بزرگنمايي:
در شهر تهران 4 دانشکده دندان‌پزشکي «شهيد بهشتي» (ولنجک)، «تهران» (کارگر شمالي)، «آزاد تهران» (پاسداران) و «شاهد» (انقلاب) پذيراي بيماران در شيفت صبح هستند.
دکتر سيامک شايان نوشت: شايد باورش مشکل باشد، اما در آخرين سال‌هاي قرن چهاردهم هجري شمسي و در حالي که آمار جامعه دندان‌پزشکي کشور به 30 هزار نفر نزديک مي‌شود، هنوز هم در گوشه کنار کشور افرادي بدون داشتن مدرک تحصيلي دندان‌پزشک مشغول عرضه خدمات دندان‌پزشکي و درمان بيماران هستند. اگر گمان مي‌کنيد محدوده فعاليت اين عده که مي‌توان آن‌ها را دندانپزشکان تقلبي ناميد، فقط در مناطق دورافتاده و دور از دسترس است، سخت در اشتباه هستيد؛ حتي در تهران و بسياري از شهرهاي بزرگ کشور، دندان‌ساز و دندانپزشکان تقلبي زيادي، بدون داشتن مجوز کار و صلاحيت علمي، مشغول کار دندان‌پزشکي هستند؛ آن هم در حالي که آمار تعداد دندانپزشکان در اين شهر‌ها، از حد اشباع گذشته و سرانه دندان‌پزشک به نسبت جمعيت، در آن‌ها به شکل عجيبي کوچک شده است.
يکي از دلايل رونق کار کلاهبرداران در دندان‌پزشکي، گذشته از ضعف دستگاه‌هاي نظارتي و بهداشتي، وضعيت نابسامان اقتصادي مردم است. دندان‌پزشکي از گران‌ترين خدمات درماني است و تقريبا هيچ بيمه درماني‌اي خدمات آن را پوشش نمي‌دهد. به همين دليل مردم ناچارند براي فرونشاندن درد دندان و رفع مشکلات دهانشان، دست به دامان ارزان‌ترين گزينه ممکن‌شوند. در چنين وضعيتي عده‌اي هم با سوء‌استفاده از شرايط، پس از يادگيري اصول اوليه درمان‌هاي دندان‌پزشکي، يک مرکز زيرزميني راه‌اندازي مي‌کنند و به شکل نا‌شناس و دور از چشم قانون، خدمات دندان‌پزشکي به مردم نيازمند مي‌دهند. نکته جالب اينجاست که‌گاه برخي افراد با وجود تمول و فقط به‌دليل ناآگاهي، به دام اين‌گونه افراد مي‌افتند و متحمل خسارت‌هاي جبران‌ناپذير مادي و معنوي مي‌شوند.
حالا سوال اينجاست؛ مردم براي درمان دندان‌هايشان بايد به کجا و چه کسي مراجعه کنند؟ چگونه مي‌توانند در دام آدم‌هاي شياد و دندانپزشکان تقلبي نيفتند؟ آيا مي‌توان با حداقل هزينه ممکن خدمات باکيفيت و علمي دندان‌پزشکي دريافت کرد؟ براي پاسخ به اين سوال بايد با انواع مراکزي که اقدام به عرضه خدمات دندان‌پزشکي مي‌کنند، آشنا شويد. اين خدمات با توجه به نوع مراکز، کيفيت و قيمت‌هاي مختلفي که دارند و مي‌توانيد با توجه به وسع مالي خود به آن‌ها مراجعه کنيد.
چه کساني حق انجام درمان دندان‌پزشکي را دارند؟
در ايران هيچ‌کس جز دارندگان مدرک دندان‌پزشکي، حق دست بردن در دهان مردم و انجام درمان‌هاي دندان‌پزشکي را ندارد. اين قانون تبصره‌هايي دارد، يکي در مورد عده‌اي از دندان‌سازان که از پيش از انقلاب در اين حرفه مشغول بوده‌اند و در مقطعي از زمان اجازه انجام قالب‌گيري و ساخت دست‌دندان را کسب کرده‌اند. با گذشت نزديک به 30 سال از آن زمان احتمالا بيشتر اين افراد اکنون بازنشسته شده‌اند. البته هيچ دندان‌سازي اجازه انجام کارهاي دندان‌پزشکي را ندارد و فقط اجازه ساخت دست‌دندان از روي قالب‌هايي که دندان‌پزشک از دهان بيماران تهيه مي‌کند، به آن‌ها داده شده است. در دو مقطع زماني، يکي اواسط دهه 60 و يکي اوايل دهه 90، وزارت بهداشت تربيت نيروهاي حد واسط دندان‌پزشکي را آغاز کرد. اين افراد که به «بهداشتکار دهان» يا «کاردان بهداشت دهان» معروف‌اند، با گذراندن واحدهاي محدود آموزشي، اجازه يافتند کارهاي اوليه دندان‌پزشکي نظير جرمگيري و فلورايدتراپي را انجام دهند، اما همچنان حق انجام درمان‌هاي پيچيده دندان‌پزشکي را ندارند.
