بزرگنمايي:

چه خبر - مجله خوشحالي - فاطمه رجبي: اگر تصورتان از ماهي گيري همان چيزي است که در فيلم هاي آمريکايي ديده ايد يعني مرد تنهايي که با کلاه آفتاب گير در يک قايق چوبي شناور روي رودخانه اي آرام نشسته و از سکوت لذت مي برد و به همين دليل فکر مي کنيد ماهي گيري حوصله تان را سر مي برد، اگر با شنيدن عبارت «ورزش» وقتي که قبل از «ماهيگيري» مي آيد خنده تان مي گيرد، اگر دلتان براي ماهي هاي بيچاره مي سوزد و فکر مي کنيد ماهي گيرها آدم هاي بدجنسي هستند که از مرگ ماهي ها دل شان قنج مي رود، اول از همه بايد تصورات تان را درباره ماهي گيري اصلاح کنيد.

بهترين راه براي اين که نظرتان به سرعت عوض شود اين است که پاي صحبت هاي کسي که چند بار در کمپين هاي ماهي گيري شرکت کرده بنشينيد تا وقتي او با هيجان از اتفاقاتي که مي تواند در ماهي گيري پيش بيايد براي تان تعريف مي کند از اشتباهي که درباره ميزان هيجان انگيزي ماهي گيري کرده ايد بيرون بياييد. البته ممکن است چند دقيقه بعد وقتي او دارد درباره آرامش و سکوتي که در لحظه هاي ماهي گيري تجربه کرده، حرف مي زند سردرگم شويد که بالاخره ماهي گيري هيجان انگيز است يا آرامش بخش و او جواب داد «هردو» اما اگر او بارها و بارها هم برايتان توضيح بدهد، تا خودتان قلابتان را توي آب نيندازيد جواب اين سوال را پيدا نمي کنيد. ما براي اين کار به شما کمک مي کنيم آن همم بدون هيچ چشم داشتي به يکي از ماهي هايي که شايد در آينده صيد کنيد.



چه وسايلي نياز داريم؟

ما قرن هاست که ديگر براي ماهي گيري از دست استفاده نمي کنيم حتي چند هزار سال از وقتي که نيزه را هم کنار گذاشتيم مي گذرد. انتخاب اجداد ما به عنوان جايگزين دست و نيزه، قلاب و تور ماهي گيري بوده. حالا بماند که بعضي از اين اجداد بي حوصله به اعمال غيراخلاقي مانند ايجاد انفجار در آب، بستن راه ماهي ها شن ريزي و استفاده از شوکر در آب رودخانه هم دست زده اند. اما شما بايد براي لذت از ماهي گيري قلاب را انتخاب کنيد. چون فعلا اخلاقي ترين راه موجود است و ماهي گيري با آن بيشتر از بقيه راه ها هم خوش مي گذرد.

قلاب ماهي گيري با چيزي که ممکن است چند بار از دور ديده باشيد فرق مي کند و ريزه کاري هاي زيادي دارد. اين را هم بدانيد که بدترين راه موجود براي سر درآوردن از اين ريزه کاري ها مراجعه به يک مغازه «وسايل ماهي گيري فروشي» لوکس است. چون اگر دست به اين کار بزنيد ممکن است موقع خروج از مغازه خوشحال باشيد اما اگر بعدا ببينيد که چند برابر آنچه نياز داشته ايد خريد کرده ايد و نه تنها پول تان از دست رفته بلکه مجبوريد چند برابر ديگران با خودتان بار اين طرف و آن طرف بکشيد قطعا ناراحت خواهيد شد. پس حتما با تهيه فهرستي از وسايلي که به عنوان يک ماهي گير مبتدي (نهنگ که قرار نيست شکار کنيد) نياز داريد به يک مغازه معمولي و ترجيحا شهره در انصاف مراجعه کنيد و فقط همان چيزهاي که لازم داريد بخريد.

چوب ماهي گيري: چوب ماهي گيري انواع مختلفي دارد؛ چون ماهي ها انواع مختلفي دارند، واضح تر اين که وقتي مي خواهيد چوب ماهي گيري انتخاب کنيد قبل از آن بايد ماهي اي را که مي خواهيد شکار کنيد انتخاب کرده باشيد. پيشنهاد ما اين است که هر قدر هم فروشنده اصرار کرد که مثلا چوب ماهي گيري مخصوص ماهي هاي مهاجم را هم بخريد شما براي اول کار فقط به همان چوب قزل آلا قانع باشيد. اين چوب ها معولا وزنه اي 30 الي 40 گرمي دارند و طول پرتاب شان بين 3.6 تا 4.5 متر است.



