بزرگنمايي:
محمدرضا شجريان، استاد آواز ايران، در پيام نوروزي‌اش اعلام کرد که، حدود 15 سالي مي‌شود که با مهماني در وجودش خو گرفته است، مهماني که بعدها از سوي نزديکان استاد و برخي از خبرگزاري‌ها اعلام شد که سرطان کليه بوده است.
سرطان کليه, علت, علائم و درمان
سال 95 با پيام‌هاي تبريک فراواني از سوي دولتمردان و چهره‌هاي شاخص فرهنگي و هنري کشور همراه بود و در ميان تمام اين تبريک‌هاي ريز و درشت، يک تبريک از همه بارزتر بود، تبريکي که يک شوک بزرگ به جامعه موسيقي و طرفداران موسيقي سنتي کشور وارد کرد و موجي از نگراني در ميان طرفداران محمدرضا شجريان به راه انداخت. محمدرضا شجريان، استاد آواز ايران، در پيام نوروزي‌اش اعلام کرد که، حدود 15 سالي مي‌شود که با مهماني در وجودش خو گرفته است، مهماني که بعدها از سوي نزديکان استاد و برخي از خبرگزاري‌ها اعلام شد که سرطان کليه بوده و دوستي ديرينه استاد با اين بيماري، باعث شده است که او موهاي سرش را براي ادامه مسير درمان‌هايش بتراشد.
از سوي ديگر، دکتر حسن هاشمي، وزير بهداشت، هم در اينستاگرامش از گفتگوي تلفني‌اش با استاد خبر داد و نوشت که خوشبختانه در حال حاضر وضعيت ايشان خوب است و روند درماني‌شان به خوبي صورت مي‌گيرد و ايشان احتمالا طي دو تا سه ماه آينده به ايران بازمي‌گردد، تا روند درماني خود را در کشور ادامه دهد.
به همين بهانه، در گفت‌وگويي با دکتر سروش راد، فوق‌تخصص هماتولوژي و انکولوژي، سعي کرده‌ايم، اطلاعات بيشتري درباره علل، علايم و درمان‌هاي سرطان کليه و وضعيت فعلي استاد به دست آوريم.
سرطان کليه، سرطان شايعي است؟
نه! اتفاقا سرطان کليه جزو سرطان‌هاي ناشايع اندام‌هاي داخلي است که، معمولا در دهه پنجم يا ششم زندگي، فرد را درگير مي‌کند. اين نوع نسبتا غيررايج از سرطان، در حدود 10 درصد از موارد، به دليل عوامل ژنتيکي و ارثي و در ساير موارد، به دلايل محيطي و وابسته به سبک زندگي افراد بروز پيدا مي‌کند.
مثلا کدام علل و عوامل؟
مثلا ثابت شده است که، ارتباط مستقيم و معناداري بين استعمال سيگار و ابتلا به سرطان کليه وجود دارد. شانس ابتلا به سرطان کليه در سيگاري‌ها نسبتا بالاست. بعضي از منابع، ابتلا به عفونت‌هاي مزمن مثانه و فشار خون را هم در بروز سرطان کليه دخيل دانسته‌اند. اين دو بيماري در موارد بسيار نادري مي‌توانند باعث ايجاد سرطان کليه شوند. از سوي ديگر، نمي‌توان از نقش چاقي و اضافه‌وزن در ابتلا به سرطان کليه چشم‌پوشي کرد. متاسفانه بايد بگوييم که، امکان ايجاد تومورهاي سرطاني در کليه‌‌هاي افراد چاق، بيشتر از ساير افراد است.
آيا سرطان کليه هم مانند ساير سرطان‌ها درجه‌بندي مي‌شود؟
بله، معمولا اين سرطان هم مانند ساير سرطان‌ها داراي 4 مرحله است و راهکار درماني بيمار براساس مرحله‌اي از بيماري که فرد در آن قرار دارد، تعيين مي‌شود.
آيا اين بيماري، علامتي هم دارد که با توجه به آن بشود به ابتلا مشکوک شد؟
متاسفانه، در مراحل اوليه بيماري، بيمار معمولا با هيچ علامت خاصي مواجه نمي‌شود. در مراحل پيشرفته‌تر بيماري، ممکن است بيمار با شکايت از علايمي مانند درد پهلوها يا وجود خون در ادرار به پزشک مراجعه کند. در اين صورت، انجام سونوگرافي و نمونه‌برداري از تودهها مي‌تواند پزشک را در تشخيص نوع تودهها و خوش‌خيم يا بدخيم بودن آنها ياري کند.گاهي برخي از افراد به دليل بيماري‌هاي ديگري تحت سونوگرافي يا سي‌تي‌اسکن قرار مي‌گيرند و توموري در کليه آنها در مراحل اوليه تشخيص داده مي‌شود و درمان‌هاي لازم هم برايشان صورت مي‌گيرد.
