بزرگنمايي:

در چند سال اخير بسياري از رسانه هاي داخلي مانند تلويزيون و روزنامه سعي کرده اند مردم را نسبت به نادرست بودن و زيان آور بودن اين تبليغات و محصولات آگاه کنند اما اين روند گويا همچنان ادامه دارد و نتيجه اي جز افزايش مصرف گرايي ندارد. ابتدا چنين به نظر مي آمد که پيشرفت رسانه هاي ماهواره اي، پديده اي کاملا مطلوب و عاري از خطاست و براي تحقق دهکده جهاني، لازم و ضروري است. گرچه ماهواره و تکنولوژي هاي جديد ارتباطي، سهم به سزايي در پيشرفت علم و رفاه انساني دارند اما در تجربه کوتاه و چندين ساله معلوم شده است داراي برخي آسيب ها و پيامدهاي منفي نيز هست.

با شناخت به موقع اين آسيب ها، مي توان زمينه را براي بهره برداري هر چه بهتر از اين تکنولوژي، آماده ساخت. بنابراين در اين مقاله بر آن شديم شما را با برخي از آسيب ها و پيامدهاي منفي ماهواره براي کودکان، جوانان و بزرگسالان، آشنا کنيم.


ترويج خشونت

يکي از مهمترين و آشکارترين پيامدهاي منفي فيلم ها و برنامه هاي شبکه هاي ماهواره اي، افزايش خشونت در جامعه است.

تحقيقات مختلف روانشناسي با محوريت نظريه يادگيري مشاهده اي آلبرت بندورا نشان داده اند مشاهده صحنه هاي خشونت آميز، گرايش به پرخاشگري را در بينندگان آن بالا مي برد و اين در حالي است که حجم قابل توجهي از برنامه هاي ماهواره اي به فيلم هاي سينمايي و سريال هايي اختصاص دارد که در آن صحنه هاي خشونت آميز به طور مکرر تکرار مي شود.

سهل و آسان نشان دادن کشتار و قتل و هرگونه جنايت با سلاح سرد و گرم، ترس بيننده را فرو مي ريزد؛ در واقع هنگامي که بيننده ساعت هاي متوالي، چنين برنامه هايي را مي بيند، گويا در کلاس آموزشي ترويج خشونت نشسته است. اين تاثيرپذيري بر روي کودکان و نوجوانان بيشتر و قابل تامل تر و نظرشان باور پذير تر مي شود.


بلوغ زودرس و دسترسي سريع به اطلاعات جنسي

اکثر سريال ها و برنامه هاي ماهواره اي به راحتي و بدون هيچ سانسوري، مسائل جنسي را مطرح مي کنند و نمايش مي دهند.
اين شيوه ارائه اطلاعات حتي در آگهي هاي بازرگاني ماهواره اي نيز به وفور ديده مي شود. متاسفانه بارها مشاهده شده فرزندان کوچک خانواده نيز بدون هيچ محدوديتي و در کنار والدين خود به تماشاي اين صحنه ها پرداخته اند و اين در حالي است که هيچگونه ظرفيتي براي پذيرش اينگونه اطلاعات ندارند، در نتيجه تحت تاثير آن قرار مي گيرند.

بلوغ زودرس يکي از نتايج منفي اين مسئله است. الگوگيري و تکرار اعمال مشاهده شده با فرزندان کوچکتر نيز، بارها به علت همين مسئله گزارش شده است.

باورهاي غلط درباره مسائل عاطفي و جنسي

تبليغات غلط و بزرگ نمايي شده در شبکه هاي ماهواره اي که دائما بر توانايي هاي جنسي افراد مجرد و متاهل تاکيد مي کنند، مي تواند زمينه ساز شکل گيري باورهاي غلط و کسب اطلاعات نادرست در زمينه مسائل جنسي افراد شود.


