بزرگنمايي:

چه خبر - استاتين ها، خوب يا بد؟

مطالعه اي که در نشريه "لنست" منتشر شده و چندين سازمان بزرگ بهداشت و درمان در انگليس هم از آن حمايت کرده‌اند به اين نتيجه رسيده که استاتين‌ سالانه از 80 هزار مورد سکته قلبي و مغزي در اين کشور پيشگيري مي‌کند و فوايد استاتين بسيار بر عوارض جانبي استاتين مي‌چربد.

استاتين‌ها داروهايي هستند که توليد کلسترول بد (LDL) را در کبد کاهش مي‌دهند. بالا بودن کلسترول، خطر رسوب آن را در ديواره رگ‌ها زياد مي‌کند که به بيماري‌هايي مثل سکته قلبي و مغزي منجر مي‌شود.

در اين تحقيق متخصصان در مدت پنج سال 10 هزار نفر را که استاتين مصرف مي‌کردند زير نظر گرفتند و به اين نتيجه رسيدند که 10 درصد (1000 نفر) از کساني که دچار بيماري عروقي بودند و 500 نفر از کساني که دچار بيماري عروقي نبودند اما خطر اين بيماري‌ها در آنها زياد بود کاملا از مصرف استاتين نفع برده‌اند.

در مقابل عوارض اصلي استاتين‌ها، ميوپاتي (درد و ضعف عضلات پنج مورد، ابتلا به ديابت 50 تا 100 مورد و خونريزي مغزي پنج تا 10 مورد) نادر بوده و معمولا با قطع دارو به سرعت بر طرف شده‌اند اما در صورت قطع نامناسب استاتين، سکته قلبي و مغزي مي‌تواند عوارضي بسيار شديدتر و ماندگارتر به جا بگذارد و حتي باعث مرگ بيمار شود.

پروفسور "روري کالينز" استاد دانشگاه آکسفورد و از نويسندگان اصلي اين مقاله مي‌گويد: بررسي ما نشان مي‌دهد کساني که با مصرف استاتين از سکته قلبي و مغزي پيشگيري مي‌کنند تعدادشان بسيار بيشتر از کساني است که دچار عوارض آن مي‌شوند.

وي افزود: ادعاهاي گمراه کننده درباره عوارض استاتين که مردم را به شکلي نامناسب از مصرف اين دارو منصرف مي‌کنند، هزينه زيادي براي سلامت عمومي دارند، آن هم در حاليکه فوايد آن ثابت شده است.

به گزارش بي‌بي‌سي، در انگليس حدود هفت ميليون نفر استاتين مصرف مي کنند که کمتر از يک سوم آنها سابقه بيماري‌هاي عروقي دارند و بقيه افراد اين دارو را براي پيشگيري از انسداد عروق مصرف مي‌کنند.

استاتين‌ها از زماني که در دهه 80 و 90 ميلادي وارد بازار شدند داروهايي جنجال‌برانگيز بوده‌اند.

بيشتر اختلاف‌نظر در مورد اين نيست که استاتين‌ها کلسترول را پايين مي‌آورند بلکه درباره تجويز کلسترول براي پيشگيري از بيماري‌هاي عروقي است.

سه سال پيش نشريه پزشکي انگليس (BMJ) دو تحقيق منتشر کرد که مدعي شده بودند 18 تا 20 درصد از افرادي که استاتين مصرف مي‌کنند دچار عوارض آن مي‌شوند.

اين مقاله باعث جنجال بزرگي شد و برخي متخصصان از جمله پروفسور روري کالينز از نويسندگان اصلي همين تحقيقي که در لنست منتشر شده، شديدا به انتشار آن اعتراض کردند و گفتند پوشش رسانه‌اي آن باعث مي‌شود کساني که در خطر بيماري‌هاي عروقي قرار دارند داروي خود را قطع کنند و جانشان به خطر بيفتد.

پس از آن گفته شد که 200 هزار نفر در انگليس که استاتين مصرف مي‌کردند پس از انتشار اين دو تحقيق مصرف دارو را قطع کرده‌اند.

با اين حال سال بعد موسسه ملي کيفيت درمان و مراقبت انگليس، نهاد مرجع دستورالعمل‌هاي درماني در اين کشور توصيه کرد افراد بيشتري استاتين مصرف کنند و به جاي معيار قبلي (20 درصد احتمال بيماري‌هاي قلبي عروقي) براي کساني که 10 درصد خطر ابتلا به اين بيماري‌ها را دارند هم تجويز شود.

اما منتقدان، تجويز اين دارو در چنين سطح وسيعي را براي پيشگيري زير سوال مي‌برند. آنها معتقدند که اين گونه تجويز پيشگيرانه به بيماران القا مي‌کند که تنها عامل انسداد و گرفتگي عروق، کلسترول است و به جاي اقدام اساسي مثل تغيير سبک زندگي، موضوع را فقط محدود به خوردن استاتين مي‌کنند.

به عنوان نمونه تقريبا 10 روز پيش، تحقيق ديگري به اين نتيجه رسيد که بر خلاف تصور پيشين که استاتين بيشترين تاثير را در کاهش احتمال بيماري‌هاي قلبي عروقي دارد، رژيم غذايي مديترانه‌اي از آن موثرتر است.

نکته ديگري که برخي منتقدان مطرح مي‌کنند منفعت شرکت‌هاي داروسازي از تجويز دارو در چنين سطح وسيعي است. اين دارو پرمصرف‌ترين دارو در انگليس و يکي از پرفروش‌ترين داروها در تمام دنيا است.

آنها معتقدند بسياري از تحقيقات اين چنيني با بودجه شرکت‌هاي داروسازي انجام مي شود و بسياري از توصيه و دستورالعمل‌هاي ملي بر اساس همين تحقيقات انجام مي‌شود که فوايد را برجسته و عوارض را ناچيز نشان مي‌دهد و البته جزئيات آزمايش دارو بر بيماران هم در دسترس همه قرار نمي‌گيرد.

دکتر "عاصم ملهوترا" متخصص قلب نيز مي‌گويد: علامت سوال‌هاي جدي درباره قابل اعتماد بودن تحقيق در باره عوارض جانبي استاتين‌ها که هزينه آن را صنايع داروسازي مي‌پردازند وجود دارد و اين درباره اين بررسي هم صدق مي‌کند.

اما بيماران فعلا بايد به توصيه‌هاي موجود توجه کنند، بيماران قلبي اگر استاتين مصرف مي‌کنند يا مي‌خواهند مصرف آن را شروع کنند از پزشک بخواهند کاملا فوايد و مضرات آن را برايشان توضيح دهد و همچنين مطمئن شوند آيا از راه‌هاي ديگر مثل تغيير سبک زندگي مي‌توانند کلسترول خونشان را پايين بياورند يا نه و سرانجام اينکه خودسرانه و بدون مشورت و تجويز پزشک دارو را قطع نکنند.




منبع: isna.ir