از خريد چوب هاي کوتاه مگر در موارد استثنايي بسته به شرايط منطقه يا مکاني که در آن قصد ماهي گيري داريد صرف نظر کنيد چون پرتاب طعمه از لا به لاي درخت ها و بوته هاي ساحل با اين چوب ها کاري اگر نه محال، ولي خيلي مشکل است.

بعد از اين مرحله ممکن است بين خريد چوب هاي تلسکوپي يا چند تکه مردد شويد. جواب ترديد را بايد در خودتان جست و جو کنيد و بعد دست به انتخاب بزنيد، چوب هاي ماهي گيري چند تکه نسبت به چوب هاي آنتني عمر بيشتر و کيفيت بهتري دارند هر چند حمل شان به دليل طول بيشتر کمي سخت است. در نهايت به اين توجه کنيد که چوب ماهي گيري باشد در حد امکان سبک و در عين حال محکم و اصطلاحا خوش دست باشد.

چرخ: دومين چيزي که به آن نياز داريد چرخ است. چرخي که به چوب شما متصل مي شود بايد با آن تناسب داشته بوده و قرقره اش حداقل ظرفيت 100 تا 150 مترنخ را داشته باشد. از آنجايي که قرقره يک سري آسيب پذيري هاي خاص خود را دارد موقع خريد چرخ توجه کنيد که يک قرقره يدکي هم همراهش داشته باشد.



نخ: نخي که به درد شما مي خورد نخ ماهي گيري معمولي است. بين اين نخ هاي معمولي آنهايي را انتخاب کنيد که خاصيت ارتجاعي بيشتري داشته باشند.

بعد از تهيه موارد بالا بايد با سراغ وسايلي مانند شناور، پيشبند، زنگوله براي فهميدن نوک زدن ماهي، طعمه پاش و... هم باشيد. اينها چيزهايي هستند که داشتنشان ضروري است اما به وسايل جانبي مانند چاقوي تيز ماهي گيري، قلاب آزادکن، قيچي يا ناخن گير کوچک، متر، قوطي هاي کوچک يا بزرگ با تقسيمات داخلي، ساک مخصوص حمل چوب ماهي گيري و... هم نياز پيدا خواهيد کرد و حتي اگر لازم تان نباشد داشتن آن ها براي روحيه تان خيلي خوب است.



حالا چي بپوشيم؟

شايد جواب به اين سوال خيلي لازم نباشد اما مشاهده شده دوستاني که بدون فکر کردن به اين که بعد از هر روزي، شبي هم فرا مي رسد با يک لباس تابستاني به ماهي گيري رفته اند و وسط کار مجبور شده اند از داخل چادر پتو بردارند و به اين کار ادامه بدهند. بنابراين پيش از عزيمت به سمت محل ماهي گيري جغرافياي منطقه را خوب بشناسيد و لباس مناسب ببريد. لباس هاي راحتي که ن خيلي تنگ باشند و نه خيلي گشاد و البته وزن مناسبي هم داشته باشند که جلوي جست و خيز شما را نگيرند بهترين گزينه محسوب مي شوند.

داشتن کلاه هم که براي يک ماهي گير، هر چقدر هم مبتدي از نان شب واجب تر است. کلاه مناسب هم موقع سرما و بادي که معمولا از سمت آب مي آيد به دادتان مي رسد و البته موقع تابش آفتاب کمک مي کند که صبر بيشتري به خرج بدهيد و محل را خيلي زود ترک نکنيد. اما آنچه ممکن است به ذهن تان خطور نکند همراه داشتن يک صندلي کوچک و سبک است چون قطعا از ايستادن خسته خواهيد شد و ماهي گيري شما در حالت چمباتمه فقط ماهي ها را خوشحال تر مي کند.



کجا برويم؟

اولين و مهم ترين چيز براي شروع ماهي گيري انگيزه و علاقه است اما بالاخره بايد جايي را سراغ داشته باشيد که بتوانيد به اين انگيزه و علاقه رسيدگي کنيد. هر جا که مقداري آب باشد مي تواند محل زندگي چند ماهي هم باشد حتي حوض خانه هاي قديمي، اما يک سري پاتوق هاي ماهي گيري در سرتاسر ايران وجود دارند که هم ماهي دلخواه تان در آنجا زندگي مي کند و هم بيشتر از حوض هاي قديمي احساس ماهي گيري به شما مي دهند. تعداد اين مکان ها آنقدر زياد است که اگر تمام اين مطلب هم به اين کار اختصاص داشته باشد باز هم کم است. بنابراين بد نيست فعلا محل هاي مناسب براي ماهي گيري در تهران و شهرهاي اطراف آن را بدانيد.

درياچه پارک المهدي: پارک المهدي در ضلع جنوب شرقي ميدان آزادي جاي خوبي براي شروع ماهي گيري است. شايد باورتان نشود که همين بيخ گوش خودتان مي توانيد ماهي گيري کنيد اما حقيقت دارد. حتي به جز اين پارک، پارک هاي ارم و رازي هم درياچه هايي دارند که براي ماهي گيري تفريحي شايد خيلي خوب نباشند اما بد هم نيستند.



