بزرگنمايي:

چه خبر - سهم کوله بران از قاچاق 19 درصد است

نامگذاري سال جاري تحت عنوان «حمايت از کالاي ايراني» باعث شده است بحث حمايت از توليد مورد توجه جدي‌تر قرار گيرد. در اين ميان همواره پديده قاچاق کالا يکي از اصلي‌ترين موانع پيش پاي توليد شناخته شده است. بر همين اساس انتظار مي‌رود حداقل پس از سال‌ها، امسال اين مسئله مورد توجه ويژه قرار گيرد.
اما قطعا نحوه انجام اين امر از اهميت بسياري برخوردار است. اکنون به اعتقاد بسياري دست‌اندرکاران در کشور با پديده قاچاق سازمان يافته و مافيايي مواجه هستيم و در موارد متعدد گفته مي‌شود در مقابله با اين بخش اقدامي جدي صورت نمي‌گيرد. در مقابل هرگاه بحث قاچاق مطرح مي‌شود به فعاليت کوله‌بران و واردات ته‌لنجي اشاره مي‌شود.

رئيس جديد ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز از جمله معتقدان مافياي قاچاق است که در مراسم معارفه خود بر اين نکته تاکيد کرده و گفته نصف عمر خود را در محضر مرزنشينان گذرانده‌ام و مي‌دانم که هر گاه اسم قاچاق به ميان مي‌آيد، ذهن همه به سمت مرزها و مرزنشينان مي‌رود، اما اين نگاه درستي نيست.
علي مويدي خرم‌آبادي اظهار کرد: وزير کشور بر اين نکته تاکيد دارد که براي مقابله با قاچاق لازم است که کانون‌ها شناسايي شوند. قاچاق در کشور ما حالت مافيايي دارد و اين گونه نيست که ما بخواهيم تمام توجه خود را به سمت مرزنشينان و مرزبانان معطوف کرده و به آن‌ها سخت بگيريم.
وي همچنين معتقد است که قاچاق کاملاً سازمان‌يافته است و هوشمندانه انجام مي‌شود که در اين راستا بايد به کانون‌هاي اصلي و کانون‌هايي که اين فکر را توليد مي‌کنند ضربه زد.

سال گذشته سخنگوي وقت ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز سهم هر يک از اين بخش‌ها در واردات قاچاق را مورد اشاره قرار داد. قاسم خورشيدي بر اين اساس اظهار کرد که در سال 1394 کالاي همراه مسافر 23 درصد، کوله‌بري 19 درصد، اقلام ممنوعه 12 درصد و مبادي رسمي 30 درصد در وارات قاچاق سهم داشتند.
با اين‌وجود از تابستان سال قبل با هدف ساماندهي فعاليت‌هاي کوله‌بري اقداماتي صورت گرفته که در موارد متعدد اعتراضات مرزنشينان و نمايندگان مجلس را به همراه داشته است.
طرح ساماندهي مبادلات مرزي مرداد سال گذشته با رايزني هاي فرماندار بانه و نماينده سقز و بانه در مجلس شوراي اسلامي، تصويب و به دنبال اجراي اين طرح معابر موقت مرزي به دستور دولت مرکزي عراق بسته شد.
با اجراي طرح مبادلات مرزي که با سفر مديرکل دفتر گمرک ايران به بازارچه سيرانبند بانه افتتاح شد و بدين‌ترتيب فعالان اقتصادي مي توانستند کالاهايي را که در ايران نمايندگي ندارد يا مشابه داخلي آنها توليد نمي‌شود را وارد کشور کنند اما تجربه نشان داد فعالان اقتصادي بانه به اين دليل که نرخ گمرک تعيين شده زياد است به ندرت از اين شيوه استفاده کردند. حتي کار تا جايي پيش رفت که بازاريان شهرستان بانه در روزهاي ابتداي امسال به نشانه اعتراض نسبت به بسته شدن مرزها، مغازه ها و پاساژهاي سطح شهر را تعطيل کردند، زيرا با اجراي اين طرح، نرخ گمرک کالاهاي خارجي افزايش يافته و به گفته فعالان اقتصادي، خريد و فروش آنها ديگر مقرون به صرفه نبود، به همين دليل اين افراد از مسئولان خواستار پايين آمدن نرخ گمرکات و بازگشت آنها به حالت قبل شدند.

