بزرگنمايي:

از انجام هرگونه رفتار جنسي در برابر ديد کودک خودداري کنيد و از ابراز احساسات شديد بپرهيزيد. بعضي‌ها از وقتي در نقش پدر و مادر قرار مي‌گيرند، جرات و جسارت پاسخ به سوالات جنسي کودک‌شان را ندارند. اين والدين بر اين باورند که پاسخ به اين سوالات از موقعيت و جايگاه والد بودنشان مي‌کاهد و چشم و گوش بچه‌ها را باز و آنها را گستاخ مي‌کند.

برخي والدين اگر به اين سوالات پاسخ دهند يا اطلاعات زيادتري که متناسب با سن کودک نيست در اختيار او مي‌گذارند يا صداقت در بيان اين مطالب را ندارند. برخي هم براي شانه خالي‌کردن از اين وظيفه مهم، شرم و حيا را بهانه مي‌کنند، اما بايد بدانيد سوالات جنسي کودک از چهار، پنج سالگي شروع مي‌شود و اين يکي از مراحل طبيعي تکامل جنسي اوست که اگر بدرستي پاسخ نگيرد، کنجکاوي جنسي او بيشتر مي‌شود و در اين حال، چه بسا که او به خطا برود.

در تربيت جنسي، درک دقيق والدين از شرايط کودک بسيار مهم است و نبايد به سوال يا بيداري جنسي او بي‌اعتنايي کرد يا با نصيحت و پند افراطي، کودک را ترساند.

والدين بايد بدانند و آگاه باشند گرچه بلوغ جنسي در سنين بالاتر از دبستان اتفاق مي‌افتد، اما تمايلات جنسي و سوالات پيرامون آن تنها مختص به دوره بلوغ نيست و بلکه مدت‌ها پيش از آن به صورت احساسي ويژه در کودک پديد آمده و بسياري از عادت‌هاي نامناسب کودک که از نگاه پدر و مادر مخفي مي‌ماند، در اين دوره شکل مي‌گيرد.

تربيت جنسي با آموزش جنسي تفاوت دارد

بيشترين پرسشي که والدين از روان‌شناسان و مشاوران مسائل جنسي مي‌کنند، اين است که تربيت جنسي با آموزش جنسي چه تفاوتي دارد و چگونه مي‌توان به سوالات جنسي کودک پاسخي ساده و منطقي داد؟

کبري ايمان‌نژاد، کارشناس ارشد روان‌شناسي عمومي به اين سوالات پاسخ مي‌دهد:

تربيت جنسي با آموزش جنسي تفاوت دارد. آموزش جنسي شرح جزئيات روابط و مراحل جنسي است اما آنچه در تربيت جنسي مطرح است، ارائه مجموعه اطلاعات جسماني، رواني، اجتماعي و ديني در مورد مسائل جنسي يا در اختيار گذاشتن اطلاعات لازم در مورد مسائلي است که با غريزه جنسي کودک مرتبط است و آموزش آن از سال‌هاي اول زندگي کودک شروع مي‌شود. در اين سال‌ها بايد مسائلي به کودک آموزش داده شود که ممکن است ارتباطي با آموزش جنسي نداشته باشد، اما بعدها همين موارد در روابط و تعاملات جنسي به او کمک خواهد کرد.

سوال جنسي کودک جواب ساده مي‌خواهد

سن مناسب براي آگاه‌کردن کودک از مسائل جنسي زماني است که او سوال جنسي مي‌کند و شروع آن در کودکان متفاوت است. به گفته والدين، اولين و مهم‌ترين سوالي که کودک مي‌پرسد اين‌ است که بچه چطور ايجاد مي‌شود و چگونه به دنيا مي‌آيد؟

ايمان‌نژاد در پاسخ مي‌گويد: ما نبايد به کودکمان دروغ بگوييم يا سوال او را بي‌جواب بگذاريم. والديني که به سوال جنسي کودک پاسخ نمي‌دهند يا به کودک مي‌گويند او را از بيمارستان گرفته‌اند يا از کسي خريده يا از جايي آورده‌اند يا آن‌که القا مي‌کنند که بچه از خوردن چيزي از سوي پدر و مادر و بزرگ شدن او در شکم مادر ايجاد مي‌شود، باعث ايجاد ترس و دلهره در کودک شده و روان او را بيمار مي‌کنند.

داستان را اين‌گونه بگوييد

مي‌توانيد براي ارائه يک داستان منطقي از يک روان‌شناس کمک بگيريد يا با زباني کودکانه براي فرزندتان اين‌گونه توضيح دهيد، وقتي پدر و مادر مي‌خواهند که بچه‌اي داشته باشند با يکديگر از خداوند درخواست مي‌کنند که به آنها بچه‌اي بدهد. خداوند هم يک کودک زيبا در شکم مادر قرار مي‌دهد. آن کودک طي 9 ماه در شکم مادر بزرگ مي‌شود و پس از گذشت اين مدت در بيمارستان توسط پزشک به دنيا مي‌آيد، اما شايد کودک بپرسد که چرا پدرها، بچه به دنيا نمي‌آورند؟ بازهم مي‌توانيد با زباني کودکانه بگوييد خداوند بدن پدر و مادر را متفاوت آفريده است و فقط مادرها مي‌توانند بچه به دنيا بياورند.

