بزرگنمايي:

چه خبر - ماهنامه دنياي زنان - حسين خدنگ: براي سومين بار حرفش را تکرار مي کند: «مي توانم يک جن خيرخواه را مامور کنم براي خدمت به تو که هميشه گوش به فرمانت باشد درست مثل کاري که براي ديگران کردم اما برايت کمي خرج دارد!»

لبخندي مرموز روي لبش است، زل زده به چشم هايم انگار بخواهد خودش را خيلي مايل به اين کار نشان ندهد ادامه مي دهد. سيگار قبلي هنوز توي زيرسيگاري دود مي کند که يک نخ ديگر بر مي دارد و آتش مي زند. هنوز دارد نگاهم مي کند تا پاسخم را بشنود. من اما بيشتر بهت زده ام و خيره نگاهش مي کنم.

با وجودي که کمتر از چهل سال دارد اما بيشتر دندان هايش ريخته اند و موهاي جوگندمي بلند سر و صورتش از دود سيگار زرد شده اند. نخستين بار که درباره کارش به عنوان طالع بين و دعانويس از برخي افراد نزديک اش خبرهايي شنيدم فکر کردم حتما با پيرمردي رو به رو مي شوم در اتاقي مجلل با ميزي که رويش انواع ابزارآلات رمل و اسطرلاب قرار دارد. اما وقتي وارد محل کار و زندگي اش شدم اصلا شباهتي با تصورات نداشت.

اتاقي بزرگ و خالي با فرشي رنگ و رو رفته در گوشه اتاق و انبوهي از کتاب هاي چاپ افست درباره علوم غريبه و جواني سي و چند ساله که حالا ادعا مي کرد مي تواند در ازاي دريافت مبلغ حدود دو ميليون تومان جني را به خدمت من درآورد. بنا به ادعاي «بهزاد- م» الان حدود سه سال است با جن ها ارتباط برقرار کرده است و توانسته از اين راه به بسياري از شهروندان کمک کند تا مشکلات شان را حل کنند.



به گفته اين رمال البته تنها شرط اينکار تعهد کساني که جن ها را به خدمت مي گيرند است تا آنان را براي اذيت ديگران و در راه اعمال و نيت ها ناپسند بکار نگيرند. وقتي از او درخصوص خدمات جن ها به آدمها مي پرسم سيگار ديگري روشن مي کند و مي گويد: خب جن ها خيلي به آدم خدمت مي کنند مثلا در برکت دادن به مال و کسب و کار و يا دفع شر و بلا از اهل خانه و جلوگيري از آزار و اذيت جن هاي بدکار!

البته هيچکدام از اين ادعاها معيار درستي براي اندازه گيري و پي بردن به راست و دروغ ادعاهايش ندارد اما مي دانم بخاطر اعتياد شديد به مواد روانگردان برخي او را ديوانه و متوهم مي دانند. اين در حالي است که هرروز بسياري براي حل مشکلات خود به مراجعه مي کنند و به حرفهايش اعتقاد دارند!

او يکي از چند رمال پايتخت است که بسياري از شهروندان نامشان را در اين خصوص شنيده اند. آنها هم بخت گشايي مي کنند و هم جن گيري، از رفع طلسم گرفته تا نامريي کردن افراد!!!

چند مي گيري ناپديدم کني؟!

شايد باورکردني نباشد اما اکنون بسياري نرخ طلسم نامريي کردن افراد در پايتخت را بيش از 2 ميليون تومان ذکر مي کنند و حتي در برخي از مکان ها نظير قهوه خانه ها خفاش هاي مرده و پوست گربه سياه نيز که در اين کار کاربرد دارد در کنار خرمهره و مهره ما خريد و فروش مي شود.
بيشتر آدرس هاي رمالان را همان افراد به متقاضيان مي دهند.

اين روزها با گسترش مشکلات اقتصادي و چالش هاي خانواده ها رمالي و دعانويسي بيش از پيش به يکي از راه هاي حل مشکلات مردم تبديل شده است و صدالبته مختص قشر و طبقه خاصي نيست.

