بزرگنمايي:

چه خبر - صحبت هاي اصغر فرهادي درباره فيلم فروشنده

اصغر فرهادي گفت: ترجيحم اين است که «فروشنده» زودتر در ايران اکران شود چون براي تحقيق و نگارش پروژه بعدي‌ام تقريبا از اوايل مهر ماه بيشتر در سفر خواهم بود.
اين کارگردان برگزيده اسکار که طي چند روز آينده فيلمش «فروشنده» در جشنواره‌ي فيلم کن رونمايي مي‌شود، پيش از عزيمت به فرانسه در گفت‌وگويي به برخي سوالات و حواشي مطرح شده پاسخ داد و از برخي تيترهاي جعلي انتقاد کرد.

يکي از پرسش‌هايي که مطرح است، تغيير نام «فروشنده» در فرانسه است. به چه دليل فيلم در فرانسه، با نام ديگري معرفي شد؟ البته در ايران هم يک بار پيش از شروع فيلمبرداري، نام فيلم تغيير کرد. آيا در ايران، با نام «فروشنده» اکران خواهد شد؟

در ابتدا که طرح چند صفحه‌اي داستان فيلم را نوشتم، نام فيلم «برسد به دست آهو» بود که ارتباط مستقيمي با يکي از شخصيت‌هاي فيلم داشت. در طول نگارش فيلمنامه‌ کامل فيلم، اين شخصيت رنگ ديگري گرفت و اساسا داستان او تغيير کرد. اين تغيير، باعث شد تا اسم «برسد به دست آهو»، ديگر خيلي نسبتي با کليت فيلمنامه‌ نهايي نداشته باشد. تصميم گرفتم اسم تازه‌اي براي فيلم انتخاب کنم. نام «فروشنده»، با توجه به نسخه نهايي فيلمنامه، به فيلم نزديکتر و چند لايه‌تر بود. فيلم در نمايش بيرون از ايران، با نام «The Salesman»، که ترجمه «فروشنده» است، اکران خواهد شد. در فرانسه هم قرار بر همين بود. اما تصادفا مدتي‌ست فيلمي فرانسوي با نام «فروشنده» بر پرده سينماهاي فرانسه است و اکران فيلم ما، با همان اسم، چند ماه پس از نمايش اين فيلم فرانسوي، از نظر پخش‌کننده فرانسه چندان مناسب نبود. نهايتا تصميم بر اين شد تا فقط در کشور فرانسه نام فيلم تغيير کند. نام‌هاي مختلفي به ميان آمد که غالبا ارتباطي با کلمه فروشنده نداشت. نهايتا اسم «مشتري» (LE CLIENT) انتخاب شد که ارتباط مفهومي با کلمه فروشنده دارد و به نوعي با داستان فيلم هم مرتبط است. به هر حال نام فيلم «فروشنده» است و در ايران و کشورهاي ديگر، با همين اسم اکران خواهد شد. اما در فرانسه و بعضي از کشورهاي فرانسه‌زبان، فيلم با نام «مشتري» به اکران در مي‌آيد.

اين تغيير نام، اتفاق مرسومي‌ست؟

بله. اين اتفاق مرسومي در پخش بين‌المللي فيلم‌هاست. «شهر زيبا» در فرانسه با نام «بچه‌هاي شهر زيبا» (les enfants de belle ville) و «چهارشنبه‌سوري» در بيرون از ايران با نام «آتش‌بازي چهارشنبه» (Fireworks Wednesday) به نمايش در آمدند.

اين فيلم در چه تاريخي در ايران اکران مي‌شود؟

در اولين فرصتي که شرايط اکران مهيا شود، فيلم اکران خواهد شد. حدس مي‌زنم از اواسط تابستان اکران آن بتواند شروع شود. قرار بود اکران ايران و اروپا همزمان باشد اما باتوجه به اينکه اکران فرانسه براي ماه نوامبر قطعي شده، ترجيحم اين است که فيلم زودتر در ايران اکران شود چون براي تحقيق و نگارش پروژه بعدي‌ام تقريبا از اوايل مهر ماه بيشتر در سفر خواهم بود، مايلم فيلم پيش از اکران فرانسه در ايران اکران شود تا موقع نمايش فيلم، خودم حضور داشته باشم.

پخش‌کننده فيلم در ايران مشخص شده است؟

چند پخش‌کننده در رابطه با نمايش عمومي فيلم در ايران تماس گرفته‌اند که اميدوارم هرچه زودتر، يکي از آنها، برنامه‌ريزي نمايش عمومي فيلم را آغاز کند.

«فروشنده» به عنوان محصول کدام کشور در جشنواره کن عرضه مي‌شود؟

محصول مشترک ايران و فرانسه خواهد بود و در همه جا به عنوان محصول مشترک اين دو کشور معرفي خواهد شد.

