بزرگنمايي:
نيازي نيست مصرف شيريني و شکلات را بر خود حرام کنيد تا دندان‌هاي سالمي داشته باشيد. شما هم فکر مي‌کنيد پوسيدگي دندان قابل پيشگيري است يا اين که بالاخره هر فردي دچار پوسيدگي دندان مي‌شود؟ به نظرتان بعيد مي‌رسد که فردي بتواند براي چند دهه از زندگي خود از تجربه تلخ و دردناک پوسيدگي و خرابي دندان در امان بماند؟ اگر به شما گفته شود اصلاح نوع تغذيه يعني کاهش مصرف شيريني و تنقلات، نقش اساسي در کاهش پوسيدگي دندانتان خواهد داشت، باور مي‌کنيد؟ چرا فکر مي‌کنيد اگر مسواک را بسيار سفت روي دندانتان بکشيد تميزتر مي‌شود؟
اينها پرسش‌هايي است که پاسخ به آنها براساس باورها و تصوراتي که درباره حفظ بهداشت و سلامت دندان‌ها در ذهن بسياري از ما به درست يا غلط جا افتاده، متفاوت است.
دکتر کيوان ساعتي، متخصص دندانپزشکي ترميمي درباره اين که چگونه مي‌شود از پوسيدگي دندان براي زماني طولاني پيشگيري کرد، توضيح مي‌دهد: رعايت بهداشت مناسب دهان، يعني استفاده از مسواک، نخ دندان و دهانشويه‌هاي فلورايد دار در کنار داشتن عادات مناسب تغذيه‌اي چون کاهش مصرف شيريني‌ها و ميان وعده‌هاي شيرين در کاهش پوسيدگي دندان‌ها بسيار موثر است. گرچه نبايد نقش ژنتيک را در اين زمينه ناديده گرفت. يعني دندان‌هاي برخي افراد به صورت ژنتيکي بسيار مقاوم است و ديرتر از ديگران دچار پوسيدگي و ديگر آسيب‌هاي دنداني مي‌شود.
دندان سالم با کاهش مصرف شيريني و تنقلات
نيازي نيست مصرف شيريني و شکلات را بر خود حرام کنيد تا دندان‌هاي سالمي داشته باشيد، بلکه به گفته دکتر ساعتي، براي حفظ سلامت دندان‌ها و پيشگيري از پوسيدگي آنها کاهش مصرف شيريني‌جات کافي است. يعني نه تنها بهتر است شيريني‌جات، کمتر مصرف شود بلکه کاهش مصرف ميان‌وعده‌هايي نظير پفک و چيپس نيز که از عوامل پوسيدگي‌زاي دنداني است بايد مورد توجه قرار بگيرد.
اين استاديار دانشگاه تاکيد مي‌کند: پوسيدگي دنداني در واقع يک بيماري با منشا باکتريايي است. عامل پوسيدگي دندان در واقع در دهان همه وجود دارد، اما در اثر بي‌توجهي به رعايت بهداشت دهاني، محيط براي رشد و تکثير آنها فراهم مي‌شود. در حالي که با رعايت دقيق بهداشت دهاني و اصلاح تغذيه‌اي به اين عوامل بيماري‌زا فرصت رشد و ايجاد پوسيدگي داده نخواهد شد.
جرم‌گيري، مفيد يا آسيب‌رسان؟
خيلي‌ها تصور مي‌کنند جرم‌گيري به دندانشان صدمه مي‌زند و آن را در برابر آسيب‌هاي دنداني ضعيف و آسيب‌پذير مي‌کند، در حالي که عکس اين قضيه صادق است. در واقع، جرم يک پلاک ميکروبي است که از تجمع ميکروب‌هاي مرده‌اي شکل مي‌گيرد که مواد معدني ناشي از تغذيه و بزاق روي آن تجمع کرده است. به اين ترتيب، سطح ناهمواري که بر اثر تجمع جرم در سطح دندان ايجاد مي‌شود، محلي براي اقدامات تخريبي ميکروب‌هاي عامل بيماري‌هاي لثه يا پوسيدگي دندان مي‌شود.