از خانواده هاي ضعيف گرفته تا بسياري از طبقه مرفه در قالب فال ورق و قهوه و رمل و اسطرلاب تلاش مي کنند گره از زندگي خود بگشايند و پياده روهاي شهرها با انبوه فروشندگان کتاب هاي دست دوم و چاپ افستي مواجه شه است که انواع کنز و کتاب علوم غريبه و نسخه هاي طلسم و... مي فروشند.



اين کتابفروشي هاي سيار انواع کتابهاي علوم غريبه را به قيمت هاي گزافي مي فروشند و بسياري از شهروندان را از روي کنجکاوي و تبليغات به خريد اين کتابها ترغيب مي کنند. اين روزها در بسياري از خانه هاي شهروندان انواع کتاب هاي کنز و هفتاد و دو ديو و طلسم و... خوانده مي شود و اوراد و طلسم هاي آن درباره غيبت کردن انسان و دستگيري جن و ديدار با ارواح دست به دست مي گردد.

اين در حالي است که مراجع انتظامي همواره با انتشار هشدارها و برخورد با رمال ها و شياداني که از زودباوري مردم سوءاستفاده مي کنند تلاش کرده است راه را بر اين آسيب اجتماعي بسته و جامعه را با زيان هاي گاه خانمان سوز مراجعه به اين افراد آشنا کند.

اين روزها با گسترش شبکه هاي اجتماعي و استفاده گسترده اين سوءاستفاده کنندگان از امکانات ابزارهاي نوين ارتباطي باعث شده است بازار شايعات بيش از پيش داغ شود و حتي شاهد تبليغاتي درخصوص خريد و فروش طلسم هاي ويژه گنج يابي و جن گيري و حتي نامريي شدن!!! در برخي از اين شبکه ها باشيم.

چرا به فال گيرها مراجعه مي کنيم؟!

خاستگاه اين رويکردها در رفتارهاي اجتماعي آن چنان که «بهروز سپيدنامه» استاد علوم اجتماعي دانشگاه مي گويد ناشي از فرهنگ جامعه و وضعيت اقتصادي و فرهنگي شهروندان است. وي مي گويد: در هر باور و فرهنگ جمعي مولفه هايي همچون توسعه يافتگي، باورهاي ديني و آگاهي هاي عمومي افراد پايه هاي رفتارهاي اجتماعي را شکل مي دهند و به همين دليل در شهرهاي بزرگتر رمالي به صورت کف بيني و فال قهوه و در شهرها با فرهنگ هنوز کمابيش سنتي آن طالع بيني به شيوه سرکتاب گشودن انجام مي گيرد.

به گفته اين کارشناس هنوز هم در جوامع سنتي افراد براي اقناع مردم پايه و مرجع طلسم ها را کتاب ها و ادعيه ذکر مي کنند اما در شهرهاي بزرگ اين مرجع ابزارهاي مدرني شبيه فال ورق و قهوه است. با وجود اينکه طي سال هاي گذشته مسوولان انتظامي و نهادهاي فرهنگي تلاش کرده اند نسبت به سودجويي بخري از افراد که در اين زمينه فعاليت مي کنند به خانواده ها هشدار دهند اما هنوز هم ديده مي شود برخي با استفاده از وضعيت و ناآگاهي جامعه نسبت به فريب دادن شهروندان اقدام مي کنند.

آنچه در اين ميان البته تا حدودي توانسته به جامعه و به ويژه خانواده ها آگاهي دهد اجراي طرح هايي نظير نسيم رحمت است که تلاش مي کند از طريق ارايه الگوها و مراجعه قابل اعتماد نسبت به آموزش اصول مذهبي و جلوگيري از تحريف و رواج خرافات در جامعه در کانون خانواده و نسل جوان با هرگونه بدعت گذاري در پايه هاي اعتقادي و ديني شهروندان مقابله کند.

