بزرگنمايي:
درمان ريشه يکي از قديمي‌ترين درمان‌هاي دندان‌پزشکي است.
قرن‌ها انسان‌ها در دوره‌هاي تاريک جهالت زيسته بودند. از ابتداي پيدايش گونه انسان تا زمان انقلاب صنعتي، دانش بشر پيشرفت چنداني نکرده بود ولي در چند قرن اخير انسان دريافت که بايد «علمي» بينديشد و خرافات و باور‌هاي غلط و اثبات‌نشده را کنار بگذارد. به حدس‌ها و تصورهايش اعتماد نکند و همه ايده‌ها را از مسير علم بيازمايد. تاريخ دانش پزشکي هم از اين قضيه مستثني نيست. پاستور با يک آزمايش علمي نشان داد مگس‌ها از گوشت گنديده به وجود نمي‌آيند و دانشمندان ديگري ثابت کردند عامل بسياري از بيماري‌ها ميکروب‌ها هستند؛ نه اجنه، چشم زخم، هوا، آب، خاک يا نفرين!
دندان‌پزشکي هم ابتداي پيدايش از خرافات و شبه‌علم مبرا نبود. زماني در دندان‌پزشکي رويکرد کشيدن دندان به جاي درمان نگهداري دندان باب شد با اين فرض که از پخش عفونت جلوگيري يا درد‌هاي مزمن و با علت نامشخص درمان شود. اين ديدگاه هيچ پايه علمي نداشت و در زماني که حتي درمان‌هاي جايگزين دندان از دست رفته بسيار محدود بود، زيان‌هاي جبران‌ناپذيري به سلامت دهان و دندان بيماران وارد کرد. الان در عصر اينترنت، عصر ماهواره و نانوتکنولوژي، با رواج شايعه‌هاي جديدي مواجه هستيم که پايه علمي ندارد و بي‌پايه و بدون اينکه مستندي براي آنها ارائه شود، در مقياس وسيع منتشر مي‌شوند. يکي از شايعات جديد در مورد درمان ريشه (عصب‌کشي) است که در رسانه‌ها و سايت‌هاي زرد خارجي منتشر شده و احتمالا به زودي به کشور ما هم خواهد رسيد. اين شايعه که مثل خيلي از شايعه‌هاي بي‌اساس خبر از کشف «جديد» مي‌دهد، اين‌طور القا مي‌کند که عصب‌کشي (همان درمان کانال ريشه) باعث سرطان مي‌شود چون موادي در آن به کار مي‌رود که سرطانزاست.
واضح است که اين شايعات هيچ مبنايي ندارد. درمان کانال ريشه ساليان زيادي است که انجام مي‌گيرد. درواقع درمان ريشه يکي از قديمي‌ترين درمان‌هاي دندان‌پزشکي است و بي‌خطر بودن آن ده‌ها سال است که به اثبات رسيده. ابداع درمان کانال ريشه به روش مدرن ده‌ها سال قبل از درمان ايمپلنت و درمان‌هاي جديد ترميمي و پروتزي است و تمام جوانب آن سنجيده شده و خطرهاي احتمالي آن سال‌هاي قبل بايد روشن مي‌شد. براي اينکه مواد دندان‌پزشکي بتوانند وارد بازار شوند سختگيري‌هاي زيادي در موردشان وجود دارد و از تمام جنبه‌هاي بيولوژيک و سميت‌زايي بررسي مي‌شوند. به نظر مي‌رسد شايعاتي که عليه درمان‌هاي کلاسيک و سودمند دندان‌پزشکي منتشر مي‌شود، بيشتر جنبه رپورتاژ آگهي و تبليغ با روشي غيراخلاقي در مورد دندان‌پزشکي تجارت‌گونه‌اي با اصطلاح «دندان‌پزشکي بيولوژيک» دارد که عده‌اي سودجو درصدد تبليغ آن و جا زدن آن به‌عنوان «دندان‌پزشکي» استاندارد هستند. البته جزئيات و روش اين دندان‌پزشکان در هيچ مقاله يا روش علمي‌اي تاييد نشده است. دندان‌پزشکاني که با روش holistic dentistry يا بيولوژيک يا به اصطلاح آلترناتيو طبابت مي‌کنند، در واقع کلاهبرداران عصر جديدند که اطلاعات موهومي را به بهاي بالا به مراجعان دندان‌پزشکي مي‌فروشند بدون اينکه بتوانند خدمتي واقعي به آنها ارائه دهند. اين گروه ادعا مي‌کنند درمان ريشه (عصب‌کشي)، عفونت را حبس و در سراسر بدن پخش مي‌کند ولي جايگزيني براي درمان ريشه ارائه نمي‌دهند. جايگزين درمان ريشه فقط کشيدن دندان است و اين تفکر غير از افزايش بي‌دنداني در جوامع نتيجه ديگري ندارد.
توجه کنيد که درمان ريشه يک درمان بسيار رايج و قديمي است. تاريخچه درمان ريشه حتي به زمان زکرياي رازي برمي‌گردد. دکتر گوديس در آغاز کتاب «دنتال پالپ» خود که يکي از منابع معتبر دندان‌پزشکي است، به نام زکرياي رازي و نحوه استفاده او از يک نوع درمان ريشه براي معالجه دندان درد بيماران اشاره مي‌کند. ميليون‌ها نفر هر سال درمان ريشه انجام مي‌دهند. در عين حال در سراسر جهان تعداد بسياري هم بنابر دلايل مختلف به سرطان مبتلا مي‌شوند. چه بسيار افرادي که بدون اينکه حتي يک بار به دندان‌پزشک مراجعه کنند، سرطان مي‌گيرند و اين دو از نظر علمي هيچ ارتباط علت و معلولي با هم ندارند. ارتباط دادن درمان دندان‌پزشکي و سرطان بسيار غيرمنطقي است چون بيشتر افراد جامعه به درمان دندان‌پزشکي نياز پيدا مي‌کنند. درست مثل اينکه بگوييم کساني که تلويزيون مي‌بينند، سرطان مي‌گيرند و بعد آمار بگيريم و نتيجه بگيريم صددرصد کساني که سرطان گرفته‌اند، تلويزيون تماشا مي‌کرده‌اند!
همه انسان‌ها در عصر مدرن به مراقبت‌ها و درمان‌هاي دندان‌پزشکي نياز دارند. اين مراقبت‌ها و درمان‌ها مي‌تواند از چکاپ‌هاي زمان‌بندي شده تا درمان‌هاي پيشگيرانه و درمان‌هاي ساده و پيچيده دندان‌پزشکي را دربربگيرد. همه خدماتي که در دانشکده‌هاي دندان‌پزشکي سطح بالاي دنيا (که خوشبختانه دانشکده‌هاي کشور ما را هم شامل مي‌شود) عرضه مي‌شوند، استاندارد و بيولوژيک هستند و باز کردن دکان جديدي به اسم «دندان‌پزشکي بيولوژيک» با فريب دادن مردم تفاوتي ندارد!
دکتر علي مرسلي، متخصص درمان ريشه
منبع : هفته نامه سلامت