بر اين اساس، دکتر ساعتي مي‌گويد: جرم‌گيري صدمه‌اي به دندان وارد نمي‌کند و براي سلامت لثه‌ها نيز بسيار مفيد است، اما مانند هر کار ديگر، افراط در اين کار نيز آسيب زننده است، ولي اگر با دستور دندانپزشک و در فواصل مناسب زماني انجام شود به هيچ وجه مضر نخواهد بود. بر اين اساس، بسياري از دندانپزشکان انجام دو بار جرم‌گيري در سال را توصيه مي‌کنند.
اين دندانپزشک در پاسخ به اين سوال که آيا دندان‌هاي عصب کشي شده زودتر مي‌ميرند، مي‌گويد: واقعيت آن است که دندان‌هايي که درمان ريشه شده‌اند از چند نظر بيشتر در معرض آسيب هستند. در واقع، تخريب زياد نسج دندان عصب‌کشي شده، دليلي بر کاهش استحکام بافت باقيمانده دندان و در نتيجه پتانسيل بالاي شکستن آن است. از سوي ديگر به دليل کاهش حس بيمار در اين دندان‌ها، به طور ناخودآگاه فشار جويدن در اين دندان‌ها بالاتر است. ناگفته نماند با ترميم‌هاي صحيح و اصولي، آسيب‌پذيري دندان‌هاي عصب‌کشي‌شده تا حدي کاهش مي‌يابد.
يک دندان پوسيده در هر بارداري
بسياري از خانم‌ها تصور مي‌کنند بارداري با پوسيده شدن دندان‌ها و بروز مشکلات دنداني رابطه مستقيم دارد، اما تاکنون هيچ تحقيقاتي، ارتباطي بين پوسيدگي دندان و بارداري را به طور قطعي تائيد نکرده است. در واقع پوسيدگي دندان، مشکلي است که در هر مقطع از زندگي در صورت کم‌توجهي به رعايت بهداشت دهان و دندان و داشتن رژيم غذايي پرکربوهيدرات اتفاق مي‌افتد.
دکتر ساعتي نيز در اين باره مي‌گويد: در دوران بارداري به دليل شرايط فيزيولوژيک و افزايش سطح بعضي هورمون‌ها، سيستم دفاعي بدن ضعيف مي‌شود و اين مساله به باکتري‌هاي پوسيدگي‌زا اجازه فعاليت مي‌دهد، اما تحت نظر دندانپرشک بودن در کنار رعايت مناسب و دقيق بهداشت مي‌توان از پوسيدگي دنداني ممانعت به عمل آورد. حتي اين تصور که طي بارداري، کلسيم دندان‌هاي مادر به تامين نياز جنين اختصاص مي‌يابد، اشتباه است؛ زيرا نياز کلسيمي جنين فقط از طريق ذخيره استخواني مادر تامين مي‌شود.
عمر دندان‌هاي شيري فقط تا هفت سالگي نيست
خيلي‌ها تصور مي‌کنند دندان شيري فقط تا هفت سالگي در دهان کودک باقي مي‌ماند و پس از آن اين دندان‌ها مي‌افتد. به همين دليل، به حفظ سلامت و بهداشت دندان‌هاي شيري توجه کافي نمي‌کنند.
برخلاف اين تصورات، دکتر ساعتي تاکيد مي‌کند: دندان‌هاي شيري تا دوازده سالگي يا شايد بيشتر در دهان مي‌مانند، اما اولين دندان دائمي در شش سالگي در دهان رويش مي‌يابد. جالب آن‌که اگر حجم پوسيدگي در دوران شيري زياد باشد اين حجم باکتري در دوره مختلط شيري و دائمي مانده و پوسيدگي در دوره دندان‌هاي دائمي نيز بروز خواهد کرد. همچنين اگر دندان‌هاي شيري بدون تجويز دندانپزشک و زودتر کشيده شوند، آثار بدي در دوره دندان‌هاي دائمي از نظر به‌هم‌ريختگي دنداني به جا خواهد گذاشت. به همين دليل، رسيدگي‌هاي دندانپزشکي به دندان شيري بسيار ضرورت دارد.
