بزرگنمايي:
چه خبر - با توجه به اينکه گفته ميشود بوي وانيل شاديآور است و بوي مرکبات و بوي اسطوخودوس تنشزداست و... آيا استشمام عطر ادکلنهاي با کيفيت بالا با اين بوها در بازار هم مفيدند و جزو عطردرماني حساب ميشوند؟
ما در روانشناسي واژهاي به نام عطردرماني نداريم و اين ساخته افراد غيرمتخصص در حوزه روانشناسي است، اما بسياري از بوها به دلايل مختلف ميتوانند روي خلقوخوي انسانها تاثير بگذارند.
مثلا تاثير برخي از بوها به دليل تداعيهايي است که در ذهن ما صورت ميگيرد. بهعنوان مثال بوي عطر دوست يا فرد مورد علاقه شما براي هميشه در ذهنتان ثبت شده است و اگر سالها بعد از دوستيتان، بوي آن عطر به مشامتان بخورد در شما احساس لذت، شادي و نشاط را بهوجود خواهد آورد و اين لزوما به دليل بوي آن عطر نيست بلکه به علت تداعي خاطرات خوشي است که با دوست يا عزيزتان داشتهايد.
بعضي از عطرها مانند بوي نعناع، بوي گلها، اسطوخودوس، وانيل و... هم برگرفته از طبيعت هستند. اين بوها هم ميتوانند اندک تاثيراتي روي حالتهاي رواني ما داشته باشند و مثلا باعث فرحبخشي، احساس شادماني و... شوند.
معمولا بوهايي که در طبيعت باعث ايجاد احساس خوب در ما ميشوند مانند بوي غذاها يا ميوههاي مفيد و سالم و ... براي سلامت و بقاي انسان نيز خوب و مفيدند و انسانها را به سمت خود ميکشانند و هر بويي که احساس بدي در فرد ايجاد کند، مانند بوي حاصل از غذاهاي فاسد شده يا تلخ و... براي سلامت و بقا مضر است و انسان آن را از خود دور ميکند.
در واقع اين حالت يک عکسالعمل طبيعي و بهنجار است که براي انسانهاي اوليه که دوران غارنشيني را سپري کردند، بسيار مهم بوده تا قبل از مصرف هر مادهاي ابتدا آن را بو و مزه کنند. اگر بويي در آنها حس خوبي ايجاد ميکرد از آن ماده استفاده ميکردند و اگر از بويي بدشان ميآمد از آن دوري ميکردند تا زنده بمانند.
اين مساله در ساختار تکاملي و تکويني ما باقي مانده و ما امروز نسبت به بعضي از مزهها يا بوها واکنشهاي خاصي نشان ميدهيم که ميتواند هم در ناخودآگاه جمعي ما و هم در سيستم تکامليمان ريشه داشته باشد اما از اين بوها نميتوان براي درمان کامل اختلالات رواني و تنشزدايي استفاده کرد زيرا آنها فقط براي لحظاتي به انسان حس خوبي ميدهند و پايدار نيستند.
دکتر حسين ابراهيميمقدم
روانشناس و مشاور خانواده
عضو هيات علمي دانشگاه آزاد اسلامي
منبع:salamat.ir