بزرگنمايي:

فرآيندي كه سلول‌هاي مرده از روي سطح پوست برداشته مي‌شوند را «لايه‌برداري» مي‌گويند. لايه‌برداري باعث مي‌شود كه سلول‌هاي مرده از روي سطح پوست برداشته شوند و جا براي سلول‌هاي نو و جوان باز شود تا پوست با اين سلول‌هاي جوان، ظاهري جوان‌تر پيدا كند. وقتي سن فرد از 30 سال مي‌گذرد، اين سلول‌هاي مرده بيشتر روي پوست او تجمع مي‌كنند چون قدرت پوست براي دفع اين سلول‌هاي مرده با افزايش سن كاهش مي‌يابد.

در روش هاي شيميايي از محلولي با يك پايه اسيدي براي جداسازي لايه خارجي و آسيب ديده پوست استفاده مي‌شود. به اين‌ ترتيب، در حقيقت يك سوختگي شيميايي خفيف و كنترل شده در پوست به‌وجود مي‌آيد و سلول‌هاي مرده پس از جدا شدن، جاي خود را به سلول‌هاي سالم و جوان مي‌دهند. اين محلول‌ها همچنين لايه‌هاي زيرين را براي توليد كلاژن و الاستين پوست(اين 2 عامل در طراوت و جواني پوست نقش اساسي ايفا مي‌كنند) تحريك مي‌كنند. .

بعضي از كرم‌هاي لايه‌بردار بايد حتما زير نظر پزشك مصرف شوند، به‌خصوص لايه‌بردارهاي غليظ كه براي درمان بعضي بيماري‌ها چون كك‌ومك، اسكارهاي آكنه، كومدون‌هاي آكنه تجويز مي‌شود و لايه‌بردارهايي كه تركيب فنول دارند درصورت استفاده نادرست، عوارض غير قابل جبراني را به همراه خواهند داشت. استفاده نادرست از لايه بردارها باعث ايجاد تحريك و التهابات پوستي، خشكي پوست و همچنين تشديد رنگدانه‌هاي پوستي، ايجاد لك و حساسيت در برابر نور آفتاب، ايجاد اسكارهاي دائمي، كمرنگي يا پررنگي در نواحي مختلف پوست مي‌شود.

همچنين با توجه به رنگ پوست، واكنش پوست در نقاط مختلف بدن و همچنين با توجه به اين‌كه كرم‌هاي لايه‌بردار در همه افراد عكس‌العمل يكساني ندارند، بهتر است پزشك متخصص بگويد، كدام كرم براي شما مناسب است، زيرا ممكن است استفاده نكردن صحيح و بجا از اين داروها نتيجه معكوسي به‌دنبال داشته باشند.

لايه‌برداري سطحي براي از بين بردن آثار اوليه‌ آفتاب در پوست، چين‌هاي ظريف پوستي و تغيير رنگ‌هاي خفيف كاربرد دارند. تركيبات اصلي آن‌ها معمولا از دسته‌ هيدروكسي اسيدها (آلفا هيدروكسي اسيد(AHA) و بتا هيدروكسي اسيد(BHA)) با غلظت هاي 20 تا 70درصد، و ساير مواد لايه‌بردار است. استفاده از لايه‌بردارهاي شيميايي سطحي بايد توسط فرد متخصص تجويز شوند هرچند كه انواع ملايم‌تر اين لايه‌بردارها با غلظت‌هاي پايين‌تر براي استفاده عموم وجود دارند. علاوه بر اين براي كسب نتيجه مطلوب، لازم است كه اين فرآيند 4 تا 5 بار در طول 2 تا 4 هفته و پس از آن سالي 4 بار تكرار شود. هيدروكسي اسيدها در جوان‌سازي پوست تاثير مهمي دارند زيرا مي‌توانند پوست‌هاي چرب را پوسته پوسته كرده و بدون ايجاد التهاب به عمق پوست نفوذ كنند. معروف‌ترين بتا هيدروكسي اسيد، اسيد سالي سيليك است كه در درمان آكنه كاربرد زيادي دارد.

در اين نوع لايه‌برداري پوسته‌ريزي و جداشدن لايه آسيب‌ديده 3 تا 7 روز طول مي‌كشد. قرمزي و التهاب پوست ممكن است تا 2 ماه طول بكشد، هرچند كه به‌طور معمول بعد از يك تا 2 هفته پوست نسبتا به حالت طبيعي خود باز ميگردد و از آن به بعد با استفاده از لوازم آرايشي مي توان التهاب باقي مانده را پوسشاند. با استفاده از لايه‌برداري با فرآورده‌هاي با قدرت متوسط، فرد به‌ندرت احساس درد و ناراحتي شديد مي‌كند و عوارض به‌وجود آمده نيز با روش‌هاي معمولي قابل كنترل هستند.