پستانک، باعث نامرتبي دندان‌هاي کودک مي‌شود
اين باور درست است. در واقع، بررسي‌ها نشان داده است مکيدن پستانک در بروز عفونت گوش مياني، جلوزدگي فک و پوسيدگي دندان‌ها در کودکان موثر است. همچنين مکيدن پستانک، خطر ابتلا به عفونت قارچي دهان و برفک را افزايش مي‌دهد. به بيان ديگر، پستانک سبب حرکات غيرطبيعي و تداخل در رشد طبيعي فک و دهان شده و در نتيجه موجب رشد دنداني نامناسب و چفت نشدن دندان‌ها مي‌شود.
دکتر ساعتي مي‌افزايد: در سنين خاصي، زياده‌روي در مکيدن پستانک باعث نامرتبي دندان‌هاي کودک مي‌شود. در مواردي که والدين بروز چنين مشکلي را مشاهده مي‌کنند بايد به دندانپزشک مراجعه کنند.
قطره آهن، چاي و قهوه دندان را نمي‌پوساند
خيلي از والدين تصور مي‌کنند قطره آهن به پوسيدگي دندان فرزندشان منجر مي‌شود در حالي‌که به گفته دکتر ساعتي، قطره آهن فقط به تغيير رنگ دندان‌ها مي‌انجامد و هيچ خطري از نظر ابتلا به پوسيدگي دنداني ايجاد نمي‌کند. اما توصيه مي‌شود در صورت استفاده از قطره آهن، سطح دندان کودکان با گاز استريل مرطوب تميز شود. وي درباره مضرات نوشيدن چاي براي دندان مي‌افزايد: اگر چاي به تنهايي و نه با قند يا شکر مصرف شود، هيچ آسيبي به دندان‌ها نمي‌رساند، اما در طولاني مدت باعث تغيير رنگ دندان‌ها به سمت زردتر شدن مي‌شود.
خيلي‌ها فکر مي‌کنند مسواک‌هاي برقي بهتر دندان‌ها را تميز مي‌کند، اما دکتر ساعتي معتقد است چنانچه روش استفاده از مسواک، صحيح باشد هيچ تفاوتي بين مسواک ساده و برقي در برداشت پلاک غذايي از روي دندان‌ها وجود ندارد، اما براي برخي افراد مانند کساني که دچار عقب‌ماندگي ذهني يا معلوليت هستند و براي کودکان که توانايي کمتري در استفاده از مسواک معمولي دارند، مسواک برقي پيشنهاد مناسب‌تري است.
اين دندانپزشک با تاکيد بر اين که استفاده از دهانشويه براي تميزي دندان کافي نيست، مي‌گويد: اما در کنار استفاده صحيح از مسواک و نخ دندان، دهانشويه به پيشرفت بهداشت دهان کمک مي‌کند. همچنين سفت مسواک زدن دندان‌ها نه تنها باعث تميزتر شدن آنها نمي‌شود بلکه به ميناي دندان‌ها آسيب مي‌زند. البته بايد در نظر داشت تميز کردن سطح زبان از طريق کاهش حجم باکتري‌ها نيز به بهبود بهداشت دهان کمک مي‌کند.
www.
منبع : جام جم آنلاين
مطالب پيشنهادي:
مسواک يا نخ دندان؟مسواک زدن غلط ميناي دندان را از بين مي‌بردآيا مسواک جاي نخ دندان را مي‌گيرد؟صبح‌ها پيش از صرف صبحانه مسواك بزنيد
