بزرگنمايي:

چه خبر - روزنامه شهروند - الناز محمدي: يک دروغ و يک دنيا جنجال. خبر، چندان هم کوتاه نبود اما وسوسه‌انگيز بود و گول زننده: «دولت روسيه ١٥‌هزار دلار به اضافه تابعيت اين کشور را به مردان خارجي‌اي مي‌دهد که با زنان روس ازدواج کنند.»

اگر تا همين چند روز پيش هروقت در ميان مردان مجرد ايراني، حرف ازدواج مي‌شد سر و صداي مخالفت و شوخي با آن بالا مي‌رفت و کساني آن را جدي مي‌گرفتند، حالا با انتشار خبري مربوط به شرايط جديد کشور روسيه براي ازدواج مردان خارجي با زنان روس و اظهارتمايل شديد تعداد زيادي از مردان ايراني براي ازدواج با آنها، اين شوخي‌ها را ديگر کمتر کسي جدي مي‌گيرد.



در سه روزي که گذشت، باز هم کاربران ايراني و البته اين بار کاربران مرد، يک رکورد تازه از خودشان به جا گذاشته‌اند؛ رکورد تعداد نظرات زياد درباره خبري که در يکي دو روز به يکي از مهم‌ترين خبرهاي اجتماعي تبديل شد و بعد مشخص شد که دروغ «يک آوريل»، رسمي شبيه به «دروغ ١٣» خودمان بوده است.

اين بار داستان برمي‌گردد به يک اظهارنظر؛ موضوعي که يک روزنامه لبناني آن را از زبان يک مسئول روس منتشر کرد و ترجمه‌اش در سايت‌هاي خبري ايران روي خروجي‌ها قرار گرفت و بعد مشخص شد که اين خبر دروغ «يک آوريل» بوده که روزنامه «الديار» لبنان آن را منتشر کرده است؛ اين را مي‌شود از اين فهميد که در سايت‌هاي خبري روسيه هيچ مطلبي دراين‌باره منتشر نشده و حالا تعدادي از شهروندان اين کشور در گفت‌وگو با «شهروند» مي‌گويند که اين موضوع، شوخي است و واقعيت ندارد.

چهار روز پيش بود که بعضي سايت‌هاي خبري، حرف‌هاي شخصي که روزنامه «الديار»، آن را «ولاديمير بعرطش»، رئيس شوراي فدرال روسيه ناميده است، منتشر کردند که بعد از چندساعت جنجال زيادي بين کاربران ايراني به پا کرد؛ حرف‌هايي درباره تصميم جديد مجلس روسيه براي بررسي طرحي که در صورت تصويب نهايي، دولت روسيه به مردان خارجي که با زنان روس ازدواج کنند 15‌هزار دلار و تابعيت روسي مي‌دهد.

در اين خبر دروغ آمده بود: «براساس اين قانون به هر خارجي که با يک دختر روس ازدواج کند 15‌هزار دلار آمريکا و تابعيت روسيه داده مي‌شود.» آنطور که اين مسئول روس گفته، دليل پيشنهاد اين طرح، مقابله با تأخير در ازدواج دختران روس است.

اما اين نخستين‌بار نيست که چنين موضوعي مطرح مي‌شود؛ همين دو ماه پيش بود که مسئولان کويتي، البته نه به دروغ که از طريق منابع رسمي اعلام کردند در ازاي ازدواج اتباع خارجي با زنان کويتي به آنها پاداش‌هايي داده مي‌شود. بهمن‌سال گذشته، پايگاه خبري «اخبارالساعه» امارات خبري را با اين تيتر منتشر کرد: «با زنان مطلقه کشورهاي عربي خليج فارس ازدواج کن و اقامت دريافت کن.» در اين خبر آمده بود: «به دست آوردن اقامت در همه کشورهاي عربي بسيار سخت است و اين موضوع مي‌تواند دريافت اقامت در کويت را آسان کند.»