طبق اظهارات يکي از فعالان اقتصادي اين استان، 95 درصد از کالاهاي قاچاق از طريق ديگر مرزهاي سطح کشور وارد مي شود اما همچنان بانه به عنوان قطب قاچاق شناخته شده و اين در حالي است که مردم اين شهر تنها جهت کسب درآمد نه چندان زياد خود به ناچار دست به دامان کوله بري مي شوند.
گفته مي‌شود طرح ساماندهي مبادلات مرزي جهت حفظ کرامت انساني و حذف کوله بري است که بازاريان نيز آن را تصديق و موافقت کرده اند اما اين درحالتي ممکن است که نرخ گمرکات همچنان به قوت خود باقي بماند.
اما سرپرست امنيتي و انتظامي استانداري کردستان در پاسخ به اين درخواست ها مي‌گويد تعطيلي بازار بانه به دنبال درخواست تجار بانه براي اخذ تخفيف 50 درصدي گمرک است که در حال حاضر 20 درصد تخفيف تصويب شده و تخفيف 50 درصدي ممکن نيست.
سرپرست امنيتي و انتظامي استانداري کردستان اظهار کرده که تعطيلي بازار بانه به دنبال درخواست تجار بانه براي اخذ تخفيف 50 درصدي گمرک است که در حال حاضر 20 درصد تخفيف تصويب شده و تخفيف 50 درصدي ممکن نيست.
ميرزايي در خصوص دلايل نارضايتي بازاريان شهرستان بانه، گفته که خواسته اين افراد افزايش تخفيف گمرکي به 50 درصد است و اين درحالي است که بيشترين تخفيفات گمرکي کشور در بنادر هم 25 درصد است و در کردستان امکان اخذ تخفيف 50 درصدي گمرک غيرممکن است و به نفع کشور نخواهد بود.
سرپرست امنيتي و انتظامي استانداري کردستان نيز کوله‌بري را نماد بدبختي و مصيبت توصيف و اظهار اميدواري کرده که اين عنوان با اجراي طرح ساماندهي مرزها فراموش و پيله وري جايگزين آن شود که به نفع مرزنشينان نيز خواهد بود.

