بزرگنمايي:

تغيير رنگ دندان نيز دليل ديگري براي توجه به تغذيه است. برخي غذاهاي متداول ميتوانند موجب تغيير رنگ دندان شوند.

دندانهاي سفيد مرواريدي تان به علت لکه هاي زرد يا تيره، درخشندگي خود را از دست داده اند؟ با افزايش سن دندانها ممکن است لکه دار و زرد شوند اما برخي غذاها، نوشيدنيها و حتي دهان شويه ها نيز ممکن است موجب تغيير رنگ دندان شوند. درمانهاي خانگي به شما کمک ميکنند دندانهايتان را سفيد کرده و از موادي که موجب تغيير رنگ دندان ميشوند، اجتناب کنيد. اگر ميخواهيد لبخندتان را زيباتر سازيد، با ما همراه باشيد.

شما ميتوانيد بدون کمک پزشک، از لکه هاي سطحي دندان خلاص شويد. برخي محصولات سفيد کننده دندان (کيتها، نوارها يا استريپها و خمير دندانها) ميتوانند لکه ها را از بين ببرند. حتي برخي درمانهاي قديمي وجود دارند که ميتوانيد آنها را امتحان کنيد. محصولات سفيد کننده دندان در داروخانه ها و فروشگاهها در دسترس هستند و با استفاده از مواد سفيد کننده ملايم، زردي دندانها را برطرف ميکنند. خمير دندانهاي سفيد کننده مواد شيميايي و ساينده هاي فيزيکي دارند که لکه هاي سطحي را از دندان ميزدايد. براي لکه هاي عميق تر ممکن است نياز به کمک دندانپزشک داشته باشيد.

کيتهاي سفيد کننده دندان حاوي پروکسيد کارباميد هستند. پروکسيد کارباميد سفيد کننده اي شيميايي است که ميتواند لکه هاي سطحي و عميق را از دندان زدوده و در واقع رنگ طبيعي دندان شما را تغيير دهند. اگر دندانتان لکه قهوه به خود گرفته است، کيت سفيد کننده دندان ميتواند مفيد باشد. برخي کيتها ژل بر پايه پروکسيد دارند (با يک مسواک کوچک) که به سطح دندان ماليده ميشود. در کيتهاي ديگر، ژل در يک تري قرار دارد که آن را به دندان قالب ميگيريد. اين تري را بايد هر روز استفاده کنيد (30 تا 45 دقيقه) به مدت يک هفته يا بيشتر استفاده ميکنيد.

استريپ يا نوار سفيد کننده دندان کمک ميکند از شر لکه هاي دندان خلاص شويد. اين نوارها بسيار باريک و نامرئي هستند و از ژل سفيد کننده بر پايه پروکسيد پوشيده شده اند. چند دقيقه در روز آنها را استفاده ميکنيد. اين کار را به مدت يک هفته يا بيشتر بايد انجام دهيد. نتايج تنها ظرف چند روز مشهود خواهد بود و حداقل يک سال دوام خواهد داشت. نتايج به دست آمده از اين نوارها به اندازه عملکرد کيتها چشمگير نيست اما استفاده از آن آسانتر بوده و احتمال اشتباه در آن بسيار کم است.

چگونه لکه ها را از دندان بزداييم؟ ژل، محلول و خمير دندانهاي سفيد کننده کمک ميکنند برخي لکه هاي سطحي از دندانها پاک شوند. بسياري از اين محصولات حاوي مواد شيميايي، ساينده هاي فيزيکي يا عامل براق کننده هستند. اين خمير دندانها بر خلاف سفيد کننده ها، رنگ طبيعي دندان را تغيير نميدهند.

برخي افراد ترجيح ميدهند از درمانهاي خانگي جوش شيرين و مسواک براي سفيد کردن ملايم دندانها در خانه استفاده کنند. همچنين برخي مواد غذايي مانند کرفس، سيب، گلابي و هويج موجب توليد مقدار زيادي بزاق ميشوند که به شستن ذرات موجود در دندانها کمک ميکند. جويدن آدامس بدون شکر يک راه تميز کردن دندان است که بزاق را نيز تحريک ميکند. بزاق اسيدي که موجب پوسيدگي دندان ميشود را خنثي ميکند. بزاق بيشتر براي دندانها بهتر است.

در صورتي که روکش، باندينگ، پر شدگي، تاج و پل (بريج) دنداني زيادي داريد، در سفيد کردن دندان احتياط کنيد. سفيد کننده ها اين بخشهاي مصنوعي دندان را سفيد نميکنند بنابراين بين دندانهاي تازه سفيد شده تان ممکن است متمايز و قابل ديد شوند. براي هماهنگ شدن دندان سفيد شده با بقيه بخشهاي ترميمي، بايد به دنبال ترميمهاي جديد دنداني از جمله روکش يا باندينگ باشيد.

با افزايش سن لايه بيروني ميناي دندان از بين ميرود. لايه زيرين آن که دنتين خوانده ميشود زرد رنگ است. به همين علت جلوگيري از تغيير رنگ دندان از همان ابتدا، به ويژه پس از سفيد کردن دندان، بسيار مهم است. اگر مراقب غذاها و نوشيدنيهايي که موجب تغيير رنگ دندان ميشوند باشيد، نتايج سفيد کردن دندان ممکن است تا يک سال دوام داشته باشد. سفيد کردن دندان به دفعات زياد ميتواند موجب مات يا آبي شدن رنگ آنها شود بنابراين بهتر است مراقب باشيد.

