بزرگنمايي:

چه خبر - نيويورک سکوي جهاني زورآزمايي آمريکا و اروپا بر سر ايران

در اين گزارش به قلم `فرناز فصيحي` از سازمان ملل و `مايکل آر. گوردون` در واشنگتن آمده است.
اين هفته ؛ هفته ماراتن ديپلماسي در نيويورک است.
نيويورک مقر سازمان ملل؛ اين هفته صحنه نمايش جهاني تناقض عميقي است که ميان ديدگاههاي واشنگتن و ديدگاههاي اروپا بر سر موضوعات کليدي بين المللي وجود دارد.
به مناسبت برپايي اجلاس سالانه مجمع عمومي سازمان ملل؛ `ترامپ` رئيس جمهوري آمريکا وهمتايان اروپايي اش در حاشيه اين اجلاس گرد هم خواهند آمد تا به بحث براي حل و فصل اختلافات شان بر سر موضوعات کليدي سياسي بنشينند.
اين موضوعات کليدي عبارتند از: سرنوشت توافق هسته اي ايران و چگونگي مقابله با جاه طلبي هاي منطقه اي جمهوري اسلامي.
از 12ماه مه/ 22 ارديبهشت/ که ترامپ از توافق هسته اي ايران خارج شد؛ اين اولين گردهمايي سران کشورهاي آمريکا؛اروپا و ايران است که قرار است همه در مجمع عمومي سازمان ملل حضور به هم رسانند. نيويورک نقطه اي است که دسته بندي ميان آمريکا و اروپا در طراز جهاني آشکار خواهد شد.
ترامپ و دولتش برنامه ريزي کرده اند که از فرصت حضور در مجمع عمومي و همچنين سخنراني در آن که فردا / سه شنبه/ انجام خواهد شد و همچنين نشست شوراي امنيت که ترامپ رياست آن را برعهده خواهد داشت، کمال بهره را ببرند و در همه آنها ايران را محکوم کنند و جامعه بين الملل را بسيج کنند تا ايران را منزوي کنند، بوسيله تحريم هاي خرد کننده.
ترامپ توجيهاتي براي خود دارد. ترامپ اعتراضش به اين است که مي گويد ايران در سرتاسر خاورميانه دخالت مي کند از عراق گرفته تا سوريه و لبنان و يمن، ضمن آنکه تهران همه نوع حمايت مادي و معنوي و نظامي از گروههايي نظير `حزب الله` و ` حماس` به عمل مي آورد.
اما اروپا با اين برنامه آمريکا هم داستان نيست و در نظر دارد جلوي برنامه او بايستد.اروپا موافق نيست که توافق هسته اي شکست خورده است و لازم است تحريم هاي جديد عليه ايران اعمال شود. اروپا به ايران کمک کرده است که از تحريم ها عبور کند از جمله از تحريم هاي بانکي. اروپا دارد يک سري مشوق هاي اقتصادي به تهران نشان مي دهد تا ايران به تعهداتش در توافق پايبند بماند.
اما اين فقط در سطح دولتهاي اروپايي است که تلاش مي کنند پيوندهاي اقتصادي شان با تهران را حفظ کنند. شرکت هاي اروپايي منافع شان را در تبعيت از الزامات آمريکا مي بينند.
در کشمکش ميان آمريکا و اروپا، شگرد ايران اين است که به اين دعوا دامن بزند. تهران منفعتش را در اين مي بيند که شکاف ميان اين دو هر چه عميق تر شود. بر همين اساس به تعهداتش پايبند مانده، اما اين آمريکاست که زير توافق زده است.
آمريکا تهديد کرده است تمام شرکتهاي خارجي که تحريمهاي ايران را نقض کنند و با ايران تجارت داشته باشند را تنبيه خواهد کرد.
هيچ شرکتي نيست که حاضر شود از امکان دسترسي به بزرگ ترين اقتصاد دنيا و مهمترين بازار مالي دنيا چشم بپوشد و بيايد با کشوري رابطه تجاري برقرار کند که توليد ناخالص داخلي اش حتي از شاخص مشابه در مورد کمپاني معظم هواپيماسازي `بوئينگ` Boeing و يا شرکت صنعتي ` وينترشال` Wintershall آلمان هم کمتر است. هر دو شرکت از ايران خارج شده اند و يا در برنامه دارند که بروند.
تحريم نفتي ومهمترين تحريم ايران در 4 نوامبر / 13 آبان/ اجرا مي شود. هنوز اين تحريم ها نيامده، ميزان صدور نفت ايران کاهش يافته است.