خبري منتشر شد مبني بر سرمايه‌گذاري يک موسسه قطري در فيلم «فروشنده». آيا آنها سرمايه‌گذار و تهيه‌کننده فيلم هستند؟ در تيتراژ نام چه کسي به عنوان تهيه‌کننده آمده است؟

نه‌خير، تهيه‌کنندگان فيلم من و کمپاني ممنتو هستيم. وقتي تصميم به ساخت فيلم گرفتم و مقدمات ساخت آن فراهم شد، تهيه‌کننده و همچنين سرمايه‌گذار فيلم خودم بودم. همزمان با کامل شدن نگارش فيلمنامه و در طول توليد، کمپاني فرانسوي «ممنتو» که پيش از اين تهيه‌کنندگي فيلم «گذشته» را برعهده داشت و پخش‌کننده ديگر فيلم‌هاي من است، درخواست کرد که فيلمنامه را مطالعه کند. آنها پس از مطالعه فيلمنامه، تقاضاي سرمايه‌گذاري بخشي از فيلم را کردند و در نهايت تصميم بر اين شد که من و الکساندر ماله-گي (مديرعامل ممنتو) تهيه‌کننده مشترک اين فيلم باشيم. آنها همچنين به همراه پدرو آلمادوار، تهيه‌کننده فيلم بعدي نيز هستند. در تيتراژ، تهيه‌کنندگان، کمپاني ممنتو و من هستيم. در اواخر فيلمبرداري، آنها توانستند فيلم را به کشورهاي مختلفي پيش‌فروش کنند. پخش تلويزيوني فيلم نيز به تلويزيون «آرته» فرانسه، پيش‌فروش شد. در رابطه با حضور «دوحه فيلم فستيوال» به عنوان تهيه‌کننده و سرمايه‌گذار، خبري که منتشر شده، يا از سر بي‌اطلاعي يا شيطنت‌ است. فستيوال دوحه، هر سال به تعدادي فيلم رقمي به عنوان فاوند (fund)پرداخت کرده و شريک مي‌شود. آنها در سال‌هاي گذشته نيز، مثل بسياري از جاهاي ديگر در دنيا که فاوند مي‌دهند و در فيلم‌ها مبلغي سرمايه‌گذاري مي‌کنند که معمولا در مقابل بودجه کلي فيلم، درصد بالايي نيست. مسئول فستيوال دوحه قطر، پس از حضورکمپاني ممنتو به‌عنوان تهيه‌کننده در اين فيلم، با آنها تماس گرفته و ابراز تمايل کرده بودند که امسال يکي از فاوندهاي‌شان را به فيلم «فروشنده» بدهند وممنتو هم پذيرفته بود. در تيتراژ هم نامشان در کنار تلويزيون آرته فرانسه، با عنوان «با همکاري (Association) آرته و دوحه فيلم فستيوال» آمده است. سرمايه اصلي فيلم، متعلق به من و کمپاني «ممنتو» است و نام ممنتو در تيتراژ به همراه نام من، به عنوان تهيه‌کننده و سرمايه‌گذاران فيلم آمده.

به نظر مي‌آيد هنوز اولين نمايش فيلم آغاز نشده، عده‌اي حاشيه‌ها را شروع کرده‌اند.

بله و متاسفانه تجربه نشان مي‌دهد که اين سير بي‌اخلاقي‌ادامه خواهد داشت. اينکه فاوند يک فستيوال به فيلم‌که در مقابل سرمايه کلي فيلم قابل توجه نيست و ابراز خوشحالي مدير فستيوال دوحه نسبت به حضور اين فيلم در کن، تبديل مي‌شود به اينکه تهيه‌کننده و سرمايه‌گذار فيلم «فروشنده» کشور قطر است، جز بي‌اخلاقي نمي‌تواند باشد. مطمئن باشيد در روزهاي آينده، همچون فيلم‌هاي قبلي‌ام، در بعضي از روزنامه‌ها و سايت‌ها، حرف‌ها و مصاحبه‌هاي من و گروه «فروشنده»، همچنين تهيه‌کننده فرانسوي فيلم در بيرون از ايران، با ترجمه‌هاي غلط و گاها تحريف شده، تبديل به تيترهايي جعلي خواهد شد و حاشيه‌هايي ايجاد خواهد کرد.خوشبختانه بسياري، لحن و ادبيات من را مي‌شناسند و خودشان مي‌توانند تشخيص دهند کدام يک از اين اخبار و نقل‌قول‌ها از صحبت‌هاي من است و کدام يک جعلي.

پخش فيلم در آمريکا چگونه خواهد بود؟

تا چند روز ديگر، پخش‌کننده آمريکايي فيلم قطعي خواهد شد. باتوجه به اينکه کمپاني Sony Pictures Classic، پخش «گذشته» و «جدايي» را برعهده داشت و پيگيري‌هايي که براي ديدن فيلم‌ داشته‌اند، حدس مي‌زنم در آمريکا سوني فيلم را اکران کند مگر اينکه پخش‌کننده بين‌المللي فيلم تصميم ديگري بگيرد.