اين پايگاه خبري درباره موضوع ازدواج کفالتي نوشت: «اين ازدواج بر دو نوع است در نوع اول مبلغي به‌عنوان مهريه زن در نظر گرفته مي‌شود و در نوع دوم که ازدواج با شخص خارجي صورت مي‌گيرد بر سر مبلغ معيني به‌عنوان مهريه توافق مي‌شود، ولي دريافت مبلغ به انجام عمليات اقامت مشروط مي‌شود تا در صورتي که موضوع اقامت حل نشود، مبلغ توافق شده به مرد برگردانده شود.»

قبل از اين، يک نماينده مجلس کويت هم در طرحي خواستار تصويب قانوني براي امکان ورود «همسران زيباروي» از کشورهاي اسلامي و با ويژگي‌هاي خاص براي زنان کويتي شده بود. علاوه بر اين، مجلس کويت هم براي پايان دادن به آنچه «بحران زنان مجرد» ناميده شده در سال‌هاي قبل پيشنهادي را ارايه داده بود که براساس آن، دولت کويت مکلف مي‌شد به کساني که تجديد فراش کنند مبلغ ١٥‌هزار دلار جايزه پرداخت کند.

حالا و اينطور که به نظر مي‌رسد، روزنامه لبناني و آنطور که گفته مي‌شود تعدادي از کاربران زن روس، از همين خبر استفاده کرده و دروغ آوريل امسالشان را اينطور انتخاب کرده‌اند: «١٥‌هزار دلار مي‌دهيم، با ما ازدواج کنيد.»

«سفارت روسيه کجاست؟ ما که رفتيم ١٥‌هزار دلار را بگيريم»

ماجرا اما وقتي جالب شد که تعداد زيادي از کاربران اينترنت در ايران، چهار روز گذشته را بي‌خبر از آن‌که خبر منتشرشده، دروغ آوريل بوده، مشغول بررسي اين موضوع بودند که چطور مي‌شود به روسيه رفت، با زنان روس ازدواج کرد و ١٥‌هزار دلار به اضافه تابعيت روسيه را گرفت؛ براي همين هم بود که حالا در قسمت نظرات خبرهايي که دراين‌باره در سايت‌هاي خبري منتشر شده، تعداد زيادي نظر ثبت شده که بيشترشان نشان از تمايل مردان ايراني براي اين طرح دارد.

مثلا «محمد» دراين‌باره نوشته است: «بفرما معضل ازدواج جوان‌هاي ايران رو هم حل کردند. سفارت روسيه کدوم خيابون بود؟» «حميد» هم دراين‌باره نوشته: «آقا ببخشيد ازدواج مجدد هم قبوله؟»

اين هم نظر «رضا» دراين‌باره است: «از فردا روزانه يك ميليون نفر پسر مجرد و مرد متاهل از ايران ميرن روسيه البته به‌خاطر كمبود امكانات حمل‌ونقل در ايران روزانه فقط يك ميليون ميرن و گرنه اگه ما هم مثل بقيه دنيا بوديم توي ايران مردي نمي‌موند و همه ميرفتن روسيه.» اينها هم تعداد ديگري از نظرات ثبت شده دراين‌باره است: «بليت روسيه از کجا ميخرن؟ شناسنامه ببريم يا خودشون مي‌دن؟»، «حيف که تازه ازدواج کردم، سرم کلاه رفت.»، «دولت ايران هم براي ازدواج‌کنندگان جوان ايراني مثل دانشجويان و افرادي در بازه سني مثلا ٢٠ الي ٣٠ ساله يک کمک هزينه ازدواج شايسته در نظر بگيرد تا ما هم شاهد تسريع ازدواج و تشکيل زندگي جوانان خودمان و شادابي جامعه باشيم.»، «من خودم ١٠‌سال روسيه زندگي کردم، دوستان زيادي دارم که با دختر روس ازدواج کرده و چندين بچه دارند و نه‌تنها پاسپورت ندادند، بلکه قوانيني وضع کردند که هر کي مي‌خواست اونجا ازدواج کنه بايد حتما خونه داشته باشه.

