بزرگنمايي:
به بهداشت کتري توجه کنيد
از زماني که سماور زغالي، نفتي، برقي و گازي جاي خود را به کتري داده است، چند سالي مي‌گذرد و حالا در بازار به‌جز سماور تزئيني که با آب طلا روکش شده و معدودي سماور برقي و گازي، آنچه ديده مي‌شود، انواع و اقسام کتري‌هاي بلند و کوتاه و پهن و شير‌دار و دسته‌دار و سوت‌دار رو گازي است که با جنس‌هاي مختلف آلومينيوم، استيل و پيرکس يا در انواع لعابي به فروش مي‌رسند.
اما همان‌طور که ظروف پخت و پز آلومينيومي تهديدکننده سلامت افراد هستند، جوش آوردن آب در کتري يا قوري آلومينيومي هم مي‌تواند با مهاجرت يون‌هاي آلومينيوم به آب، سبب انتقال آن به نوشيدني و بروز بيماري شود و هر‌چه آب، بيشتر در اين ظروف جوشيده شود، مقدار آلومينيوم وارد شده به آن بيشتر مي‌شود.
شواهد حاکي است، آلومينيوم در درازمدت باعث بروز آلزايمر و بيماري‌هايي همچون زخم معده، خشکي دهان، يبوست، پوکي استخوان، کم‌خوني، تغيير رنگ زبان و بي‌تعادلي در راه رفتن مي‌شود که البته اين عوارض به‌طور قطع ثابت نشده است. همچنين استفاده از قوري‌هاي آلومينيومي براي تهيه دمنوش يا جوشانده گياهان برگي شکل و ترش مزه، موجب خروج بيشتر آلومينيوم از ظرف و ورود آن به نوشيدني مي‌شود. متخصصان طب سنتي بر اين باورند که استفاده طولاني‌مدت از کتري آلومينيومي مي‌تواند در جذب روي و سلنيوم بدن اختلال ايجاد کند. توصيه مي‌شود اگر در اين جنس کتري رسوب آب ايجاد شده، کنده نشود چون از ورود آلومينيوم به آب‌جوش جلوگيري مي‌کند.
1. کتري استيل
استيل همان فولاد ضدزنگ است که از ترکيب آهن و فلزات ديگر همچون کروم، نيکل، موليبدن و تيتانيوم ساخته مي‌شود. کتري استيل در مقايسه با کتري آلومينيومي مقاوم‌تر و بهداشتي‌تر است، ولي کمي دير جوش مي‌آيد، اما نکته مهم آن که در انواعي از ظروف و کتري‌هاي استيل غيراستاندارد که در بازار به‌وفور يافت مي‌شود از سرب استفاده مي‌شود که حتي در مقادير کم سميت بالا دارد و شناسايي آن توسط مصرف‌کننده غير‌ممکن است.
2.کتري پيرکس و لعابدار فلزي
روکش لعابي معمولا روي کتري‌هايي از جنس آهن يا چدن کشيده مي‌شود. کتري‌هاي لعابدار از نظر بهداشتي سالمند، البته تا زماني که لعاب سطح آن آسيب نديده باشد و بدون خط و خش باشد. لعاب از اکسيد فلزاتي همچون سرب، مس، کادميوم، آرسنيک و پيگمنت‌هاي رنگي شيميايي تهيه مي‌شود که در صورت ريختگي و ورود به بدن براي سلامت مضر است و از طرفي با ترک خوردگي لعاب، يون‌هاي فلز زير آن در آب جوش حل و وارد بدن مي‌شود. کند ذهني، افسردگي و بعضي مسموميت‌هاي درازمدت از عوارض آن است. کتري پيرکس نيز از نظر بهداشتي سالم است و مي‌توان از آن روي شعله ملايم گاز استفاده کرد اما بر اثر گرم و سرد شدن ناگهاني و شديد مي‌شکند.
با توجه به اين که اغلب کتري‌هاي موجود در سطح بازار، غيراستاندارد است و تائيديه بهداشتي ندارد و معلوم نيست از چه جنس فلزي تهيه شده، مسئولان و بازرسان ذي‌ربط بايد در اين باره اعمال نظر بيشتري مبذول دارند.
منبع: jamejamonline.ir