جاجرود، آبشار کمرد: در بيست کيلومتري جاده رودهن آبشاري قرار دارد به نام کمرد و روستايي به همين نام. از جاده جاجرود تا روستاي کمرد 6 کيلومتر فاصله است. از مرکز روستا بعد از 20 دقيقه پياده روي سبک به آبشار کمرد مي رسيد. آبشاري که هر چند بار در عمرتان ماهي گيري کنيد آن را فراموش نمي کنيد.



پلور، درياچه سد لار: اينجا از آن جاهايي است که با رفتن به آن مي توانيد علاوه بر ماهي گيري کارهاي ديگري هم بکنيد. حتي مي توانيد هيچ کاري نکنيد و فقط به منظره هايي که مقابلتان قرار دارند نگاه کنيد و برگرديد اما اگر اين کافي نبود که به اعتقاد خيلي ها هست، بدانيد که شانس صيد قزل آلاي خال قرمز در اين درياچه خيلي زياد است.



هراز، آب اسک: رانش زمين در قسمتي از جاده هراز باعث شده که درياچه اي در اين منطقه به وجود بيايد که در آن هم قزل آلاي خال قرمز پيدا مي شود و هم فاميل نزديکش يعني قزل آلاي رنگين کماني.



درياچه هاي تار و هوير: درياچه هاي تار و هوير در 30 کيلومتري شرق شهرستان دماوند جا خوش کرده اند. بعد از طي کردن 14 کيلومتر جاده خاکي به درياچه تار مير سيد. ماهي هاي اين درياچه ها اغلب قزل آلاي خال قرمز هستند. اما ممکن است قزل آلاي رنگين کماني و زردک هم به قلابتان بخورد. درياچه امام زاده علي در نزديکي آب اسک و رودخانه نيمرود در 12 کيلومتري فيروزکوه ها از جمله جاهايي هستند که قزل آلاي زردک در آنها صيد مي شود.



سد لتيان: اگر پاي صحبت ماهي گيرها نشستيد و آنها بيشتر از اينکه از صيد قزل آلا حرف بزنند از تجربه هاي شيريني که از صيد کپور داشته اند تعريف کردند و شما را به هوس ديدار کپور انداختند سد لتيان بهترين جايي است که مي توانيد براي اين کار پيدا کنيد.

اين سد در 25 کيلومتري شمال شرقي تهران و روي رودخانه جاجرود بسته شده است. در درياچه اين سد ماهي هاي قزل آلاي خال قرمز، قزل آلاي رنگين کماني، زردک، سياه ماهي و کپور زندگي مي کنند و ممکن است نوکي هم به طعمه شما بزنند. در همين مسير مي توانيد به سد خاکي ماملو هم سري بزنيد.



سد اميرکبير يا سد کرج: يکي از راه هاي ماهي گيري براي کساني که تجربه زيادي در اين کار ندارند قلاب انداختن به آب هايي است که محل پرورش ماهي ها هستند البته بعد از خواندن اين حرف ها به سراغ حوضچه هاي پرورش ماهي نرويد. براي شما مکان هاي خاصي در نظر گرفته شده است که شيلات تخم ماهي در آنها مير يزد و در زمان هاي خاصي از سال مثل اوايل پاييز اجازه ماهي گيري در اين مکان ها را صادر مي کند. سد اميرکبير يا همان سد کرج يکي از همين هاست. در اين سد که در 25 کيلومتري جاده کرج- چالوس قرار دارد، ماهي هاي قزل آلاي خال قرمز و رنگين کماني پرورش داده مي شوند. سد طالقان و سد ساوه هم از نمونه هاي ديگر هستند که جاي خوبي براي ماهي گيري محسوب مي شوند.



در کنار اينها درياچه اوان، سد اکباتان، درياچه هامون، درياچه گهر، درياچه سد منجيل، درياچه نئور، درياچه مارميشو، درياچه ايمر، خليج گرگان، رودخانه کرخه، رودخانه قزل اوزن، درياچه زريوار، شاه رود، رودخانه هاي نکا و تجن و... هم جاهايي هستند که اگر ماهي گيري بهتان مزده داد بد نيست به هر کدام حداقل يک بار سر بزنيد.

