بزرگنمايي:

چه خبر - هفته نامه چلچراغ: بنجامين دُر، استاد دانشگاه سارلند آلمان، در اين رابطه يادداشتي به شرح زير دارد:

همه ما در جريانيم که با رشد شبکه هاي مجازي و کاربران آنها، شايعه پراکني رواج بيشتري يافته است و مردمي از سراسر جهان، روزانه شايعات را مي شنوند و دنبال مي کنند. طي مدل و الگوريتم رياضي که ما براي اين موضوع ارائه داده ايم، مردم در سه دسته جا مي گيرند:



يکم، افرادي که نسبت به اخبار کذب و شايعات بي توجه اند.

دوم، کساني که به طور فعال شايعات را در شبکه هاي مجازي و اجتماعي خود نظير توييتر، فيس بوک و اينستاگرام منتشر مي کنند.

و سوم، کساني که اين شايعات را مي شنوند و براي دوستان خود نقل مي کنند:

از آنجايي که دسته اول، تلاشي هم براي انتشار خبري مبني بر تکذيب شايعات انجام نمي دهند، دو دسته ديگر غالب شده و اينچنين است که در سطحي باورنکردني، اخبار دروغين و شايعات، منتشر مي شوند. به لحاظ روان شناختي، افراد در روابط ميان فردي خود به دنبال نقاط اشتراک مي گردند و سعي دارند با ابراز تفاهم، به ديگران نزديکتر شوند. حال بايد در نظر بگيريم که امروزه اساسي ترين نقطه اشتراک افراد در روابط شان، عضويت آنها در شبکه هاي اجتماعي است. همه کساني که ما با آنها رابطه داريم دست کم در يکي از اين شبکه ها عضو هستند.



در گذشته اگر ما براي ايجاد ارتباط بيشتر با افراد با آنها بيرون مي رفتيم، امروز بعد از آشنايي با هر کسي، از او آدرس صفحات اجتماعي اش را مي خواهيم. به همين ترتيب براي نشان دادن به روز بودن خودمان در بحث هاي مان، لازم مي بينيم تا اخبار و وقايعي را که در اين شبکه ها منتشر مي شوند را دنبال کرده و آنها را بازنشر کنيم تا از محبوبيت مان در فضا، کاسته نشود.

کساني که روند و پروسه معمول را رها کرده و به اين شايعات بي توجهي مي کنند، از حلقه ارتباط شمار زيادي از اطرافيان خود حذف مي شوند و ممکن است اين موضوع حتي به تنهايي و انزواي آنها منجر شود.

هنوز هم افراد بسياري براي اطمينان از صحت اخباري که شنيده اند، منتظر مي نشينند تا روزنامه هاي معتبر را تهيه کنند يا پاي اخبار تلويزيون بنشينند اما اکنون، عصر نامکان ها است. همه چيز با سرعتي بسيار بيشتر از پيش جلو مي رود و عجيب نيست که خبرگزاري هاي موفق و روزنامه ها، پاسخگوي نياز اين جمعيت بي حوصله نباشند.



شبکه هاي مجازي، راحت ترند و در دسترس تر. دايره واژگان شان ساده تر است و به راحتي آب خوردن مي توانيم اخبارشان را براي ديگراني با فاصله هاي فيزيکي و جغرافيايي بسيار دور منتشر کنيم. ميل به ترويج شايعات در روز بيشتر مي شود و اين موج، مثل يک مُد قدرتمند، هر روز افراد بيشتري را همراه خود مي کند.

طي مدلي که در ابتدا ارائه داديم، شايد بهترين راه حل فعلي براي حل اين مشکل، از حالت انتقال در آوردن دسته سوم است. يعني کساني که شايعات را مي شنوند و با پخش کردن آن به اين و آن، پر و بال مي دهند. در مورد دسته دوم کاري نمي توان کرد چرا که آنها هميشه وجود داشته و دسته اجتناب ناپذيري از مردم هستند.

در مورد دسته اول اما گفتني زياد است. کساني که به شايعات بي تفاوت هستند و در مقابل آن مقاومت مي کنند اما هنوز فعال نشده اند و اقدامي در جهت دفع آن انجام نمي دهند. با افزايش آگاهي اين دسته و جلوگيري از سکوت شان در راستاي مشروعيت بخشي به شايعات و مسلح کردن عامه مردم نسبت به نفوذ شايعات در آنها توسط رسانه هاي جمعي مي توان اين روند آسيب زا و فاجعه آميز را تا حد اميدوارانه اي متوقف کرد.