بزرگنمايي:

چه خبر - چرا بعضي اوقات زمان تند و گاهي کند مي گذرد؟

افراد ميان‌سال و بزرگ‌تر اغلب اوقات مي‌گويند: «چقدر وقت زود مي‌گذرد!». طبق گفته‌ روان‌شناسي به نام «کلاديا هموند»، “اينکه با افزايش سن احساس مي‌کنيم زمان زودتر مي‌گذرد، يکي از اسرارآميزترين تجربه‌هاي زمان است.” خوشبختانه تلاش‌هاي محققان براي پرده برداشتن از اين راز به يافته‌هاي جالبي منتج شده است.

به عنوان مثال، در سال 2005، روان‌شناساني به نام‌هاي «مارک ويتمن» و «ساندرا لنهاف» از 499 نفر بين سنين 14 تا 94 سال درباره‌ي سرعت حرکت زمان نظرسنجي کردند. تصور اکثر شرکت‌کنندگان از زمان براي بازه‌هاي کوتاه‌مدت مثل يک هفته، ماه يا حتي سال با افزايش سن تغييري نمي‌کرد. اکثر شرکت‌کنندگان احساس مي‌کردند که ساعت به سرعت تيک تاک مي‌کند.

اما محققان براي دوره‌هاي زماني درازمدت مثل يک دهه، الگوي متفاوتي مشاهده کردند. افراد مسن‌تر اغلب تصور مي کردند که زمان سريع‌تر حرکت مي‌کند. وقتي از آنها خواسته شده که به زندگي‌شان فکر کنند، شرکت‌کنندگان بيشتر از 40 سال احساس مي‌کردند که زمان در دوران کودکي‌شان آرام‌تر مي‌گذشت، سپس به طور پيوسته از دوران نوجواني تا بزرگ‌سالي به سرعت پيش مي‌رود.

دلايل خوبي براي اين احساس افراد بزرگسال‌تر وجود دارد. انسان‌ها طول مدت يک رويداد را مي‌توانند از دو نقطه نظر متفاوت تخمين بزنند.

علاوه بر اين، تجربه‌ي ما از زمان بسته به آنچه که انجام مي‌دهيم يا احساسي که نسبت به آن داريم تغيير مي‌کند. در واقع، وقتي که به ما خوش مي‌گذرد، زمان پرواز مي‌کند و زود از دست مي‌رود. وقتي غرق در داستان يک رمان شده‌ايم، زمان زودتر مي‌گذرد. اما اگر آن فعاليت را مدتي بعد به خاطر بياوريم، به نظر مي‌رسد که بيشتر از يک تجربه روزمره زمان برده است.

مغز ما تجربه‌هاي جديد را در حافظه کدگذاري مي‌کند، اما اين کار را براي تجربه‌هاي آشنا انجام نمي‌دهد. ارزيابي گذشته‌نگر ما از گذر زمان بر مبناي تعداد خاطره‌هاي جديد قرار دارد که در بازه‌ي زماني خاصي ايجاد مي‌کنيم. به عبارت ديگر، اگر در تعطيلات آخر هفته خاطرات جديد بيشتري در حافظه‌ي ما ثبت شود، سفرمان طولاني‌تر به نظر مي‌رسد.

اين پديده که هموند آن را «پارادوکس تعطيلات» مي‌ماند، نشان مي‌دهد که چرا وقتي به گذشته مي‌نگريم، به نظر مي‌رسد زمان سريع‌تر مي‌گذرد. از دوران کودکي تا بزرگ‌سالي ما تجربيات جديدي کسب مي‌کنيم و مهارت‌هاي زيادي ياد مي‌گيريم. اما در سنين بزرگ‌سالي زندگي ما روتين‌تر مي‌شود و تجربه‌هاي ناآشناي ما کمتر.

در نتيجه در حافظه‌ي اتوبيوگرافي ما سال‌هاي اوليه‌ي زندگي‌مان برجسته‌تر به نظر مي‌رسند و احساس مي‌کنيم که مدت زمان بيشتري طول کشيدند. البته اين بدين معني است که مي‌توانيم با فعال نگه داشتن مغز، در نظرمان سرعت گذر زمان را آهسته‌تر کنيم، مثلا:

منبع:روزنامه اميد ايرانيان