بزرگنمايي:
چه خبر - چه توضيحي براي بارش باران‌هاي بهاري در سال 97 وجود دارد؟
«هر چه دماي هوا گرم‌تر مي‌شود نگراني از بابت کمبود آب شديدتر مي‌شود، حتي مردم در مکالمات روزانه خود نيز از نحوه مواجهه با گرما در شرايط بحران آب سخن مي‌گويند. با اين حال اما طبيعت عليرغم انتظارات روي خوش‌تري در فصل بهار به آسمان ايران نشان داده است. تا آنجا که بارش‌هاي اخير در دوماهه فصل بهار تقريبا به اندازه 50 درصد 6 ماهه مهر تا اسفند بوده و به گفته وزير نيرو، در ذخيره آب پشت سدها تاثير بسزايي داشته است. با اين حال چه عاملي سبب وقوع بارش‌هاي بهاري بوده است؟
اگر چه باران و برف‌هاي بهاري چند سالي است که باغ‌داران ايراني را به خصوص در شمال و شمال غربي کشور غافلگير مي‌کند اما بارش‌هاي پياپي در 3 ماه ابتدايي سال 97 که خشک‌ترين سال تاريخ آبي ايران به حساب مي‌آيد باعث شگفتي بسياري از مردم شده است. گمانه‌زني‌ها و احتمالات زيادي در ميان مردم در اين رابطه وجود دارد، گمانه‌زني‌هايي که به شايعاتي در فضاي مجازي نيز تبديل شده است. «بارور کردن ابرها» که پيشتر حرف‌هايي از برخورداري ايران از تجهيزات آن در رسانه‌ها به گوش مردم رسيده بود، در صدر اين گمانه‌زني‌ها قرار دارد. بعد از آن تاثير پارازيت بر کاهش شکل‌گيري ابرهاي بارانزا شايعه‌اي است که در فضاي مجازي دست به دست مي‌چرخد. در ميان مدعيان اين گمانه‌زني‌ها اما آن که از همه شگفت آورتر است و مورد اقبال بيشتري هم واقع شده فيلمي است که در آن «مهندس شهرام پروين» در آن درباره اقداماتي که براي جذب ابرها از کشورهاي همسايه انجام داده سخن مي‌گويد. او که صفحه ويدئوهايش در آپارات بيش از 50 هزار بازديد داشته و ويدئوهايش به طور جداگانه هم در شبکه‌هاي اجتماعي بازديد بسيار داشته مدعي است که بارش‌هاي اخير نتيجه فعاليت‌هاي شخص اوست. ادعايي که هيچ يک از کارشناسان آن را تاييد نمي‌کنند اما خودش تاکيد بسيار بر صحتش دارد و بسياري افراد نيز حقيقت را در صفحه‌هاي او در شبکه‌هاي اجتماعي جستجو مي‌کنند. ادعايي که افراد بسياري از رئيس مرکز ملي خشکسالي تا اعضاي هيئت علمي موسسه تحقيقات جنگل‌ها و مراتع ايران آن را رد مي‌کنند. رئيس مرکز ملي خشکسالي گفته است: «او ساکن اصفهان است و مسئولان هواشناسي با او ديدار داشته‌اند. کار او به هيچ عنوان اثبات شدني نيست. نمي‌دانم به چه دليل مردم حرف‌هاي او را باور کرده‌اند» اما چه توضيحي براي بارش باران‌هاي بهاري در سال 97 وجود دارد؟ اگر نه بارورکردن ابرها، نه عدم پخش پارازيت و نه ادعاي عجيب پروين در باران‌هاي اخير نقش نداشته‌اند چه چيزي سبب اين بارندگي بي سابقه شده است؟
بلاکينگ عامل اصلي بارش‌هاي اخير
«بلاکينگ»، اين پديده به گفته سرپرست پژوهشکده اقليم‌شناسي عامل اصلي در وقوع بارش‌هاي بهاره در ايران بوده است. پديده‌اي که در فصل بهار روي اروپا موجب شکسته شدن جريان‌هاي غربي و تغيير مسير آنها به سوي جنوب اروپا شده و با عبور از روي ايران و خاورميانه، موجب افزايش بارش طي چند ماه گذشته شده است. اما بلاکينگ چه مي‌کند؟ بر طبق اطلاعاتي که در منابع اينترنتي وجود دارد، در هنگام وقوع بلاکينگ، جريان‌هاي غربي که در حالت طبيعي از غرب به شرق در حال حرکت هستند، مسير اصلي خود را به سمت شمال يا جنوب تغيير داده و اقليم مناطقي را که مي بايست از روي آنها عبور مي‌کردند را متاثّر مي‌کنند. البتّه، براي مناطق واقع در ناحيه پشته، خشکي و گرما و براي مناطق واقع در ناحيه ناوه نيز، ناپايداري، سرما و بارش به ارمغان مي‌آورد.