چگونه دندان‌پزشک تقلبي را بشناسيم؟
اگر پاي درد دل افرادي که نادانسته سراغ دندانپزشکان تقلبي يا دندان‌سازان رفته‌اند و دچار عوارض جبران‌ناپذير در دهان و دندان خود شده‌اند بنشينيد، دليل مراجعه خود را ناآگاهي از دندان‌پزشک نبودن درمانگر و توصيه دوستان و آشنايان بيان مي‌کنند. اگر شما مي‌خواهيد در چنين دامي گرفتار نشويد، هنگام مراجعه به يک مرکز دندان‌پزشکي به نکته‌هاي زير توجه کنيد:
مطب دندان‌پزشکي بايد تابلو داشته و روي تابلو بايد پيشوند «دکتر» پيش از نام فرد و عبارت «دندان‌پزشک» يا «جراح- دندان‌پزشک» زير نام او قيد شده باشد. دندانپزشکان موظف‌اند مدرک دکتراي خود را که در آن نام پزشک، شماره نظام‌پزشکي و عبارت دندان‌پزشک وجود دارد، در بخشي از مطب که قابل ديد باشد، نصب کنند. دندانپزشکان سربرگ و مهر با شماره نظام‌پزشکي دارند. اين شماره عددي 5 يا 6 رقمي است که از طرف سازمان نظام‌پزشکي به تمام پزشکان و دندانپزشکان داده مي‌شود و شناسه اختصاصي آن پزشک است. اگر اين موارد را در يک مرکز دندان‌پزشکي مشاهده نکرديد، حتي اگر درمانگر روپوش سفيد پوشيده بود و همه او را «دکتر» خطاب کردند، به او اعتماد نکنيد.
مراکز مجاز عرضه‌کننده خدمات دندان‌پزشکي عبارتند از:
• مراکز بهداشت و درماني وزارت بهداشت و رفاه: در بسياري از شهر‌ها مراکز بهداشتي‌اي وجود دارند که زير نظر وزارت بهداشت يا رفاه و تامين اجتماعي به عرضه خدمات بهداشتي و درماني مي‌پردازند. اگرچه اين مراکز خدمات خود را به تمام افراد عرضه مي‌کنند، اما تسهيلات و امتيازهاي خاصي براي گروه‌هاي هدف در نظر مي‌گيرند. اين گروه‌ها عبارتند از: مادران باردار، مادران شيرده، کودکان و نوجوانان که خدمات دندان‌پزشکي براي اين افراد با پايين‌ترين تعرفه ممکن انجام مي‌شود. خدمات اين مراکز معمولا در حد درمان‌هاي ساده و پيشگيرانه مانند جرمگيري، ترميم و کشيدن دندان شيري است. يکي از مشهور‌ترين اين مراکز در تهران «بيمارستان ميلاد» است.
• دانشکده دندان‌پزشکي: هم‌اکنون در بيش از 20 شهر بزرگ کشور، دانشکده‌هاي دندان‌پزشکي وجود دارد. در اين مراکز، دانشجويان عمومي و تخصصي آموزش‌هاي لازم را مي‌بينند و زير نظر استادان خود با کار روي بيماران، به تجربه و مهارت‌هاي خود مي‌افزايند. اگر براي درمان دندان‌هاي خود به هيچ‌وجه نمي‌توانيد هزينه‌اي بپردازيد، مراجعه به اين مراکز را به شما پيشنهاد مي‌دهيم، اگر چه بهره‌مندي از خدمات تقريبا رايگان دانشکده‌هاي دندان‌پزشکي، به صرف وقت و حوصله فراوان نياز دارد، حتي ممکن است براي يک کار ساده دندان‌پزشکي، مجبور شويد چند روز يا هفته در انتظار بمانيد. نکته ديگر اينکه خدمات دندان‌پزشکي در اين مراکز را دانشجويان تحت آموزش براي شما انجام دهند، پس همان اول بايد احتمال بروز خطا و ناموفق بودن در اين درمان‌ها را به جان بخريد. در شهر تهران 4 دانشکده دندان‌پزشکي «شهيد بهشتي» (ولنجک)، «تهران» (کارگر شمالي)، «آزاد تهران» (پاسداران) و «شاهد» (انقلاب) پذيراي بيماران در شيفت صبح هستند.