چه زماني فيلم بعدي‌تان را در اسپانيا با بازي پنه‌لپه کروز، کليد خواهيد زد؟

اين فيلم قرار بود سال گذشته کليد بخورد. اما زماني‌که قصه اوليه فيلم «فروشنده» به ذهنم رسيد، بهانه‌اي پيدا شد براي به تاخير انداختن يک‌ساله آن پروژه. دلتنگ فيلمسازي در ايران بودم و ذهنم کاملا درگير داستان جديدي بود که تازه متولد شده بود. همراهي تهيه‌کننده اسپانيايي (پدرو آلمادوار) باعث شد که علي‌رغم همه برنامه‌ريزي‌ها و قرار و مدارها، به تعويق انداختن آن پروژه ميسر شود و فيلم «فروشنده» در ايران به سرانجام برسد. برنامه‌ريزي بر اين اساس است که از اوايل پاييز امسال براي ادامه تحقيقات و نگارش ديالوگ‌ها، به مادريد بروم تا در صورت هماهنگي با گروه، فيلم بهار سال آينده کليد بخورد. البته همه اين برنامه‌ريزي‌ها منوط بر اين است که دوباره سر و کله ايده و قصه جديدي، پيدا نشود.

آنونسي که از فيلم «فروشنده» منتشر شده، فضاي ملتهبي دارد و مخاطب را به ياد فيلم‌هاي «درباره الي...»و «جدايي» مي‌اندازد. اين فيلم چقدر در فضاي فيلم‌هاي قبلي شما و موضوعاتي‌ست که در فيلم‌هاي قبلي به آن پرداخته بوديد.

به هر حال من همان فيلمساز هستم، با همان سليقه و دغدغه‌ها و علايق در فيلمسازي. فيلم در ادامه مسيري‌ست که با فيلم‌هاي قبلي طي کرده‌ام. برخي از آن موضوعات، نه به عنوان موضوع اصلي، بلکه به عنوان موضوعات فرعي، همچنان در اين فيلم نيز مورد اشاره قرار گرفته که البته موضوع اصلي فيلم، با موضوعات قبلي، متفاوت است. آنچه که به عنوان آنونس به آن اشاره کرديد، در واقع سه قسمت کوتاه از فيلم است که از سوي جشنواره کن منتشر شده و آنونس فيلم نيست. ظاهرا هر فيلمي که در اين رويداد حضور دارد، بخش‌هاي کوچکي از آن در اختيار تلويزيون‌ها قرار مي‌گيرد تا در صورت صحبت يا نقد فيلم، اين صحنه‌هاي کوتاه پخش شود.

پيش‌بيني خودتان درباره بازخورد تماشاگران داخلي و خارجي از نمايش «فروشنده» چيست؟

حدس مي‌زنم مثل فيلم‌هاي قبلي‌ام، فيلم تماشاگر عام گسترده‌اي در ايران و بيرون از ايران داشته باشد. علي‌رغم اينکه عده‌اي بي‌وقفه در تلاش‌اند تا اينگونه تبليغ کنند که اين فيلم‌ها جشنواره‌اي هستند و بي‌مخاطب، بي‌آنکه اشاره‌اي کنند و يا عامدانه اين واقعيت را کتمان مي‌کنند که فيلم‌هاي قبلي من از «چهارشنبه‌سوري» به اين سو، جزو چند فيلم‌ پرمخاطب سال بوده‌اند. درباره «فروشنده»، از بازخوردي که از پخش‌کنندگان داشته‌ام ونمايش‌هاي محدودي که تا الان داشته‌ايم، اين فيلم هم مثل فيلم‌هاي قبلي به نظر مي‌آيد پرتماشاگر باشد.

در زمان اکران فيلم «گذشته» تاکيد داشتيد که اکران ايران برايتان در اولويت است. آيا همچنان اکران «فروشنده» در ايران، اولويت شماست؟

قطعا. همان‌طور که اشاره کردم فيلم پيش از اکران بين‌المللي در ايران به نمايش درخواهد آمد.

باتوجه به رقبايتان در جشنواره مسابقه کن، پيش‌بيني‌تان از موفقيت فيلم، در کن چيست؟

فيلم تازه چند روزي‌ست که آماده شده. تا همين هفته پيش، مشغول ميکس صدا و تصحيح رنگ آن بوديم. به همين خاطر فيلم، دير به دست هيئت انتخاب کن رسيد و آنها پس از اعلام اسامي بيست فيلم موفق شدند نسخه بدون اصلاح رنگ و ميکس صداي فيلم را ببينند که با تاخير چند روزه به ليست اضافه کنند. به همين خاطر، هنوز از فيلم فاصله نگرفته‌ام تا بتوانم پيش‌بيني‌اي داشته باشم. اما به هرحال، همين‌که در اين فرصت يک‌ساله با همراهي گروه بسيار نازنيني که داشتم، اين فيلم بدون هيچ مشکل و دست‌اندازي به سرانجام رسيد، برايم موفقيت است. در مسير ساخت فيلم، متاسفانه يکي از انسان‌هاي بزرگي را که در زندگي با او رفاقت عميقي را شروع کرده بودم، از دست داديم. حسرت تماشاي حاصل کار، با زنده‌ياد يدالله نجفي که در طول پيش‌توليد و ساخت فيلم، بيش از يک صدابردار در کنارم بود، هميشه با من خواهد بود. روحش شاد.




منبع : isna.ir