اون هم به اين خاطر که اگه فردا طلاق داد يا گذاشت رفت زنش بتونه صاحب بشه.»، «اگه قانون نهايي شه خودم اولين نفرم که اونجا زن مي‌گيرم. نه تنها مهريه نميدم تازه پولم بهم ميدن»، «خواهشمند است براي کساني که مي‌خواهند در ايران نيز ازدواج کنند نيز پاداش بگذاريد تا مشکل جوانان حل شود نه حتي به ايشان وام هم ندهيد. چند‌سال ديگر ما بدتر از آنها خواهيم شد؟»



و اين هم از نظر «اسماعيل» در اين‌باره: «من چون همسرم روسي-آمريکايي است در اين مورد اطلاعات بيشتري دارم. پس از فروپاشي شوروي تشويق ازدواج دختران روس با خارجي‌ها توسط دولت روسيه شروع شد. قبل از حکومت کمونيست‌ها هم در روسيه صدور عروس روسي به کشورهاي ديگر رونق داشت. دولت روسيه با تشويق دختران روس با خارجي‌ها مي‌خواهد تا فرهنگ و خون روسي را در دنيا منتشر کند و از طرفي باعث ورود پول خارجي‌ها به داخل روسيه هم بشود.

به خاطر وضع بد اقتصادي روسيه درحال حاضر دختران روسي حاضرند با مردان خارجي که زياد واجد شرايط هم نيستند ازدواج کنند ولي اگر قانون بالا تصويب شود در اين صورت دختران روس توسط مردان خارجي زيادي براي ازدواج خواستگاري خواهند شد و اين به دختران روس اين امکان را خواهد داد که بتوانند مردان داراي واجد شرايط را انتخاب کنند. دو نفر از دوستانم در اين‌جا (آمريکا) قصد داشتند با دختران اکرايني و چک ازدواج کنند که اگر قانون بالا تصويب شود تصميم دارند که دنبال عروس روسي بگردند. شوهران خارجي زنان روس سالانه صدها‌ميليون دلار به اقتصاد روسيه تزريق مي‌کنند.»

«عاشق شديم و ازدواج کرديم، نه چيز ديگر»

اما با اين‌که حالا مشخص شده خبري که سر و صداي زيادي ميان مردان ايراني به پا کرد، دروغ بوده، تعدادي از زنان روس هستند که با مردان ايراني ازدواج کرده‌اند اما در گفت‌وگو با «شهروند» مي‌گويند که خلاف نظر مردان ايراني که اين روزها فکر کرده‌اند زنان روس تمايل زيادي براي ازدواج با آنها دارند، اين موضوع واقعيت ندارد.

«آلونا» که ٤٣ ساله است و حالا ١٠‌سال مي‌شود که بعد از ازدواج با همسر ايراني‌اش و فرزندشان در ايران زندگي مي‌کند. او مي‌گويد تنها دليل ازدواجش با يک مرد ايراني، عشق بوده است و بس: «وقتي مي‌خواستم با يک مرد ايراني ازدواج کنم خيلي‌ها به من گفتند که اين کار را نکنم. همسايه‌ها و دوستان مي‌گفتند که در ايران زندگي سختي خواهم داشت.

مي‌گفتند اگر به آمريکا، انگليس يا آلمان مي‌رفتي خوب بود ولي ايران نه. اما من و همسرم عاشق هم شده بوديم و نمي‌دانستم چه مي‌شود. وقتي ازدواج کردم رابطه ايران و آمريکا خوب نبود و فکر مي‌کردم اتفاق بدي مي‌افتد ولي همه‌اش برعکس چيزي شد که فکر مي‌کردم. ما جفتمان دانشجو بوديم. من خلاف خيلي از دختران ايراني که براي ازدواج کردن، پول و خانه و ماشين برايشان مهم است، اين موضوعات برايم مهم نبود و فقط به دليل اين‌که همسرم را دوست داشتم با او ازدواج کردم و حاضر شدم که به ايران بيايم.»

او مي‌گويد: «دختران ايراني براي ازدواج مهريه مي‌گيرند و من حتي از اين موضوع خبر هم نداشتم. تازه موقع عقدم فهميدم مهريه چيست و همين الان هم درست نمي‌دانم که مهريه‌ام چقدر است چون برايم مهم نبود. «آلونا» خبر اخير را يک شوخي مي‌داند: «اين موضوع يک شوخي است و برايم عجيب است که مردان ايراني آن را جدي گرفته‌اند.