سيگار نه تنها براي سلامتي مضر است، بلکه يکي از بدترين مواد در ايجاد لکه و تغيير رنگ در دندانهاست. تنباکو موجب ايجاد لکه هاي قهوه اي رنگ ميشود که در حفره ها و شيارهاي ميناي دندان نفوذ ميکند. لکه حاصل از تنباکو با مسواک بر طرف نميشود. هر قدر مدت بيشتري باشد که سيگار ميکشيد، لکه ها عميقتر ميشوند. سيگار همچنين باعث بوي بد نفس و ژينژيويت (بيماري لثه) ميشود و خطر بيشتر انواع سرطان را افزايش ميدهد.

تغيير رنگ دندان نيز دليل ديگري براي توجه به تغذيه است. برخي غذاهاي متداول ميتوانند موجب تغيير رنگ دندان شوند. يک راه ساده براي مشخص کردن اين که غذا ميتواند مسئول لکه دار شدن دندان شود: هر چيزي که ميتواند بر پارچه سفيد نخي لکه ايجاد کند، ميتواند دندان شما را نيز لکه دار کند. مثلا قهوه موجب تغيير رنگ دندان ميشود. از متداولترين نوشيدنيها و غذاهاي ديگري که موجب تغيير رنگ دندان ميشوند ميتئوان به چاي، نوشابه سياه و آب ميوه اشاره کرد. لکه هاي حاصل به آهستگي گسترش يافته و با افزايش سن محسوس تر ميشوند.

ممکن است برخي نوشيدنيها مانند آب انگور و آب توت قرمز سرشار از آنتي اکسيدان باشند که به واسطه آن با بيماريها مقابله ميکنند، اما به سادگي موجب تغيير رنگ دندان نيز ميشوند. لازم نيست به خاطر اين به طور کامل مصرف اين نوشيدنيها را کنار بگذاريد اما بايد پس از نوشيدن، دهانتان را شستشو دهيد. اين مواد تنها غذاهاي موجب تغيير رنگ دندان نيستند که بايد مراقب آنها باشيد.

رنگ شديد برخي ميوه ها و سبزيجات مانند بلوبري، شاه توت و چغندر، نشان دهنده مقدار زياد مواد مغذي آنها است است اما دندان را نيز لکه دار ميکنند. با اقدامات زير هم ميتوانيد از مواد مغذي آنها بهره مند شويد هم از لکه دار شدن دندان جلوگيري کنيد:

- فورا پس از خوردن اين مواد، دندانهاي خود را مسواک بزنيد
- دهانتان را با آب بشوييد

طبق مطالعه اي که در General Dentistry منتشر شد، اگر چه همه نوشيدنيهاي شيرين براي دندانها مضر هستند اما برخي از نوشيدنيهاي انرژي زا و ورزشي ممکن است بدتر از بقيه باشند. محققان دريافتند که نوشيدنيهاي نامبرده و نيز ليموناد، ميتوانند ميناي دندان را در بلند مدت از بين ببرند. حاصل آن دندان مات، نازک و تغيير رنگ يافته است. براي پيشگيري از فرسايش دندان:

- مدت طولاني از اين نوشيدنيها مصرف نکنيد
- هر بار پس از نوشيدن، دهان خود را بشوييد

آنتي بيوتيک تتراسايکلين ميتواند موجب خاکستري شدن دندان در کودکان در حال رشد شود. دهان شويه هاي ضد باکتري که حاوي کلور هگزيدين (chlorhexidine ) يا ستيل پيريدينوم کلرايد هستند نيز ميتوانند تغيير رنگ در دندان ايجاد کنند. برخي داروهاي ضد روان پريشي، آنتي هيستامين و فشار خون و همينطور زيادي فلورايد و آهن نيز موجب لکه در دندان ميشوند. اگر سفيد کننده دندان موثر نبود، از دندانپزشک درباره باندينگ دنداني سوال کنيد. در اين روش از مواد رنگ دندان استفاده ميشود.

يک راهکار ساده که ميتواند به حفظ زيبايي دندانها کمک کند مسواک زدن است. حداقل دو بار در روز مسواک بزنيد و حداقل يک بار در روز نخ دندان استفاده کنيد. بهتر است پس از هر بار مصرف غذا و ميان وعده مسواک بزنيد. مسواک زدن کمک ميکند از ايجاد لکه و زرد شدن دندان جلوگيري کنيد به خصوص در خط لثه. مسواکهاي برقي ممکن است در حذف پلاکها و لکه از سطوح دندان، بر مسواک معمولي ارجحيت داشته باشد.

به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنيد و تميز کاري دندان را به او بسپاريد. دندانپزشک با استفاده از روشهاي پوليش و سايش حرفه اي، همه لکه هاي ايجاد شده توسط غذا و تنباکو را از سطوح دندان ميزدايد.

تهيه و ترجمه: گروه سلامت سيمرغ

اختصاصي سيمرغ