اين برنامه ها و تبليغات که هدفي جز فروش محصولات خود ندارند، باعث شده اند بسياري درباره چگونگي و توانمندي هاي جنسي خود شک کنند و در پي درمان هاي نادرست بروند. از سويي اطلاعاتي که برنامه هاي ماهواره اي درباره چگونگي روابط عاطفي در سريال ها و فيلم هاي خود نشان مي دهند، باعث شکل گيري سبک هاي نادرست ارتباطي بين جوانان مي شود.

ايجاد گسست و درگيري بين نسلي

تاثير برنامه هاي ماهواره اي بر روي فرزندان خانواده ها يا همين نوجوانان و جوانان بيشتر است، به طوري که اين گروه زمان بيشتري را صرف تماشاي برنامه هاي ماهواره اي مي کنند. اين برنامه ها ارزش ها، باورها، تصورات، انتظارات و جهت گيري هاي ارزشي متفاوتي را تبليغ و عرضه مي کنند که باعث مي شود به مرور زمان فاصله رواني بين والدين و فرزندان بيشتر و بيشتر شود و به انقطاع يا گسست نسلي بينجامد.


البته بروز شکاف بين نسلي در بستر رشد، پيشرفت و تجارب متفاوت، اجتناب ناپذير است و حتي زمينه ترقي و تعالي را فراهم مي کند اما گسست و درگيري بين نسلي شديدتر خواهد بوده و مي توان آن را تا حدودي منفي ارزيابي کرد؛ زيرا در اين وضعيت غالبا نوجوانان و جوانان مي کوشند آخرين پيوندهاي وابستگي خود را از والدين يا نسل بالغ بگسلند و اغلب در اين راه به گردنکشي و طغيانگري مي پردازند.

خلاصه آنکه در يک گسست نسلي به جاي تعامل بر سر ارزش ها جنگي تمام عيار شکل مي گيرد. اختلافات و درگيري هاي شديد بين فرزندان و والدين، ترک منزل بدون اطلاع، حرمت شکني ها و ... نتيجه اين فرايند است.


ايجاد زمينه هاي اختلاف و تنش بين همسران

تماشاي صرف و غيرنقادانه برنامه هاي متنوع ماهواره اي و مقايسه منفي خود با شخصيت ها و داستان هاي اين برنامه ها، مي تواند خوراک لازم، براي ايجاد يک درگيري حسابي بين زن و شوهر را فراهم کند.


در واقع بايد بپذيريم برنامه هاي ماهواره اي در فضا و جامعه ديگر ساخته شده و منطبق با هنجارها و ارزش هاي آن جامعه است که به طبع، برخي از اين هنجارها و ارزش ها، با جامعه ما تداخل دارد و حتي متضاد است؛ حال اگر بخواهيم زندگي خود و همسرمان را با توجه به مشاهدات برنامه هاي ماهواره اي مقايسه، تفسير و ارزيابي کنيم، خوب معلوم است که به در بسته مي خوريم.

اين در بسته مي تواند منبع ناکامي، سرخوردگي و خشم ما را فراهم کند و در نتيجه باعث بروز تنش و درگيري در محيط خانواده شود. مقايسه هاي ذهني نادرست، انتظارات نامعقول، توجيهات اشتباه، نارضايتي بي مورد، حسادت، روابط پنهاني و ... در روابط همسران، همگي مي تواند ناشي از تاثير همين برنامه هاي ماهواره اي باشد.

کاهش تعاملات واقعي

شايد بارها پيش بيايد در خانه مشغول تماشاي برنامه هاي ماهواره اي هستيدو عملا ورود، خروج يا صحبت هاي ساير اعضاي خانواده خود را متوجه نمي شويد. اين مسئله يکي از آسيب زاترين پيادهاي استفاده مفرط از برنامه هاي تلويزيوني و ماهواره اي است که باعث مي شود، ارتباط برقرار کردن و تعاملات بين خانوادگي و حتي دوستان خودرا در اولويت دوم قرار دهيم و زمان بيشتري را به تماشاي برنامه هاي مختلف بپردازيم. اين مسئله خود به مرور باعث ايجاد فاصله رواني بين همسران، فرزندان، والدين و دوستان مي شود.