من مي‌دانم که در روسيه يک قانون هست که اگر در خانواده روس بچه دوم به دنيا بيايد ١٥‌هزار دلار به آن خانواده پول مي‌دهند و آن هم نه به صورت نقد، مثلا برايشان خانه مي‌خرند يا اين پول را پس انداز مي‌کنند براي خرج دانشگاه آن بچه. اگر خبر اخير درست بود بايد بپرسيم در اين صورت، مردان روسي کجا بروند؟ اگر قرار باشد زنان روس با مردان خارجي ازدواج کنند؟ما روس‌ها دنبال پول نيستيم البته خب استثنا هم وجود دارد. ما آن‌جا رسم خواستگاري نداريم، عاشق مي‌شويم و ازداوج مي‌کنيم.

من يک فرمول براي زندگي‌ام دارم. اگر شوهر خوب است هرجايي که زندگي کني خوب است و اگر خوب نباشد، هرجا که باشي زندگي شيرين نيست حالا روسيه و آمريکا و ايران فرق نمي‌کند. دختران روسي به دنبال اين نيستند که حتما بخواهند با خارجي‌ها ازدواج کنند و بروند و زندگي بهتري داشته باشند. در روسيه زندگي و وضع مالي خوب است و نيازي به اين کار نيست.»

«سوتلانا» هم يکي ديگر از زناني است که در ايران تحصيل کرده، دکتراي زبان و ادبيات فارسي دارد و حالا به روسيه برگشته است. او در گفت‌وگو با «شهروند» مي‌گويد اين خبر، يک شوخي خنده دار است که به اشتباه توسط خيلي از مردان خارجي جدي گرفته شده است: «مجلس روسيه هيچ تصميمي دراين‌باره نداشته و هيچ طرحي دراين‌باره مطرح نشده است. حدود 20‌سال پيش دخترهاي روس خيلي دنبال مرد خارجي بودند براي اين‌که از روسيه بروند.

موقع فروپاشي بود و زندگي سخت بود و بيشترشان به اروپا و آمريکا مي‌رفتند. کلا دخترهاي روس دنبال مردهايي هستند که خانواده دار باشند. اما قوانين روسيه طوري که مرد خارجي که با زن روسيه ازدواج ميکند بايد خيلي تلاش کند تا بتواند اقامت روسيه بگيرد. اين داستان با 15‌هزار دلار هم امکان‌پذير نيست.» اما «نيما» يکي از مردان ايراني‌اي است که ١٠‌سال در مسکو، پايتخت روسيه زندگي کرده، با يک زن روس ازدواج کرده و حالا به ايران بازگشته است.

او در واکنش به خبر منتشر شده درباره ازدواج زنان روس با مردان خارجي به «شهروند» مي‌گويد: «در روسيه بحران ازدواج وجود ندارد. خيلي از دختران روس با روس‌ها ازدواج مي‌کنند وتعداد زاد و ولد در سال‌هايي که آن‌جا بودم خيلي زياد بود، به‌ويژه بعد از فروپاشي شوروي چون وضع مالي مردم بهتر شده است. دختران روس خيلي اهل ازدواج کردن نيستند ولي اگر بخواهند ازدواج کنند ترجيح مي‌دهند با روس‌ها ازدواج کنند ولي معمولا اگر دخترهاي روس بخواهند با خارجي ازدواج کنند ترجيح مي‌دهند با اروپايي‌ها و آمريکايي‌ها ازدواج کنند.» او ادامه مي‌دهد: «روس‌ها ضرب‌المثلي دارند که مي‌گويند با دلمان فکر مي‌کنيم و آمريکايي‌ها با مغزشان.



روس‌ها خصوصيات اخلاقي‌اي که دارند اين است که خيلي سخت رابطه عاطفي برقرار مي‌کنند ولي وقتي برقرار مي‌کنند به اين راحتي پشت هم را خالي نمي‌کنند. همسر من هم همينطوري است. او به من اعتماد کرد و اخلاق و خصوصيت من را ديد ديگر به راحتي آن رابطه را از هم نگسست. او ايران را خيلي دوست دارد.»