قرار است طرف هاي باقيمانده در توافق؛ بعد از نشست شان در سازمان ملل، بيانيه اي را در حمايت از توافق صادر کنند. رياست نشست را ترامپ برعهده خواهد داشت.
اما حمايت اروپا فقط از توافق است. اروپا همچنان از نقش ايران در منطقه ناراحت است، به خصوص در مورد برنامه موشک هاي بالستيک.
ايران و اروپا مي گويند که توافق فقط مربوط به برنامه هسته اي ايران است و سازمان ملل هم تائيد کرده که ايران به توافق عمل کرده است.
اما ايراد ترامپ در مورد اين توافق يک ايراد اساسي است. ترامپ مي گويد الزامات توافق به اندازه کافي محکم نيست و به عنوان نمونه اشاره به اين ندارد که غني سازي اورانيوم بايد کاملا در ايران قطع شود.
در خصوص برنامه موشکي ايران، آمريکا و اروپا هيچ اختلاف نظري با هم ندارند.آمريکا مي گويد که تحريم ها بايد آنقدر ادامه داشته باشد تا ايران حاضر شود نيروهايش را از سوريه خارج کند، حمايتش را از گروهها قطع کند و به تهديدهايش عليه اسرائيل هم خاتمه بدهد.
اما مواضع اروپا در اين موارد مورد اشاره؛ قدري ملايمتر است.
و اما، حادثه تروريستي روزشنبه`اهواز` هم که 25 کشته برجاي گذاشت، سايه خود را بر نشست امضا کننده توافق در نيويورک خواهد افکند.
`حسن روحاني`رئيس جمهورايران روزيکشنبه پيش از ترک تهران به مقصد نيويورک براي شرکت در اجلاس مجمع عمومي سازمان ملل در سخناني گفت:` آمريکا نمي خواهد ايران امن باشد. آنها مي خواهند در کشور ما آشوب به راه بياندازند و شرايط کشور را به گونه اي کنند که روزي به اين کشور برگردند و مثل گذشته اربابان اين ملت باشند`.
در ارتباط با حادثه اهواز؛ وزارت خارجه آمريکا بيانيه اي صادر کرد و در آن؛` تمام اعمال تروريستي را به هر شکلي که باشد و نيز از دست رفتن جان انسانهاي بيگناه را`محکوم کرد و تاکيد نمود که در کنار ملت ايران مي ماند.
ترامپ و روحاني در مجمع عمومي سازمان ملل سخنراني خواهند کرد. سخنراني اين دو در حقيقت؛ يک دوئل و يا به عبارتي يک جنگ دو نفره است.
يک مقام ايراني در تهران گفته است:`روحاني چندين متن سخنراني را آماده کرده و از ميان آنها هرکدام که دندان شکن ترين پاسخ را به سخنراني ترامپ بدهد، انتخاب خواهد کرد`. ترامپ قبل از روحاني سخنراني خواهد کرد.
اين مقام ايراني مي گويد:`هدف اين است که در انظار جهانيان؛ ترامپ بد جلوه داده شود و ايران در کنار اروپا. ما برنامه ريزي کرده ايم که ديدارهاي زيادي با اروپايي ها داشته باشيم`.
به گفته اين مقام ايراني؛ ايران با يک هيات بزرگ متشکل از مقامات و متخصصاني در امور اقتصاد؛ تجارت؛ نفت؛ سياست و رسانه عازم نيويورک شده است.
فردا/سه شنبه/مايک پمپئو`وزيرخارجه و `جان بولتون` مشاور امنيت ملي ترامپ در کنفرانسي که در سازمان ملل به همت`اتحاد عليه ايران هسته اي` برگزار مي شود سخنراني خواهند کرد. وزراي خارجه عربستان و امارات، رقباي منطقه اي ايران هم در اين کنفرانس صحبت خواهند کرد.
در اجلاس سالهاي گذشته مجمع عمومي؛ هم ايران و هم آمريکا از رو در رو شدن مستقيم با يکديگر پرهيز کرده اند.
به گزارش ايرنا، کشورهاي اروپايي و امضاکننده تواقفنامه هسته اي 1+5 با ايران ضمن انتقاد از خروج آمريکا از اين توافق اعلام کرده اند که به اين توافق پايبند مي مانند و اتحاديه اروپا نيز بسته هاي مالي براي حمايت از فعاليت شرکت هاي خود در ايران پيش بيني کرده است.
از سوي ديگر جمهوري اسلامي ايران اعلام کرده که برنامه دفاعي اين کشور قابل مذاکره نيست و همچنين حضورش در سوريه، مستشاري است.

منبع: irna.ir