كرم‌ها يا محلول‌هاي شيميايي حاوي موادي چون آلفاهيدروكسي اسيد (AHA)، ‌رتينوئيدها، آنزيم‌هاي طبيعي و... به‌عنوان لايه‌بردار شناخته‌ مي‌شوند. وقتي اين مواد روي پوست ماليده مي‌شود با توجه به نوع محلول يك تا 14 روز بعد از استفاده، سلول‌هاي مرده روي پوست تخريب مي‌شوند تا سلول‌هاي جوان جاي آن‌ها را بگيرند، اسيدهاي ميوه(AHA) با غلظت پايين‌تر را افراد مي‌توانند بدون نسخه از داروخانه‌ها تهيه كنند و در منزل، شب‌ها هنگام خواب استفاده كنند.

بهتر است اين فرآورده‌ها دور چشم و دور دهان استفاده نشود زيرا موجب تحريك و قرمزي و التهاب اين نواحي خواهند شد. درصدهاي بالاتر مانند 50 درصد و 70درصد بايد توسط متخصص پوست به كار روند.

روش ميكرودرم‌ابريژن، متداول‌ترين لايه‌برداري مكانيكي است كه اثرات خوبي بر كيفيت پوست مي‌گذارد و همچنين با تاثيري كه بر نفوذ داروهاي پوستي دارد، كمك مهمي در درمان لك صورت است و از طرفي با تحريك پوست باعث بهبود ساخت كلاژن شده و در طولاني‌مدت در بهبود چين و چروك نيز موثر است.

در اين روش با استفاده از دستگاهي خاص، نوعي كريستال بسيار ظريف از جنس اكسيد آلومينيوم با فشار تنظيم شده‌اي با سطح پوست در تماس قرار مي‌گيرد و تراش بسيار سطحي در لايه‌هاي فوقاني شاخي پوست ايجاد مي‌كند. در ضمن يك مكش نيز روي پوست انجام مي‌شود كه باعث جمع‌شدن كريستال‌ها از سطح پوست و همچنين بهترشدن جريان خون به منطقه و فعال‌شدن سلول‌هاي فيبروبلاست و در نتيجه موجب ترميم و طراوت پوست مي‌شود.

بسياري از افرادي که از جاي جوش‌ها در صورت‌شان ناراضي‌ هستند و با داروهاي شيميايي جواب نگرفتند از ميكرودرم ابريژن مي‌توانند براي رفع جاي ‌جوش‌ها استفاده کنند. از ميكرودرم ابريژن مي‌توان در درمان جاي آكنه و آبله‌مرغان نيز استفاده كرد. جوشگاه‌هاي اسكارها نبايد زياد عميق باشد و اغلب بر حسب نوع اسكار (جاي جوش) و محل و عمق آن به چند جلسه درمان هفتگي نياز دارد. درصورت عميق بودن جاي جوش و دفعات زياد ميكرودرم از ليزر مي‌توان استفاده كرد.

كريستال‌هاي آلومينيم كه در اين روش استفاده مي‌شوند، هيچ‌گونه عارضه‌اي در سطح پوست ندارند چون پزشك مي‌تواند جريان و سرعت كريستال‌ها را كنترل كند. ميكرودرم ابريژن را مي‌توان به تنهايي يا يك روش كمكي براي ليزر در درمان اسكارها و لكه‌هاي پوستي استفاده كرد چون هم غيرتهاجمي است و هم نياز به مراقبت‌هاي زياد بعد از عمل ندارد.

درمان با ميكرودرم ابريژن بدون درد است و نياز به بي‌حسي ندارد. طول عمل وابسته به وسعت سطح پوست است. بعد از عمل ميكرودرم ابريژن، بيمار مي‌تواند بدون هيچ محدوديتي كارهاي روزمره خود را انجام دهد و مي‌تواند از كرم‌هاي آرايشي غيرتحريك‌كننده استفاده كند. بعد از نخستين درمان پوست صاف و روشن مي‌شود و تعداد دفعاتي كه بايد اين روش انجام شود بسته به پوست و ضايعه از 4 تا 10جلسه را مي‌توان پيش بيني كرد و فاصله جلسات نيز بسته به ضايعه از هر هفته تا 4 هفته يك‌بار متفاوت است.