وابستگي و اتلاف وقت

برنامه هاي ماهواره اي چنان با جذابيت و تنوع همراه مي شوند که همه سعي خود را بر ميخکوب کردن و يکجا نشاندن بيننده خود مي کنند. اين تنوع، سرگرمي و جذابيت باعث مي شود برخي افراد تا ساعت ها، زمان خود را براي تماشاي برنامه هاي مختلف ماهواره اي اختصاص بدهند که نتيجه اي جز اتلاف وقت ندارد و حتي گاهي باعث ايجاد وابستگي مي شود؛ به طوري که اگر زماني فرد نتواند يک برنامه را به هر دليلي مشاهده کند، دچار احساسات منفي مي شود و دائما در پي رفع آن دليل خواهد بود، انگار نبض زندگي او با نبض ماهواره، گره خورده است.


افت عملکردهاي تحصيلي و شغلي

تماشاي مفرط برنامه هاي ماهواره اي آن هم تا پاسي از نيمه شب، باعث کاهش عملکردهاي آموزشي و تحصيلي دانش آموزان و دانشجويان مي شود؛ بطوري که در کلاس درس دائما چرت مي زنند و وقت کمي را نيز براي انجام تکاليف درسي و آموزشي خود مي پردازند. همچنين افراد بزرگسال نيز در محيط کار با مواردي چون تاخير،غيبت و اهمالکاري روبرو مي شوند که باعث افت عملکرد شغلي آنان مي شود.



افزايش مصرف گرايي

زمان زيادي از برنامه هاي ماهواره اي به تبليغات کالاهاي مختلف اختصاص يافته است. بيشتر اين تبليغات بر محور کالاهاي بهداشتي - آرايشي و مُد است. اين تبليغات آنچنان با جذابيت و پرتکرار ارئه مي شوند که مخاطب خود را به خريد آن ترغيب و وسوسه مي کند.

در چند سال اخير بسياري از رسانه هاي داخلي مانند تلويزيون و روزنامه سعي کرده اند مردم را نسبت به نادرست بودن و زيان آور بودن اين تبليغات و محصولات آگاه کنند اما اين روند گويا همچنان ادامه دارد و نتيجه اي جز افزايش مصرف گرايي ندارد.

تماشاي مفرط برنامه هاي ماهواره اي باعث ايجاد سکون و بي حرکتي در بينندگان آن مي شود که اين خود مي تواند زمينه هاي سردرد شديد، گردن درد، اختلالات خواب، خشک شدن چشم ها و دشواري در ديد، اضافه وزن و ... را فراهم کند.



با اين توصيف مي توان گفت گرچه ماهواره مي تواند در هشيار کردن، اطلاع رساني و پيشرفت نقش مهمي داشته باشد، اثرات و پيامدهاي منفي نيز به جاي مي گذارد؛ تا جايي که کشورهاي مختلف براي اين موضوع در حال چاره انديشي هستندو هزينه هاي هنگفتي را صرف کاهش آسيب هاي ماهواره مي کنند. شما مي توانيد با مطالعه مقاله «راهکارهاي کاهش آسيب هاي ماهواره»، در همين شماره، با برخي از
شيوه هاي پيشگيرانه و مقابله اي کاهش و کنترل پيامدهاي منفي ماهواره آشنا شويد.گردآوري: گروه

فرهنگ و هنر سيمرغ
www.
منبع: farsnews.com


مطالب پيشنهادي:رويا نونهالي سوگوار شدمهند عشق ممنوع در «مجاني» محسني نسبرقص شکوفه هاي گيلاس + تصاويربه فيس بوکي ها بر نخورد!!!نيکي کريمي در کنار پت و متي ها+ تصوير