اگر کودک به تفاوت‌هاي جنسي پي ببرد

سوال جنسي ديگر آن‌که وقتي کودک متوجه تفاوت‌هاي آناتومي بدن خود در مقايسه با جنس ديگر مي‌شود چگونه بايد با او رفتار کنيم؟

ايمان‌نژاد مي‌گويد وقتي کودک از والدين خود اين تفاوت را مي‌پرسد، فرصت مناسبي است که هويت جنسي‌اش را به او بشناسانيم. اما چگونه؟ اين روان‌شناس مي‌گويد از فرزندتان بخواهيد که به تفاوت‌هاي ظاهري پدر و مادر يا خواهر و برادرش توجه کند، سپس به او بگوييد اين تفاوت‌ها در همه قسمت‌هاي بدن ما وجود دارد و اين خواست خدا بوده است.
پنج-شش سالگي سن تميز کودک است و او مي‌تواند نوع جنسيت را تشخيص دهد و تا حدودي فرق ميان دختر و پسر را بفهمد. اگر به کنجکاوي‌هاي جنسي کودک بها ندهيم و کودک را با تفاوت‌هاي جنسي‌اش آگاه نکنيم، خيالات نادرستي در ذهنش پرورش خواهد داد و اگر شناسايي اين تفاوت‌ها را به خود کودک محول کنيم، کودکان به بهانه‌هاي مختلف مکان‌هايي تنها و خلوت را پيدا مي‌کند و به بررسي بدن يکديگر مي‌پردازند.

فکر کودک را منحرف کنيد

«وقتي کودک توانايي حرکتي پيدا مي‌کند و بدن خود را لمس و کشف مي‌کند، اندام تناسلي خود را هم پيدا مي‌کند. کاملا طبيعي است و با بزرگ‌شدن کودک از بين مي‌رود.»

اين را ايمان‌نژاد مي‌گويد و ادامه مي‌دهد والدين در زمان کسب اين تجربيات نبايد کودک را دعوا کرده و او را شرمگين کنند بلکه بايد از پيش هر کاري که توجه کودک را به اين ناحيه و اهميت و معناي آن جلب مي‌کند، دور کنند.

فعاليت‌ها يا سوالات جنسي کودک در اين دوره ناشي از احساس حقيقي جنسي او نيست بلکه احساسي مشابه بزرگ‌ترها، اما کاذب است که تحريک آن منجر به بلوغ زودرس جنسي و بروزعادات نامناسب در کودک مي‌شود.
اين روان‌شناس با تاکيد بر اين‌که برخي کودکان بخصوص پسرها در مهد، مدرسه يا زمان‌هايي که در خانه مکاني خلوت پيدا مي‌کنند، به کنجکاوي‌هاي جنسي روي مي‌آورند، مي‌گويد: پدر و مادر يا اوليا و مربيان بايد نظارت کامل بر بازي‌ها و عملکرد بچه‌ها داشته و با رفتاري ملايم و با منحرف‌کردن ذهن کودک، رفتارها و بازي‌هاي جنسي او را بتدريج محدود کنند.

به توصيه روان‌شناسان و کارشناسان ديني، قبل از بروز عادات نامناسب کودک به اين نکات توجه کنيد:

لباس و پوشک کودک را در مکان‌هاي خلوت و به دور از نگاه ديگران تعويض کنيد. اگر کودک متوجه اندام تناسلي خود شد، حواس او را پرت کنيد. کودک دختر و پسر را همزمان به حمام نبريد و در زمان استحمام کودک، لباس‌هاي زير خود را حفظ کنيد.

اگر کودکان در جايي خلوت در حال بازي بودند، به بهانه‌هاي مختلف به آن مکان رفت و آمد کنيد تا بدانند هيچ کجا کاملا امن و خالي از مراقب نيست. بستر خواب کودکان را از يکديگر جدا کنيد. از پوشيدن و پوشاندن لباس‌هاي تنگ و محرک اجتناب کنيد. از انجام هرگونه رفتار جنسي در برابر ديد کودک خودداري کنيد و از ابراز احساسات شديد بپرهيزيد.

نوازش هم حد و مرز دارد

برخي روان‌شناسان معتقدند در بسياري موارد، والدين به صورتي ناخودآگاه با نوازش‌هايي نابجا محرکي براي فرزندان خود مي‌شوند.

ايمان‌نژاد مي‌گويد با همه توجهي که اسلام به رشد عاطفي و تقويت آن در کودک داشته است، از حدود سنين تميز براي آن حد و مرز و مراقبت‌هايي در نظر گرفته است.
لمس و نوازش کشاله ران، کفل و ديگر نقاط حساس بدن، براي کودک هيجان‌انگيز بوده و احتمال لذت‌جويي او را بالا برده و ادامه‌دار مي‌کند البته اين را بدانيد نوازش بخشي از آموزش جنسي کودک به حساب مي‌آيد و از طريق آن کودک دريافت عشق و محبت را مي‌آموزد و سرچشمه پيدايش عواطف است، اما اگر از حد بگذرد، خطرآفرين شده و يکي از عواملي است که مي‌تواند باعث بروز زودهنگام بلوغ جنسي و پيدايش عادات نامناسب در کودک شود.

از ديدگاه برخي نظريه‌هاي روان‌شناسي کودکان از آغاز تولد آماده دريافت لذات جنسي بوده و از همين زمان رفتارهاي جنسي آنها در حال شکل‌گيري است.



www.
منبع : جام جم/ ضميمه چارديواري/ فاخره بهبهاني


مطالب پيشنهادي:
تربيت جنسي کودکان دبستاني(1)
تربيت جنسي کودکان دبستاني(2)
والدين از چه زماني و چگونه تربيت جنسي فرزند خود را آغاز کنند؟
تربيت جنسي فرزندتان را جدي بگيريد
رفتارهاي جنسي ناسالم و پرخطر كدامند؟