براساس آمارهاي ارايه شده درخصوص اين طرح فرهنگي که سال گذشته با محوريت افزايش اطلاعات و آموزه هاي ديني جامعه انجام گرفت شرکت بيش از 80 درصد از خانواده ها در اجراي اين طرح اميدواري بسياري براي کاهش اينگونه آسيب ها در جامعه به وجود آورد. فعاليت اين افراد درحالي است که براساس قانون مجازات فعلي کشور براي برخورد با رمال و جنگير و... مجازاتي برابر با کلاهبرداري در نظر گرفته شده است و پليس و دستگاه قضا براساس آن با اين افراد که از ايمان هاي ضعيف و درماندگي افراد سوءاستفاده مي کنند، برخورد مي کند اما در اين زمينه برخي کارشناسان حقوقي بر اين باورند که عزم جدي براي برخورد با دعانويس ها وجود ندارد.



قانون درباره رمالي چه مي گويد؟

براساس ماده يک قانون تشديد مجازات مرتکبين ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداري، هر کس کار راه حيله و تقلب مردم را به داشتن اختيارات واهي فريب دهد يا به امور غيرواقع اميدوار کند و به يکي از اين وسايل وجوه و اموال آنها را تحصيل کرده و از اين راه مال ديگري را ببرد به مجازات مقرر محکوم مي شود.

طبق اين قانون افرادي که به اين پديده مذموم دست بزنند محاکمه و مجازات مي شوند. هر چند براساس رويه معمول، برخي قضات از ماده 2 قانون مذکور استفاده کرده و رفتار مرتکبين اينگونه اعمال را منطبق با عنوان مجرمانه تحصيل مال از طريق نامشروع مي دانند. برخي هم معتقدند در قانون مجازات اسلامي فعلي عناوين مجرمانه تحت عنوان رمالي، دعانويسي و فالگيري وجود ندارد، اما قانون تشديد مجازات مرتکبين ارتشاء و اختلاس مصوب 1367 مجمع تشخيص مصلحت نظام با وجود مواد 588 به بعد قانون مجازات درخصوص کلاهبرداري همچنان به قوت خودش باقي مانده است.

با استناد به قانون تشديد مجازات مرتکبين ارتشاء و اختلاس، ماده يک اين قانون مي گويد: هرکس از راه حيله و تقلب مردم را به اميدها و اتفاقات واهي فريب دهد و يا مسايل و حوادثي را پيش بيني کند، کلاهبرداري است و وسايل بکار رفته از سوي آنها وسايل متقلبانه است.

فالگيري از جمله جرايمي است که از 66 سال پيش به وضوح در قوانين کيفري کشور از آن سخن به ميان آمده اگرچه مجازات آن در طول دوره هاي مختلف با تغييراتي همراه بوده است.

مطابق قانون مصوب سال 1324، هرگونه اقدام به رمالي، جن گيري و فالگيري جرم محسوب مي شود و مطابق بند 18 ماده 3 آيين نامه همين قانون، فرد يا افرادي که از طريق رمالي و پيشگويي در منزل يا مغازه اقدام به فريب مردم کنند و اين کار را به عنوان کسب و پيشه خود قرار دهند مرتکب جرم شده و قانون براي اين افراد مجازات يک تا 7 سال حبس و جزاي نقدي را پيش بيني کرده است.

علاوه بر اين، موضوع رمالي و مجازات آن از ابعاد ديگري نيز در قوانين جزايي کشور قابل بررسي و پيگيري است و قضات دادگاه هاي کيفري معمولا افراد متهم به رمالي و فالگيري را با استفاده از قوانين مربوط به کلاهبرداري و تحصيل مال نامشروع مجازات مي کنند و اگر اين افراد جرم مستقل ديگري نيز مرتکب شده باشند به مجازات آن جرم محکوم مي شوند.