استفاده از مواد شيميايي لايه‌بردار، همان پيلينگ است؛ موادي مانند اسيد سالسيليك، اسيد سيتريك، اسيدهاي ميوه يا آلفاهيدروكسي اسيد AHA يا تري كلرواستيك اسيد (TCA). در اين روش اسيدهاي لايه‌برداري با درصدهاي متفاوت روي پوست صورت استعمال شده و عمل لايه‌برداري به‌صورت شيميايي انجام مي‌شود اما در ميكرودرم ابريژن با دستگاه و كريستال‌هاي اكسيدآلومينيم روي سطح پوست به‌طور مكانيكي لايه‌برداري مي‌شود.

به‌طور معمول از ليزر دي‌اكسيدكربن يا فراكشنال براي اين منظور استفاده مي‌شود و در درمان برخي بيماري‌هاي پوستي مثل اسكار، كك‌و مك و لك‌هاي قهوه‌اي كه در صورت و دست بيشتر افراد مسن ديده مي‌شود و همچنين جوان‌سازي پوست استفاده مي‌شود.

از ليزر فراكشنال براي درمان پيري پوست استفاده مي‌شود. در اين روش توسط ليزر، لايه سطحي پوست به شكل موضعي در مقاطعي از پوست از بين مي‌رود و اطراف اين ستون‌هاي حرارتي سالم مي‌ماند و اين امر موجب تسريع روند ترميم پوست مي‌‌شود. از آنجايي كه لايه شاخي پوست در طي ليزر دست نخورده باقي مي‌ماند، بنابراين فعاليت طبيعي پوست به‌عنوان سد حفاظتي حفظ مي‌شود.

البته كاربرد اين تكنيك فقط در پيري پوست نيست و در موارد ديگري از جمله اسكار يا جاي جوش يا جاي جراحي و سوختگي، تغييرات رنگي پوست، منافذ باز پوستي، افزايش قوام پوست خطوط كشش پوستي (استريا) و جوان‌سازي پوست نيز كاربرد دارد.

با وجود دستگاه‌هاي جديد ليزر اولتراپالسي اسكن‌دار، معمولا طول‌مدت عمل ليزر پوست كمتر از يك ساعت طول مي‌كشد. بلافاصله پس از عمل پوست برافروخته و به رنگ صورتي پررنگ يا قرمز در مي‌آيد و بيمار احساس سوختگي يا خارش مي‌كند كه در روش تكنيك باز از پماد وازلين يا پماد تركيبي روي پوست استفاده مي‌شود كه بسته به شرايط و نوع پوست بيمار، پزشك مي‌تواند از روش پانسمان بستر با گاز نيمه تراوا استفاده كند. تورم صورت بين روز دوم تا چهارم طبيعي است، بين روزهاي 7 تا 10 بيمار پوست قرمز و صورتي دارد كه به تدريج به سمت طبيعي‌شدن پيش مي‌رود و در حدود هفته سوم پس از عمل از بين مي‌رود.

به هيچ وجه نبايد در آرايشگاه ليزردرماني انجام شود بلكه بايد توسط متخصص بيماري‌هاي پوست و مو يا متخصص جراحي پلاستيك انجام شود و انجام اين عمل توسط افراد غيرمتخصص در آرايشگاه‌ها و حتي توسط پزشكان عمومي كه تحت عنوان پزشك بيماري‌هاي پوست و مو مشغول ليزردرماني هستند، اشتباه است و مي‌تواند خطرناك باشد.

در لايه‌برداري عميق از تركيبات فنل استفاده مي‌‌شود. تركيبات فنلي لايه‌بردارهاي بسيار قوي هستند كه يك‌بار استفاده از آن‌ها براي دست يافتن به نتيجه‌ موردنظر در يك سال كافي است. يك‌بار لايه‌برداري شيميايي عميق ممكن است 60 تا 90 دقيقه طول بكشد كه طي اين مدت، روي هر قسمت از صورت به‌مدت 15دقيقه از محلول استفاده مي‌شود. به‌طور معمول، به‌علت دردناك بودن اين روش، ابتدا بي‌حسي موضعي انجام شده و وضعيت قلب بيمار نيز كنترل مي‌شود پس از لايه‌برداري به فرد توصيه مي شود تا 2هفته از شركت در فعاليت‌هاي روزانه خودداري كند، هرچند كه قرمزي پوست ممكن است تا 3 ماه باقي بماند. اين روش براي پوست‌هاي تيره مناسب نيست.

منبع:bartarinha.ir