بزرگنمايي:

چه خبر - روزنامه شهروند: همه ما يک تجربه مشترک در زندگي داشته‌ايم. اين‌که يک روز صبح با زنگ ساعت از خواب بيدار شويم، پتو را بکشيم روي سرمان و با يک تلخي دامنه‌دار از ته دل آرزو کنيم که کاش زندگي ادامه پيدا نمي‌کرد و همين‌جا تمام مي‌شد.

همين‌جا يعني درست در نقطه‌اي که فکر مي‌کنيم همه‌چيز در دايره تکرار افتاده، هيچ‌چيز جذابي در دنيا وجود ندارد و اژدهاي هفت‌سري به اسم روزمرگي همه ثانيه‌هاي مارا احاطه کرده است. اغراق اگر نکرده باشيم، اين تجربه مشترک يک‌بار که نه، سالي چندين بار براي هر کدام از ما اتفاق افتاده و ثمره‌اي جز احساس بيهودگي براي ما ندارد.



اما لابه‌لاي همين احساس مشترک که مردم کشور ما زياد به آن دچار مي‌شوند، انجمني راه افتاده به نام انجمن اوقات‌فراغت که قرار است آدم‌ها را از شر روزمرگي نجات دهد. البته نجات‌پيداکردن از روزمرگي به اين راحتي‌ها نيست اما اگر قرارباشد راهي پيدا کنيم تا در دايره روزمرگي نيفتيم، بدون‌شک يکي از اين راه‌ها برنامه‌ريزي براي اوقات‌فراغت است. گزارش پيش‌رو جزيياتي است درباره انجمن اوقات‌فراغت که قرار است کارهاي هيجان‌انگيزي زيادي انجام دهد.

رابطه مستقيم کيفيت زندگي و حال خوب

سه‌سال پيش بود که انجمن اوقات‌فراغت با ايده‌هاي جذاب راه‌اندازي شد. ايده‌هايي که قرار بود هر کدام از آنها راهي باشد براي اين‌که مردم حال بهتري داشته باشند. گروه هدف هم تمامي کساني بودند که در ايران زندگي مي‌کردند.

بعد از فرازوفرودهاي زياد بالاخره انجمن راه‌اندازي شد. هومن رازدار که درحال‌حاضر مديرعامل انجمن اوقات‌فراغت است درباره حوزه کاري اين انجمن مي‌گويد: انجمن در حوزه‌هاي مختلف که ذيل مسائل مربوط به اوقات‌فراغت است کار مي‌کند.

يکي از اهداف اين انجمن اين است که مردم حال خوبي داشته باشند و بتوانند از زمان آزاد خودشان استفاده درست کنند. ما معتقديم که ريشه حل بسياري از مشکلات در کشور به اوقات‌فراغت گره خورده است.

اوقات‌فراغت يکي از مهم‌ترين کارکردهايش بحث کيفيت زندگي و سبک زندگي است. کيفيت زندگي رابطه مستقيمي با حال خوب مردم دارد. اگر قرار باشد در اين حوزه کار کنيم پس بايد در حوزه انسجام خانواده و آشنايي و شناخت براي اشتغال هم کار کنيم.

بايد براي فرهنگ استعدادسنجي و استعداديابي هم کار کنيم. بايد فاصله بين نسل‌ها را کاهش دهيم و سعي کنيم مشکلاتي را که در حوزه اوقات‌فراغت هست، با تعامل با سازمان‌هاي مختلف رفع کنيم. بالاخره ما معتقديم که اوقات‌فراغت به کاهش جرم و بزه در مملکت کمک مي‌کند.

اگر مردم بلد باشند از اوقات‌فراغت‌شان استفاده کنند کمتر به سمت استفاده‌هاي ضداجتماعي از وقت‌شان مي‌روند و کمتر افسرده مي‌شوند. يکي از کارهاي مهمي که انجمن درنظر دارد، بحث ترويج موضوعاتي مثل بازي، قصه‌گويي، فعاليت‌هاي گروهي و... است که باعث جمع‌شدن آدم‌ها و خانواده‌ها در کنار همديگر مي‌شود. ما بنا داريم براي کم‌شدن فاصله‌هايي که به دليل گسترش تکنولوژي‌هاي جديد مثل موبايل و... ايجاد شده، قدم برداريم.



آدم‌ها ظرفي هستند با چند لايه متفاوت

اما اوقات‌فراغت دقيقا کجاي زندگي ما قرار دارد؟ اصلا خانواده‌ها به چنين موضوعي اهميت مي‌دهند يا فکر مي‌کنند اوقات‌فراغت در زندگي ماشيني و سخت اين روزها معناي چنداني ندارد؟ واقعيت اين است که آدم‌ها شبيه به ظرفي هستند که از انواع و اقسام مواد تشکيل شده است.

لايه‌هاي اين مواد مايع و جامد، روي هم رديف مي‌شوند و با تکاپوي روزانه آدمي،‌ هزار بار اختلاط پيدا مي‌کنند. اما بالاخره ساعت‌هايي پيدا مي‌شود که يک گوشه آرام بگيرند و همه چيز مثل دريايي که بعد از طوفان، خستگي‌در مي‌کند در سکوت استراحت کند. هومن رازدار، اين لحظات آرامش را شبيه به اوقات‌فراغت مي‌داند.