اما به دنبال اين وضعيت نمايندگان اين استان نيز وارد عمل شده و نامه‌اي خطاب به رئيس جمهور ارسال کرده و در قالب آن خواستار برقراري مجدد مبادلات مرزي و رفع مشکلات و دغدغه معيشتي مردم مناطق مرزنشين شدند. اين نمايندگان در بخش‌هايي از نامه خود اعلام کردند «مي‌بينيم که به بهانه‌هاي مختلف مناطق مرزي و شهرهاي کردنشين با بي‌مهري شديد مسئولين از جمله شخص جنابعالي روبرو شده‌اند. آيا جواب رشادت‌ها، ‌از جان گذشتگي‌ها، مرزداري‌ها و مشارکت حداکثري مردم اين ديار در انتخابات، بستن مرزها، تعطيلي کوله‌بري و معيشت حداقلي آنان بود؟ آيا مي‌خواهيد ديوار اعتماد اين مردم پاک و بي‌آلايش، نوع‌دوست و عاشق وطن را براي هميشه فرو بريزيد؟ آيا مي‌خواهيد مزد سال‌ها زحمات و مرزداري اين مردم را با تحريم اقتصادي و خالي نمودن سفره‌هاي خانواده آنان پاسخ دهيد؟ از طرفي نه شرع و نه قانون به کسي اجازه نمي‌دهد اينگونه با مردم خود و مرزداران اصلي اين سرزمين برخورد کند.
لذا ما نمايندگان مناطق کردنشين و مرزي ضمن هشدار جدي نسبت به ادامه وضعيت موجود از جنابعالي و مسئولين امنيتي درخواست داريم که سريعا نسبت به برقراري مجدد مبادلات مرزي همانند سابق و رفع مشکلات و دغدغه‌هاي معيشتي مردم مناطق مرزنشين اقدام فرماييد.»
نماينده بوکان در مجلس نيز به انتقاد از اين وضعيت پرداخته و اظهار کرده که امروز بر اثر بي تدبيري دولت، مرزنشينان که تنها راه درآمدشان کوله‌بري بوده است، هيچ درآمدي ندارند.
محمدقسيم عثماني در تذکري شفاهي در پايان يکي از جلسات علني مجلس در روزهاي گذشته تاکيد کرده که بايد به داد مرزنشينان برسيم. امروز مرزنشيناني که مرزداران کشور هستند در اثر بي تدبيري دولت تنها راه درآمدشان قطع شده است مردمي که هيچ اشتغالي ندارند و تنها محل درآمدي آنها کوله بري بوده چرا بايد اينگونه مورد بي حرمتي قرار بگيرند. مردم مرزنشين غرب کشور گرفتار هستند قبل از انتخابات مي گفتند کوله بران را بيمه کنيد ولي بعد از انتخابات راه اصلي درآمد آنها را قطع کردند. چرا اينگونه بي تدبيري در رابطه با مردم مرزنشين انجام مي دهيد.
علي مطهري که رياست مجلس را بر عهده داشت، نيز اظهار کرد که قبلا نيز اين تذکر در مجلس بيان شده و ما از دولت خواستيم تا بيايند و توضيح دهند تا ضرورت اين کار چه بوده اما تا به امروز جوابي نگرفتيم ان‌شاءالله که بيايند و پاسخگو باشند.