چه فصلي براي ماهي گيري مناسب است؟

اگر بعد از يک خريد موفق و انتخاب لباس خوب و تصميم گيري درباره اين که کجا قرار است ماهي گيري کنيد با رسيدن به محل مورد نظر ديديد که نه تنها کسي آنجا ماهي گيري نمي کند بلکه چشمتان به تابلوهاي ماهي گيري ممنوع هم مي خورد بدانيد و آگاه باشيد که زمان بدي براي لذت کلنجار رفتن با ماهي ها انتخاب کرده ايد. البته ممکن است تابلويي هم وجود نداشته باشد. در زمان نامناسب به چندين دليل ديگر بايد قلابتان را غلاف کنيد. مثلا زمان تخم ريزي ماهي ها و يا زماني که تعداد آنها در منطقه اي کمتر از حد مجاز ماهي گيري باشد نبايد به قلاب شويد در غير اين صورت رعايت زمان مناسب ماهي گيري در صيد بهتر و بيشتر به شما کمک مي کند.

زمان مناسب ماهي گيري در مورد ماهي هاي مختلف فرق مي کند و بسته به باز شدن اشتهاي آنها در دماها مختلف است. مثلا ماهي کپور در دماي کمتر از 8 درجه سانتي گراد اصلا لب به غذاي معمولي هم نمي زند چه رسد به طعمه اي مشکوک. اگر بخواهيم يک نسخه کلي بدهيم بايد بگوييم که اشتهاي اغلب ماهي ها در هواي متعادل و همچنين اوقاتي از سال که آب سرد و گرم باعث به وجود آمدن جريان در آب مي شود اشتهاي بيشتري دارند يعني ماه هاي نه چندان گرم بهار و نه چندان سرد پاييز. البته ماهي هايي که در ايران طرفداران بيشتري دارند مانند کپور، زردک، آمور و... در فصل تابستان جنب و جوش زيادي دارند و خوب دم به تله مي دهند. در طول شبانه روز هم بهترين زمان ماهي گيري قبل از سپيده دم است چون گرسنگي شب قبل ماهي ها باعث مي شود که آنها بيشتر جذب طعمه شما شوند.

انتخاب همراه و هم پاي مناسب در هر زمينه اي يکي از مهم ترين کارهايي است که بايد در نظر داشته باشيد. مثلا کسي که از کثيف و خيس شدن لباس هايش کلافه مي شود يا صبر و حوصله کمي دارد همراه خوبي براي شما نيست و غرغرهايش نه تنها ماهي ها را از شما دور مي کند بلکه ممکن است باعث شود که قيد ماهي گيري را بزنيد. بعد از اين که از همراه هاي معمولي تان مطمئن شديد بد نيست به دنبال يک اين کاره هم بگرديد. يعني کسي که قبلا اين کار را کرده چون به هر حال با خواندن چند خط و چند صفحه که از کسي ماهي گير در نمي آيد.



يک راهنما نه تنها مي تواند چم و خم و جزييات کار را يادتان بدهد بلکه با شناسايي ماهي هاي مريض و يا بچه ماهي ها سلامتي شما و احتمالا چند ماهي را تضمين مي کنند. اگر راهنماي مناسب تان را پيدا کرديد که هيچ ولي اگر در نهايت موفق به جلب همراهي يک عدد ماهي گير مجرب نشديد نگران نباشد چون اگر زمان و مکان مناسبي را براي ماهي گيري انتخاب کنيد مي توانيد مطمئن باشيد که آنجا تنها نخواهيد بود و خيلي از کساني که قرار است دور هم ماهي گيري کنيد به شما کمک خواهند کرد. حتي اگر اين راه هم جواب نداد و غرور يا خجالت باعث شد نتوانيد از کسي کمک بگيريد خيلي ها هستند که در ازاي پول کمي به شما کارهايي مانند درست کردن طعمه، انواع گره ها و جزييات ديگر را ياد بدهند.

يک توصيه مهم: بااخلاق باش

اگر ماهي گيري را تجربه کنيد، چشيدن طعم ماهي که صيد کرده ايد آخرين لذتي است که منتظرش هستيد چون خود ماهي گيري و تلاش براي پيروزي در جدال با طبيعت بسيار بيشتر از آن لذت بخش است از طرفي کسي که ورزش ماهي گيري را انتخاب مي کند، اگر از اول دوستدار طبيعت و ماهي ها نباشد کم کم به يک طرفدار پروپاقرص حفظ محيط زيست و مراقبت از ماهي ها تبديل خواهدشد به همين دليل ماهي گيرها يک منشور اخلاقي دارند و اغلب آنها به اين منشور پايبند هستند.

در اين منشور مواردي مانند اصل «بگير و رهاکن» هم وجود دارد به اين معني که ماهي را پس از صيد به آب برگردانيد به خصوص اگر آن چيزي که مي خواهيد نباشد، مراقبت از محيط زيست، تلاش براي جلوگيري از آسيب ديدن ديگران و کمک به يادگيري ديگران هم در اين منشور آمده که يک ماهي گير بااخلاق اول بايد به رعايت کردن آنها فکر کند.