رايج‌ترين درمان‌هاي اين سرطان؟
اگر سرطان بيمار در مراحل اول يا دوم تشخيص داده شود و تومور فقط کليه و مثانه را درگير کرده باشد، مي‌توان با روش جراحي، تومور را به طور کامل برداشت. جراحي در اين مراحل، درمان قطعي سرطان کليه محسوب مي‌شود. حتي گاهي در مرحله سوم بيماري هم تومور فقط در محل خود رشد مي‌کند و در اين صورت هم مي‌توان روش جراحي را به عنوان روشي مطمئن براي درمان اين سرطان در نظر گرفت.
و در مرحله چهارم سرطان؟
وقتي اين سرطان به مرحله چهارم مي‌رسد، به ساير نقاط بدن متاستاز ميدهد ( به گسترش و مهاجرت سلول‌هاي سرطاني از يک بافت به بافت‌هاي ديگر، گفته مي‌شود) و درمانش دشوارتر مي‌شود. واقعيت اين است که، تومور کليه جزو تومورهاي مقاوم نسبت به راديوتراپي و شيمي‌درماني است و به همين دليل هم درمان آن در مراحل پيشرفته، چندان آسان نيست.
اما برخي از پزشکان از درمان‌هاي نوين در کنترل سرطان کليه صحبت مي‌کنند؟
بله، در سال‌هاي اخير، روش درماني جديدي به نام تارگت‌تراپي براي کنترل سرطان کليه کشف شده که در آن، سلول‌هاي سرطاني به صورت مولکولي مورد هدف درمان قرار مي‌گيرند. در اين روش درماني با کمک دارويي به نام سوتنت، معمولا بيمار را در مراحل سوم يا چهارم سرطان کليه تحت درمان قرار مي‌دهند تا، طول عمر و کيفيت زندگي او افزايش يابد.
آيا اين روش هم مانند روش جراحي يک درمان قطعي محسوب مي‌شود؟
متاسفانه خير، اين نوع درمان فقط مي‌تواند باعث ايجاد تعادل در وضعيت بيماري و پيشگيري از پيشرفت سرطان در بدن شود، يعني به موجب اين درمان، بهبود قطعي براي بيمار حاصل نمي‌شود و تنها مي‌توان بيماري را تحت کنترل درآورد يا طول عمر بيمار را افزايش داد.
آيا اين روش درماني نوين هم در کشور ما مرسوم است؟ يعني استاد شجريان و ساير بيماران مي‌توانند از آن در ايران استفاده کنند؟
بله، البته! تنها مشکل اين روش درماني، هزينه بالاي آن است، به طوري که تقريبا هر دوره يک‌و نيم‌ماهه درمان، با اين روش حدود 14 ميليون تومان هزينه برمي‌دارد. البته خوشبختانه، تا جايي که من مطلعم، بيمه نزديک به 70 درصد از اين هزينه را نيز تقبل مي‌کند. به هر حال، استفاده از داروي سوتنت تا زماني که بتواند بيماري را کنترل کند، قابل توصيه خواهد بود.
به نظر شما چرا با اينکه استاد شجريان در پيام نوروزي‌شان عنوان کرده‌اند که، حدود 15 سال است مبتلا به بيماري بوده‌اند، هنوز هيچ کدام از نشانه‌هاي درمان سرطان (مانند تغيير وزن يا ريزش موي ناشي از شيمي‌درماني) در طول اين مدت در ايشان قابل مشاهده نبوده است؟
البته من در جريان جزييات بيماري استاد نيستم، ولي حدسم اين است که ايشان به احتمال قوي در اين دوره از همين روش درماني نوين (داروي سوتنت) براي کنترل بيماري‌شان استفاده مي‌کرده‌اند. از آنجا که سوتنت جزو داروهاي شيمي‌درماني نيست، طبيعي است که عوارض شيمي‌درماني را هم به دنبال نداشته باشد.
در برخي از سايت‌ها و صفحات مجازي منتسب به برخي از نزديکان استاد، اينطور عنوان شده بود که سرطان کليه ايشان به مغز متاستاز داده است. آيا از نظر پزشکي، امکان متاستاز سرطان کليه به نقاط دوردست‌تر بدن مانند مغز هم وجود دارد؟
بله، از آنجا که ماهيت سرطان کليه به گونه‌اي است که، از طريق خون پخش مي‌شود، متاستازهايش مي‌تواند در قسمت‌هاي دوردست‌تر بدن مانند مغز، پشت چشم، پلک، ساق پا، چانه، فک و بخش‌هايي از پوست نيز مشاهده شود. سرطان کليه مانند سرطان کبد يا روده نيست که فقط در مسير گذر خود منتشر شود و مي‌تواند به تمام نقاط بدن از جمله مغز نيز دست‌اندازي کند. از اين رو، انتشار سرطان از کليه به مغز اصلا اتفاق عجيبي نيست. با اين حال، تاکيد مي‌کنم که بنده در جريان جزييات بيماري استاد نيستم و آنچه مي‌گويم عمدتا مربوط به اين بيماري است، نه اين بيمار. اميدوارم روند درماني استاد به خوبي طي شود و در آينده، شنونده و شاهد خبرهاي خوبي باشيم.
منبع:salamat.ir