اما پس از اين صحبت‌ها وزير کشور در هفته هاي گذشته در جلسه بررسي آخرين وضعيت بازارچه هاي مرزي کشور که با حضور مسئولان مختلف برگزار شده بود، با اشاره به مشکلات پيش آمده براي فعاليت کوله بران در برخي از استانهاي مرزي اعلام کرد که دولت با طرح جديدي که اخيرا به تصويب رسانده بدنبال ساماندهي فعاليت کوله بري در استانهاي مرزي است.
رضا رحماني فضلي تصريح کرده بايد براساس برنامه‌ريزي دقيق تعداد کوله بران واقعي که در استان هاي مورد نظر فعاليت دارند شناسايي شوند تا بر اين اساس بتوان نسبت به حل مشکلات آنها اقدام کرد.
وزير کشور از معاون امنيتي انتظامي اين وزارتخانه خواسته در جلسه مشترک با استانداران مرزي و دستگاه‌هاي مسئول ظرف يک هفته آينده موانع پيش روي فعاليت کوله بران در استان‌هاي مورد نظر را بررسي و راهکارهاي پيشنهادي را ارائه کنند.
البته هفته گذشته اين مهلت به پايان رسيده است و معاون وزير صنعت، معدن و تجارت پيگيري مجدد اين بحث را به جلسه امروز موکول کرده است.
اما تنها چند روز پس از اظهارات وزير کشور و وعده او مبني بر حل مشکلات موجود در هفته گذشته اخباري مبني بر بازداشت 29 نفر دررابطه با سوءاستفاده از کارت‌ بازرگاني مرزنشينان کردستان منتشر شده و مديرکل اطلاعات استان کردستان گفت: از محل سوءاستفاده از کارت‌هاي بازرگاني مرزنشينان کردستاني تاکنون پرونده‌اي بالغ بر ميليون‌ها دلار سوءاستفاده مالي کشف شده است و 29 نفر نيز بازداشت شده‌اند که اکثريت بازداشت‌شدگان مربوط به ساير استان‌هاي کشور هستند.
آيت‌الله حسيني شاهرودي نماينده ولي فقيه در استان کردستان با اشاره به اينکه کالاهايي که توسط کولبران وارد کشور مي شود همان توليدات داخلي است، گفت: در اين راستا براي اينکه اين سود به واسطه‌ها نرسد، ايجاد يک بازارچه محلي در مرز مي تواند کار اساسي و مفيدي باشد.
استاندار سيستان و بلوچستان نيز از ايجاد شش بازارچه جديد در سيستان و بلوچستان در آينده نزديک خبر داده و گفته است که سه بازارچه در شمال استان ساخته خواهد شد.
معاون وزير صنعت، معدن و تجارت نيز هفته گذشته در قالب سفر به اين استان وعده داده مشکلات بازاريان بانه‌يي و ديدگاه هاي آنان پيرامون اجراي طرح ساماندهي مبادلات مرزي را با امانت داري و نظر مساعد به مسئولان وزارت کشور منتقل مي کنيم و به بازاريان اطمينان مي دهم دولت منافع ملي را توأم با منافع مرزنشينان تدوين خواهد کرد.
رئيس سازمان توسعه تجارت درباره مهم ترين دغدغه هاي بازاريان بانه در زمينه اجراي مصوبه ساماندهي مبادلات مرزي اظهار کرده: هم در زمينه وارد کردن حجم زياد کالاهاي خريداري شده که در آن سوي مرز مانده و هم پيرامون افزايش تخفيفات گمرکي که مشوق کافي براي ورود گردشگران و خريد از بازارهاي اين شهر را فراهم کند، در جلسه روز شنبه با حضور مسئولان کشوري و وزارت کشور به طور قاطع دفاع خواهم کرد.
مجتبي خسروتاج با اشاره به ظرفيت هاي مهم استان کردستان و شهرستان بانه در زمينه هاي اقتصادي و گردشگري، ضرورت برنامه ريزي براي اجراي طرح هاي کوتاه مدت، ميان مدت و بلند مدت را يادآور شد و تصريح کرد: ايجاد منطقه آزاد تجاري در بانه هم به شرطي که ايجاد منطقه اي براي امکان صادرات توليدات، فرآوري و صنعت باشد، مورد حمايت دولت است.
فعاليت‌ غير ساماندهي شده کوله‌بران در سال‌هاي گذشته همواره به عنوان يکي از گلوگاه‌هاي ورود کالاي قاچاق محسوب مي‌شده و توليدکنندگان به کرات بر لزوم توجه به اين بخش تاکيد کرده‌اند. با اين حال در بسياري استان‌هاي مرزي معيشت مردم از اين راه مي‌گذرد و لازم است در تصميم‌گيري‌هاي مربوطه به اين نکته توجه شود. قطعا مبارزه با پديده شوم قاچاق اتفاقي بسيار مثبت تلقي مي‌شود. با اين وجود در ماه‌هاي گذشته حتي نمايندگان مجلس بارها خواستار توجه به معيشت مرزنشينان غرب کشور شده‌اند اما همواره از سوي فعالان دولتي با استدلال ساماندهي اين تذکرات مورد توجه شايسته قرار نگرفته است.
اين اتفاق در شرايطي رخ مي‌دهد که در مبارزه با قاچاقچيان يقه سفيد که به قاچاق سازماندهي شده مشغول هستند سختگيري کمتري صورت مي‌گيرد تا جايي که فرمانده ناجا چندي پيش در يک برنامه تلويزيوني اظهار کرد:متاسفانه هرگاه ما شبکه و باندي را شناسايي کرديم و افراد مافيا قاچاق هر موقع که به سمتشان مي رويم، توصيه ها به ما زياد مي شود و براي ما مشکل ايجاد مي کنند و گاهي پرونده اي را که در يک ماه مي توانيم به نتيجه برسانيم يک سال طول مي کشد. ما پرونده اي داريم که مربوط به سه سال گذشته است اما متاسفانه هرازچندگاهي يک نامه اي مي آيد که اين کالا قاچاق نبوده و ما بايد دوباره از نو برويم و آن اثبات کنيم. اما وقتي سراغ قاچاقيان خرد مي رويم ديگر چنين توصيه هايي به ما نمي شود.

منبع: isna.ir