وضعيت بارش‌هاي فصل تابستان
حال که دليل اصلي وقوع بارش‌هاي فصل بهار مشخص شده، پيش‌بيني تابستاني که گرماي آن از ابتداي فصل خرداد خودي نشان داده شايد از همه چيز مهم‌تر باشد؟ ايمان باباييان ميانگين دماي کشور طي ماه‌هاي خرداد تا مرداد در مناطق شرقي و مرکزي کشور را تا يک درجه بيشتر از نرمال و در ساير نواحي نرمال پيش‌بيني کرده است و درباره وضعيت بارش کشور در تابستان گفته است: داده‌هاي پيش‌بيني فصلي نشان مي‌دهد که بارش خردادماه در بيشتر نواحي کشور در محدوده نرمال خواهد بود.
وي ادامه داد: از خرداد تا نيمه مرداد احتمال وقوع بارش‌هاي ناگهاني در جنوب شرق کشور وجود دارد. همچنين مدل‌هاي پيش‌بيني فصلي نشان دهنده افزايش بارش در جنوب شرق، شمال غرب و کاهش نسبي بارش در سواحل خزر از خرداد تا مرداد است.
سرپرست پژوهشکده اقليم‌شناسي در ادامه در مورد وضعيت بارش‌هاي کشور در طول فصل تابستان اظهار کرد: به استثناي سواحل خزر و بخش‌هايي از جنوب شرق کشور ساير مناطق در تابستان بارش چنداني ندارند و انتظار مي‌رود بارش جنوب شرق کشور در تابستان نرمال باشد.
بارش‌هاي پاييز 97 بدون تاخير آغاز مي‌شود
اميدها به باران است. آبي که از آسمان بر سر ايران ببارد و آن را از بحران بي‌آبي نجات دهد. اتفاقي که اگر چه بعيد است که بحران را حل کند اما مي‌تواند ايران را از يک قدمي ورشکستگي آبي نجات دهد. اگر چه سال آبي 95-96 تا مهر ماه به پايان مي‌رسد اما چشم اميد به سال آبي بعدي است تا شايد بتواند جبران کننده کم‌آبي‌ها در آينده باشد. اما پيش‌بيني‌ها از باران‌ها در سال آبي آينده چيست؟
باباييان در اين باره گفته است: بارش فصل پاييز کشور در محدوده نرمال تا بيش از نرمال و بدون تاخير آغاز مي‌شود ولي به دليل پايين بودن سهم بارش اوايل پاييز تاثير چنداني بر افزايش منابع آب کشور در آغاز سال آبي نخواهد داشت.
باباييان با اشاره به کم‌بارشي سال زراعي در کشور اظهار کرد: با وجود بارش‌هاي به نسبت مناسب در فصل بهار، ميانگين بارش کشور از ابتداي سال زراعي تاکنون حدود 27 درصد نسبت به ميانگين بارش بلندمدت کاهش دارد.
سرپرست پژوهشکده اقليم‌شناسي درباره استان‌هاي پربارش و کم‌بارش کشور گفت: از ابتداي مهر 96 (اول سال زراعي) تاکنون بيشترين کاهش بارش در مناطق جنوبي و جنوب شرقي کشور به‌ويژه استان‌هاي سيستان و بلوچستان، کرمان، هرمزگان، فارس و کهگيلويه و بويراحمد با بيش از 50 درصد رخ داده است اين در حالي است که از آغاز سال زراعي جاري تاکنون استان‌هاي آذربايجان شرقي، آذربايجان غربي، کردستان، کرمانشاه، اردبيل، همدان و ايلام در مقايسه با دوره بلندمدت مشابه از بارش بيشتر از نرمال برخوردار بوده‌اند.»
منبع: ebtekarnews.com