«بيتا»، زن ايراني‌اي که ٩‌سال در مسکو زندگي کرده است هم دراين‌باره به «شهروند» مي‌گويد: «در روسيه هفت، هشت سالي طول مي‌کشد تا به متقاضيان، پاسپورت روسي بدهند، از همه اينها مهم‌تر پيش از اين‌که پاسپورت روسيه بگيرند، حتما بايد زبان روسي‌شان کامل باشد چرا که از آنها امتحان زبان و حتي لهجه صحبت کردن زبان روسي گرفته مي‌شود.

ايرانيان مشکلات زيادي در يادگيري زبان روسي دارند، چرا که ما فارسي را با نوک زبان صحبت مي‌کنيم، اما روس‌ها از ديافراگمشان صحبت مي‌کنند، يکي را مي‌شناختم که براي يادگيري زبان روسي، تمرين‌هاي خاص ورزشي را از يک خانمي ياد گرفته بود و با بستن چيزي به شکمش، براي صحبت کردن به زبان روسي تمرين مي‌کرد. فکر نمي‌کنم خبر پاداش براي ازدواج با دختران روسي درست باشد، چرا که شرايط ازدواج و گرفتن پاسپورت در روسيه سخت است.

آنها امتحان زبان چند مرحله‌اي دارند، حتي از آنها امتحان فرهنگي گرفته مي‌شود، مثلا سبک زندگي ما ايراني - اسلامي است و از نظر فرهنگي با آنها متفاوت هستيم. آنها اين امتحان را مي‌گيرند تا ببينند آن فرد، مي‌تواند در روسيه زندگي کند يا خير.» او ادامه مي‌دهد: «کشور روسيه قانوني دارد که براساس آن بايد براي گرفتن پاسپورت روسي، محل زندگي مشخص باشد و آدرس آن هم در اداره پليس روسيه ثبت شود. محل زندگي حتي در شناسنامه خود روس‌ها هم درج شده.

براي نمونه کسي که بومي مسکو است و محل زندگي‌اش هم مسکوست، مي‌توانند بفهمند اهل کجا است و از چه امکاناتي مي‌تواند استفاده کند. اين موضوع در پاسپورت هم لحاظ شده، به همين خاطر هر کس بخواهد پاسپورت روسي بگيرد، بايد ملکي به نامش باشد. حتي کساني که مي‌خواهند در مسکو کار پيدا کنند، بايد حتما اهل همان جا باشند وگرنه به آنها به چشم شهرستاني نگاه مي‌شود.»

استثنا هميشه وجود دارد

اما آنطور که رسانه‌هاي روسيه در سال‌هاي گذشته گزارش داده‌اند، تعداد زيادي از دختران روس هم وجود دارند که دوست دارند با مردان خارجي ازدواج کنند. مثلا همين شش‌سال پيش بود که کنفرانسي با عنوان «من عاشق مردان روسي هستم» در سن پترزبورگ برگزار شد و در اين نشست بيش از ١٠٠ جامعه شناس روسي و آمريکايي به بررسي وضعيت زنان روسي‌اي که با مردان خارجي ازدواج کرده‌اند و دلايل ميل بالاي مهاجرات در جامعه زنان، پرداختند.

«يوليکا ايلين»، جامعه‌شناس آن زمان دراين‌باره گفت: «بيش از هر چيز مشکل زنان روسي کمبود مردان جوان است، درواقع تعداد مردان نسبت به زنان از فاصله ٢٠ تا ٤٠‌سال يک به ١٠ است، اين در حالي است که همه ساله تعداد نوزادان پسري که در روسيه به دنيا مي‌آيند بيش از دختران است، اما آمارها نشان مي‌دهد عمر مردان روسيه کمتر از زنان روسي است.

ترس از الکليسم، جذاب نبودن به چشم زنان و ترس از ناتواني در اداره خانواده از دلايل اصلي اين بي‌ميلي است و بايد بحران اقتصادي و عدم ثبات مالي و امنيت شغلي مردان و زنان روسيه را هم به اين دلايل ضميمه کرد.»