بزرگنمايي:

چه خبر - پيشگيري از سرطان روده ممکن است

سرطان روده بزرگ، چهارمين سرطان شايع در ايران است و برآورد مي شود سالانه حدود 3800 تا 4000 مورد جديد از سرطان روده برزگ در کشور تشخيص داده مي شود. سرطان روده بزرگ و راست روده، سرطاني است که در مراحل ابتدايي از طريق غربالگري قابل پيشگيري و قابل درمان است. اغلب، سرطان روده بزرگ از رشد پوليپهاي کوچکي در روده بزرگ که آدنوم ناميده مي‌شوند شروع شده و توسعه مي‌يابد. هر قدر آدنوم بزرگ‌تر باشد، بيشتر احتمال دارد که سرانجام سرطاني شود. استفاده از روش‌هاي غربالگري معمولي در افرادي با علائم مذکور يا داراي هرگونه فاکتور خطر، توصيه مي‌شود.

بسياري از سرطان هاي روده بزرگ به دليل عوامل ناشي از سبک زندگي، و افزايش سن ايجاد مي شوند و تعداد کمي از موارد به خاطر اختلالات ژنتيکي و ارثي است. عوامل خطر شامل مواردي همچون رژيم غذايي، چاقي، سيگار کشيدن، و نداشتن فعاليت جسمي کافي است. عوامل مرتبط با رژيم غذايي که خطر اين بيماري را افزايش مي‌ دهند شامل گوشت قرمز و فرآوري شده و همچنين الکل مي‌ شود.

عامل خطر ديگر، بيماري التهابي روده است که مواردي از قبيل بيماري کرون و کوليت زخمي را در بر مي ‌گيرد. برخي از شرايط موروثي نيز بيماري سرطان روده بزرگ را ايجاد مي ‌کنند، مواردي همچون پوليپ‌ هاي آدنوماتوز خانوادگي و سرطان کولون غيرپوليپي ارثي هستند، اما اين‌ ها شامل کمتر از پنج درصد موارد مي ‌شوند. اين بيماري معمولا با تومور خوش‌ خيم آغاز مي ‌گردد که به مرور زمان تبديل به سرطان مي شود.

اگرچه هنوز هيچ راه قطعي براي پيشگيري از سرطان روده بزرگ پيشنهاد نشده است، ولي مراحل زير اگرچه ساده هستند، مي توانند کمک کننده باشند:

کولونوسکوپي به عنوان يک روش غربالگري موثر، اجازه مي دهد تا متخصص گوارش با بررسي داخل کولون و رکتوم، و همچنين با حذف توده هاي سرطاني احتمالي و توده هاي پيش سرطاني، از ابتلا به سرطان روده بزرگ پيشگيري کند. همه بزرگسالان بالاي 50 سال اين تست را بايد انجام دهند و هر 10 سال يکبار آن را تجديد کنند. اگرچه در برخي از موارد که احتمال ابتلا به سرطان بيشتر است، اين تست بايد زودتر از سن 50 سالگي تکرار شود.

مطالعات تصادفي نشان داده است که مصرف روزانه يک عدد آسپرين خطر ابتلا به سرطان کولورکتال را تا 20 درصد کاهش مي دهد. البته استفاده گسترده از اين دارو توصيه نمي شود چون خطر ابتلا به خونريزي از دستگاه گوارش و بروز زخم گوارشي وجود دارد. اما افراد در معرض خطر سرطان کولورکتال مي توانند روزانه 325 ميلي گرم آسپرين دريافت کنند. با پزشک تان در مورد مضرات و منافع اين دارو صحبت کنيد.

تحقيقات نشان مي دهد که افراد با سطوح پايين تر ويتامين دي در خون، يعني زير 20 نانوگرم در ميلي ليتر، در معرض خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ هستند. در حالي که اين ميزان اگر بالاتر از 30 نانوگرم در ميلي ليتر باشد، خطر سرطان روده بزرگ کاهش خواهد يافت. توصيه بر دريافت روزانه 2000 واحد بين المللي ويتامين دي است.

عادات غذايي بصورتي قابل ملاحظه، مي تواند خطر ابتلا به سرطان کولورکتال را افزايش دهد. همانطور که گفته شد مصرف بيش از حد گوشت گاو، گوشت بره و گوشت هاي فراوري شده مانند ژامبون، سوسيس و ...، خطر ابتلا به اين سرطان را افزايش مي دهد. گوشت هاي فراوري شده به دليل وجود ترکيبات نيتروژن در گوشت، به نام آمين هتروسيکليک، خطرناک هستند. توصيه بر مصرف دو وعده گوشت قرمز به عنوان غذاي اصلي در هفته است. مصرف الکل نيز به افزايش خطر سرطان روده بزرگ کمک مي کند. رژيم غذايي ايجاد کننده قند خون بالا نيز، بايد براي پيشگيري از اين بيماري حذف شود.

هنوز به طور واضح اثبات نشده که ورزش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش مي دهد اما مطالعات ا ين نکته را ثابت کرده که چاقي خود عامل خطر ابتلا به اين بيماري است. پس اگر چاق و البته کم تحرک هستيد، 150 دقيقه ورزش هوازي متوسط تا شديد در هفته را فراموش نکنيد.

شناخت عوامل خطر در مورد سرطان روده بزرگ اهميت زيادي دارد: سن بالاي 50 سال، سابقه خانوادگي، مصرف مکرر گوشت قرمز، مصرف الکل، سابقه بيماري التهابي روده، سابقه پوليپ، سطوح پايين ويتامين دي، چاقي، شيوه زندگي کم تحرک، سيگار کشيدن، ديابت نوع 2.





منبع: behdasht.gov.ir