قضات دادگاه هاي کيفري بعضا با استناد به ماده 2 قانون تشديد مجازات مرتکبان اختلاس، ارتشا و کلاه برداري که در مورد تحصيل مال به طريق نامشروع است، رمالان و فالگيران را مجازات مي کنند. براساس اين ماده، هر مالي که از طريق غيرمشروع به دست آمده باشد يا مشروعيت قانون و شرعي نداشته باشد، مرتکب آن مجرم شناخته مي شود و مجازات آن سه ماه تا دو سال حبس يا جريمه نقدي دوبرابر مال به دست آمده است.

همچنين براساس ماده يک قانون يادشده، هر کسي از راه حيله و قلب مردم را به داشتن اموال و اختيارات واهي فريب مي دهد يا به امور غيرواقع بترساند و از اين طريق مالي تحصيل کنند کلاهبردار محسوب مي شود و علاوه بر رد اصل مال صاحبش به حبس از يک تا هفت سال و پرداخت جزاي نقدي معادل مالي که اخذ کرده است محکوم خواهد شد.



تعريف جرمي به نام رمالي

به گفته ندا سادات پاک نهاد، وکيل دادگستري، از نظر قانون، رمالي، کف بيني و فال گرفتن، اميدوارکردن مردم به امور غيرواقعي و واهي است. چرا که فرد پيشگو با حيله و فريب مخاطب خود را اميدوار مي کند و از آينده خبر مي دهد. از اين راه مال وي را مي برد و براي انجام اين کار هم يک سلسله صحنه سازي ها و مانورهاي متقلبانه انجام مي دهد. پس در نتيجه اين فرد کلاهبردار محسوب مي شود. وي معتقد است: براي اينکه فالگيري يا دعانويسي، کلاهبرداري تلقي شده و مورد پيگرد قانوني قرار بگيرد به شرط «متقلبانه بود وسايل که از آنها براي اغفال ديگران استفاده مي شود»، «اغفال شدن و فريب خوردن قرباني که مستلزم آگاهي وي نسبت به متقلبانه بودن وسايل مورد استفاده مجرم است» و «پرداخت مال يا وجه نقد» بايد با يکديگر جمع شود.

اين وکيل دادگستري در عين حال مي گويد: فالگيري و جادوگري به عنوان جرم مستقل در قوانين کنوني شناخته نشده است. اما علي نجفي توانا، جرم شناس عقيده دارد در مورد رمالي اگرچه مي توان به قانوني 1324 استناد کرد، اما معمولا رمالي منجر به تحصيل مال نامشروع بشود، متهم تحت عنوان کلاهبردار تحت پيگرد قرار مي گيرد و ماده يک قانون تشديد مجازات ارتشا و کلاهبرداري، در مورد او اعمال مي شود که حبس و جزاي نقدي است. براي ايجاد وحدت رويه در اين زمينه، لايحه جديد قانون مجازات اسلامي که اکنون مراحل نهايي تصويب خود را مجلس شوراي اسلامي مي گذراند نه تنها رمالي، بدعت در دين و فالگيري را به وضوح جرم شناخته است، بلکه مجازات آن را نيز افزايش داده و براي مرتکب آن، اعدام تعيين کرده است.

مال و رمال ها!

در مجموعه، به نظر مي رسد براي مقابله با رمالان و فالگيران در جامعه خلا قانوني نداريم اما کارشناسان معتقدند مجازات قانوني به تنهايي براي کاهش اين جرم کافي نيست و تقويت اعتقادات ديني و ارتقاي سطح فرهنگي جامعه نقش موثري در کاهش جرم رمالي و فالگيري خواهدداشت، امري که همت بيشتر علماي ديني، مراکز آموزشي و رسانه هاي گروهي را مي طلبد.

خرافه گرايي ريشه در جهل و ناآگاهي دارد و مادامي که اين چهل ريشه کن نشود، دکان رمالان و دعانويسان از بين نمي رود. هرچند تحصيلات و طبقه اجتماعي فرد مي تواند در افزايش آگاهي وي نقش موثري ايفا کند، اما آگاهي صرفا ناشي از رفاه اجتماعي و سواد نيست و گواه اين امر رواج قابل توجه خرافه در ميان جوانان تحصيل کرده و متعلق به طبقه مرفه جامعه است.