آن‌طور که او مي‌گويد آدمي مي‌تواند شبيه به اين ظرف پر از ماده و خروشان باشد و زمان‌هايي را به آرامش سپري مي‌کند. در اين فاصله زماني است که لايه‌هاي مواد گوناگون از هم جدا مي‌شوند و سبک‌ترين آنها بالاتر از بقيه مواد مي‌ايستد.

اين ماده سبک شباهت زيادي به فراغت انسان دارد. با آگاهي از اين الگو مي‌توان براي لحظات آرامش و فراغت انسان نقشه‌اي ترسيم کرد، چون قرار است در اين لحظات يک هدف مشخص، انسان را به تعالي بيشتر برساند.

اين‌که مسير اين تعالي چگونه آغاز مي‌شود و از کجا مي‌گذرد در سخنان رازدار مشخص مي‌شود. او مي‌گويد از آن‌جا که فراغت، فصل نمي‌شناسد، بنابراين در تمام روزهاي سال، جاري است. به همين خاطر نمي‌توان به آن مانند يک پروژه نگاه کرد.

در عوض فعاليت‌هاي فراغتي از خصوصياتي بهره‌مند هستند. در درجه نخست هدف از انجام آنها مشخص است و در مرحله بعد منجر به رشد، آگاهي، شادي و شادابي مي‌شوند. اين فعاليت‌ها در حالت ايده‌آل به رشد مي‌انجامند و کمک بزرگي براي دچار نشدن به روزمرگي مي‌کند.



٨ ساعت کار نياز به ٢٠ دقيقه تفريح دارد

همه ما وقتي به روزمرگي دچار مي‌شويم از شادي فاصله‌مي‌گيريم. شايد عجيب به‌نظر برسد که واژه شادي را با پاسخ‌دادن به سوالات ذهن معنا کنند. اما وقتي اين پاسخ، معنايي گسترده‌تر از پرسش را دربربگيرد ابعاد توصيف شادي به‌تدريج واضح مي‌شوند.

رازدار معتقد است براي واژه شادي مي‌توان يک تعريف رياضي ارايه داد درحالي‌که شادبودن يک مفهوم روانشناختي است. او مي‌گويد تنها مسير بروز شادي، پاسخ به سوالات موجود در ذهن انسان است.

طبق اين تعريف، انسان با هيچ مکانيسمي شاد نمي‌شود مگر آن‌که به سوالات ذهنش پاسخ دهد. در اين تعريف، سوال‌کردن را به مفهومي گسترده‌تر از پرسش معنا کرده‌اند. پاسخي که برآورده‌شدن نيازهاي انسان را هم شامل مي‌شود.

به اين ترتيب، دستيابي به شادي آنقدرها دور از دسترس نيست، همان‌طور که دست‌يافتن به تفريح در شهر، يک کار غيرممکن نمي‌نمايد. به‌گفته رازدار، نظريه‌اي وجود دارد که تکليف تفريحات آدم‌ها را روشن کرده است. اين نظريه براي هر ٨ساعت کار مفيد، نياز به ٢٠دقيقه تفريح را عنوان کرده است.

حالا اگر انسان‌ها با تفريحاتي که انتخاب مي‌کنند، به رضايتمندي نمي‌رسند، بد نيست دلمشغولي‌شان در حوزه شغلي را مورد ارزيابي قرار دهند. به عبارت ديگر، فعاليت در شغلي که مورد علاقه فرد نيست، تاثيرش را روي جزء‌به‌جزء ابعاد زندگي او مي‌گذارد. در اين ميان تفريحات هم مستثني نيستند، بنابراين فعاليت در شغلي که موردعلاقه شخص نيست، تفريح را هم براي او بي‌معنا مي‌کند.

علت اين امر را در بروز افسردگي به دليل تعدد رفتار مبتني‌بر عدم‌نياز مي‌توان پيدا کرد، چراکه نبود رضايت به گفته رازدار در فرد احساس نياز کاذبي به يک فعاليت موهوم به نام تفريح به وجود مي‌آورد اما با انجام فعاليت تفريحي، تغييري در حالت روحي او ايجاد نمي‌شود.

انجمن اوقات‌فراغت اين‌روزها علاوه‌بر تحقيقات علمي روي موضوع فراغت، کارهاي ويژه‌تري هم انجام مي‌دهد. جشنواره زمستانه برگزار مي‌کند و قرار است به‌زودي خانه فراغت را راه‌اندازي کند.



اينستاگرام انجمن هر چندوقت يک‌بار بازي جديدي را معرفي‌مي‌کند که مي‌تواند خانواده‌ها را دورهم جمع کند. از طرف ديگر نخستين کنفرانس ملي اوقات‌فراغت در ارديبهشت‌ماه برگزارمي‌شود و قرار است به‌طور تخصصي روي مسأله کيفيت زندگي کار کند.

اخبار کارهاي هيجان‌انگيز انجمن هم قرار است کم‌کم به گوش مردم برسد. اما واضح اين است که انجمن اوقات‌فراغت تمام تلاشش را مي‌کند تا هيجان و بازي را به زندگي‌ها برگرداند. زندگي‌هايي که دچار روزمرگي شده‌اند و هيجان و شادي کمي را در خود جاي داده است. زندگي‌هايي که ممکن است آدم‌ها را به سمت افسردگي پيش ببرد و در دايره بيهودگي گير بيندازد.