ( مجري هاي درجه 2 يا کمتر سرشناس) آغاز و گاه به 10 ميليون تومان مي‌رسد.» وي افزود: «البته نرخ معمول که توسط مجري‌هاي باانصاف سرشناس و پرکار دريافت مي‌شود بين 3 تا 5 ميليون براي اجراي برنامه‌اي که شايد در مجموع کمتر از 30 دقيقه‌اش به پلاتوهاي مجري اختصاص مي‌يابد، مي‌باشد.»

رفت و آمد با آمبولانس!

اين مجري با سابقه‌ي تلويزيوني در گفت و گويي بيان کرد:«مبلغ دريافتي مجريان در 15 سال پيش براي اجراهايي از اين دست، 40-50 هزار تومان بوده اما چندي است که از اينجا و آنجا مي‌شنويم مجريان صداوسيما در اينگونه برنامه ها که اغلب کمتر از يک ساعت وقت آنها را مي‌گيرد، نزديک به پنج ميليون تومان مي‌گيرند.» او ادامه داد: «سال 1377 و در ايام دهه فجر مجبور بوديم با جواد يحيوي روزي به چند جاي مختلف براي اجرا برويم. مدير برنامه‌هايمان آمبولانسي اجاره کرده بود. آژير را فعال مي‌کرديم، ملت کنار مي‌رفتند و سريع مي‌رسيديم. البته آن موقعت مثل حالا نبود، براي هر اجرا 40 - 50 هزار تومان بيشتر نمي‌دادند!»

10 ماه است حقوق نگرفته‌ام

رفيعي با اينکه هنوز در صداوسيما کار مي‌کند اما انتقاداتش به رويکردهاي اين سازمان جدي است: «10 ماه است از جام جم حقوق نگرفته‌ام، چه بايد بکنم؟ اما همچنان سعي مي‌کنم براي هر اجرايي هم نروم. ترجيح مي‌دهم برنامه ها ارگاني باشند و حتما عام‌المنفعه. اگر بفهمم براي برنامه ها بليت مي‌فروشند اصلاً نمي‌روم، مگر اينکه دروغ بگويند و بعداً بفهمم.»

10 دقيقه، سه ميليون تومان

آرش ميراحمدي، مجري تلويزيوني درباره دستمزدهاي مجريان اظهار کرد: « مهماني ارگان‌هاي مختلف در تهران و شهرستان‌ها بخش مالي مشخصي ندارد. قيمت‌ها از يک تا چهار ميليون تومان در نوسان است. مثلا براي اجراي 10 دقيقه‌اي مراسم شهرداري در ايوان شمس گرچه مجري نبودم و در بخشي بازي کردم، سه ميليون تومان گرفتم اما در شهرستان‌ها کمتر از يک ميليون. اصلاً به زحمت سفرش نمي‌ارزد.»

مجري و بازيگر برنامه‌ي «خنده بازار» يک بار براي اجرا در رفسنجان يک ميليون و 200 هزار تومان براي 10 دقيقه اجرا گرفته و حالا هم يکي از شرکت‌هاي صوتي و تصويري براي اجراي شش شب در تهران و شهرستان او را دعوت کرده که در اين اجراهاي دقيقه‌اي جمعاً 10 ميليون تومان دست او را خواهد گرفت.

يک ميليون در تهران، دو ميليون در شهرستان

سيروس حسيني فر اين روزها حضور چشمگير در جام جم و شبکه سه سيما دارد اما از آنهاست که حقوق سه چهار ميليوني سازمان کفاف زندگي‌اش را نمي‌دهد. با اينکه مي‌گويد براي يک ساعت تقليد صدا و اجراي برنامه‌ها حدودسه ميليون مي‌گيرد، اما معتقد است قيمتش متعادل است تا همه بتوانند سراغش بيايند! او که به «بمب خنده» معروف است در اين باره بيان کرد: «بيشتر براي ارگان‌‌ها وسازمان‌هاي دولتي برنامه اجرا مي‌کنم. براي جشن‌هاي عروسي زياد دعوت مي‌شوم اما رد مي کنم. قيمتم در تهران يک و نيم ميليون تا يک ميليون و 700 هزار تومان است و در شهرستان‌ها از دو ونيم تا دو و 700 البته اگر قرارداد را شخصاً ببندم، 200 تا 300 هزار تومان هم به اين مبالغ اضافه مي‌شود.»

15 ميليون درآمد در روز!

حسن ريوندي مقلد صدا اگر در روز چهار بار سر برنامه برود، به قراري مظنه بيش از 15 ميليون تومان در روز کاسب است. البته مي‌گويد هميشه اوضاع بر اين منوال نيست، مثلا در دو ماه محرم و صفر از اين تعداد اجراها خبري نيست. شومن معروف اين روزهاي صداوسيما و برنامه‌هاي خصوصي در گفت‌وگويي اعلام کرد که در سال به طور ميانگين 600 اجرا دارد. البته او ادعا مي‌کند از دست کسي پول نمي‌گيرد و برادرش مدير برنامه‌هاي او است: «هر وقت پول لازم داشته باشم، مي‌گم برام مي‌ريزه!»

ريوندي 25 سال است در سازمان کار مي کند؛ همزمان با سال‌هايي که فرمت «جُنگ» در اجراها رايج شد و گاهي مجري‌ها روزي 10 اجرا هم مي‌رفتند. در اين ميان مجريان مجبور بودند از آمبولانس براي عبور از ترافيک خيابان‌ها و رسيدن به همه اجراهايشان در طول روز استفاده کنند. ريوندي گرانترين هنرمند تقليد صداست اما خودش معتقداست حميد ماهي صفت از او گرانتر است. البته ماهي صفت، جوکر معروف هيچگاه کارمند صداوسيما نبوده و با اين اوصاف مي توان ريوندي را همچنان يکي از قيمت بالاهاي صداوسيما در اجراهاي خارج از سازمان دانست.




منبع : روزنامه ابتکار