• کلينيک ويژه دانشکده‌هاي دندان‌پزشکي: معمولا در تمام دانشکده‌هاي دندان‌پزشکي کشور، مراکزي وجود دارد که استادان و دانشجويان تخصصي در شيفت عصر در آن‌ها به فعاليت دندان‌پزشکي مشغول هستند. ويژگي اين مراکز آن است که درمان‌هاي دندان‌پزشکي را استادان و متخصصان دندان‌پزشکي انجام مي‌دهند، اما تعرفه خدمات بسيار پايين‌تر از تعرفه‌اي است که در مطب‌هاي خصوصي بايد بپردازيد. تنها نکته منفي، وقت‌هاي نسبتا طولاني و شلوغي نسبي اين مراکز است.
• کلينيک و مراکز و سازمان‌هاي دولتي و غيردولتي: بسياري از مراکز دولتي نظير آموزش و پرورش، بانک‌ها، وزارتخانه‌ها و شهرداري‌ها کلينيک‌هاي پزشکي دارند. اگرچه اين مراکز در گذشته با هدف عرضه خدمات پزشکي به کارمندان خود سازمان تاسيس شده‌اند، اما در حال حاضر بيشتر آن‌ها به شکل مزايده به بخش خصوصي واگذار شده‌اند و پذيراي عموم مردم هم هستند. با توجه به نظارتي که روي کيفيت و نرخ خدمات انجام مي‌شود، مي‌توان از اين مراکز نيز به عنوان يک گزينه مناسب براي دريافت خدمات دندان‌پزشکي نام برد.
• درمانگاه‌هاي خيريه: در بيشتر شهرهاي کشور مراکز درماني‌اي با عنوان درمانگاه خيريه وجود دارد. بسياري از اين مراکز، علاوه بر خدمات پزشکي معمول و تخصصي، خدمات دندان‌پزشکي را نيز عرضه مي‌شود. اگرچه اين خدمات رايگان نيستند، اما تعرفه آن‌ها اختلاف قيمت فاحشي با نرخ واقعي درمان‌هاي دندان‌پزشکي دارد. به همين دليل هم ممکن است کيفيت خدمات با ساير مراکز متفاوت باشد. هر چند اين قابل به تمام مراکز خيريه قابل تعميم نيست و در برخي مراکز خدمات با کيفيت بسيار قابل‌قبولي به مردم عرضه مي‌شود.
• درمانگاه (کلينيک)هاي تخصصي و غيرتخصصي: در سطح تمام شهرهاي کشور، مراکزي با نام کلينيک يا درمانگاه‌هاي دندان‌پزشکي فعاليت مي‌کنند که کيفيت و قيمت خدمات دندان‌پزشکي عرضه شده به‌وسيله اين مراکز، با توجه به موقعيت درمانگاه، بسيار متفاوت است. در حالي که برخي از اين درمانگاه‌ها خدمات ساده و ارزان‌قيمتي به مراجعه‌کنندگان خود مي‌دهند. در برخي ديگر خدمات پيشرفته و تخصصي عرضه مي‌شود که نمونه آن را در کمتر مرکز درماني مي‌توان يافت. نرخ خدمات در اين مراکز نوسان بسيار زيادي دارد،گاه تا حد يک درمانگاه خيريه پايين است و‌گاه از تعرفه‌هاي يک مطب شخصي بيشتر مي‌شود.
• مطب‌هاي دندان‌پزشکي: اين‌گونه نيست که مطب‌هاي دندان‌پزشکي هميشه بهترين و گران‌ترين خدمات دندان‌پزشکي را به بيمار ارائه بدهند. تعرفه‌هاي دندان‌پزشکي در مطب نوسان زيادي دارند و از يک مطب تا مطب ديگر بسيار متفاوت است. به همين ترتيب کيفيت خدمات دندان‌پزشکي نيز به شخص دندان‌پزشک بستگي دارد، اما نکته اين است که معمولا دندانپزشکان تمام تلاش خود را براي جلب رضايت بيمار به کار مي‌گيرند.
منبع : سايت دندانه