بزرگنمايي:

چه خبر - خطرات روغن کانولا براي سلامت

وغن کانولا عملا به يکي از انتخاب هاي نخست در صنعت فرآوري غذا تبديل شده است. چه در مايونز، چيپس، چاشني هاي سالاد و تنقلات ديگر، روغن کانولا به طور معمول يکي از مواد تشکيل دهنده اصلي محسوب مي شود. اما خطرات سلامت استفاده از اين روغن ممکن است فراتر از تصور ما باشد.
اما چرا بايد از محصولي که فوايد سلامت چنداني براي آن وجود ندارد به صورت گسترده در صنايع غذايي استفاده شود؟ همانند بسياري از موادي که به گزينه هاي ديگر ترجيح داده مي شوند، قيمت عامل کليدي در اين زمينه است. کشت و توليد روغن کانولا فوق العاده ارزان تمام مي شود. از آنجايي که يک محصول اصلاح شده ژنتيکي است، حشرات به آن نزديک نشده و رشد آن بسيار آسان مي شود.
روغن کانولا براي نخستين بار در اوايل دهه 1970 به عنوان يک روغن طبيعي معرفي شد، اما در سال 1995 نسخه اصلاح شده ژنتيکي از اين محصول روانه بازار شد. تا سال 2009، بيش از 90 درصد محصول روغن کانولا کانادا از نظر ژنتيکي مهندسي شده بود.
در شرايطي که روغن کانولا به عنوان يک روغن غذايي سالم، با محتواي چربي هاي اشباع کم و منبعي براي اسيدهاي چرب امگا-3 روانه بازار شد، اما در حال حاضر به نظر مي رسد فاصله بسياري با اين شرايط دارد. روغن کانولا نه تنها از نظر ژنتيکي اصلاح شده، بلکه روند پردازش و پالايش قابل توجهي را نيز پشت سر مي گذارد که هر دو مي توانند به شکل گيري مشکلات سلامت در بدن منجر شوند.

تمام روغن ها به استثناي آنهايي که به روش فشار سرد تهيه شده يا فوق بکر هستند، پالايش مي شوند. اين فرآيند با کمک دماهاي بالا يا استفاده از مواد شيميايي که مي توانند به بدن انسان آسيب برسانند، انجام مي شود. همچنين، بايد به فرآيند دئودوريزاسيون اشاره کرد. به دليل اين که روغن کانولا از محتواي اسيدهاي چرب امگا-3 بالايي برخوردار است، در مجاورت با اکسيژن و دماهاي بالا به راحتي دچار فساد و بوي بد مي شود. فرآيند دئودوريزاسيون استاندارد بخش بزرگي از اسيدهاي چرب امگا-3 را با تبديل آنها به اسيدهاي چرب ترانس حذف مي کند.
اگر هر گونه روغن گياهي که به واسطه نور و حرارت اکسيد شده است را مصرف کنيد، بافت هاي بدن خود را نيز در برابر محصولات اکسيد شده و فاسد قرار مي دهيد. اين شرايط به بيماري هاي انحطاطي و التهاب مزمن منجر مي شود.

تقريبا تمامي روغن هاي کانولا از محصولات اصلاح ژنتيکي شده تهيه مي شوند. بيش از 90 درصد تمام روغن هاي کانولا از محصولاتي که از نظر ژنتيکي مهندسي شده اند، توليد مي شوند. در شرايطي که اصلاح ژنتيکي در کاهش محتواي اسيد اروسيک موفق بوده است، اما موجب افزايش اسيد اولئيک شده است.اسيد اولئيک با برخي نگراني هاي سلامت مانند موارد زير پيوند خورده است:
- آهنگ کند رشد (استفاده از اين روغن در شير خشک نوزادان ممنوع شده است)
- اختلالات در پلاکت هاي خون
- آسيب ناشي از راديکال هاي آزاد
- افزايش خطر ابتلا به برخي انواع سرطان
همچنين، غذاهاي اصلاح شده ژنتيکي خطر برخي نگراني هاي سلامت ديگر مانند واکنش هاي آلرژيک، سرکوب سيستم ايمني، سميت، و کمبود مواد مغذي در غذاهاي مصرفي را به همراه دارند.

روغن کانولا در مواجهه با نور، گرما و فشار بسيار ناپايدار است که موجب اکسيد شدن و انتشار راديکال هاي آزاد درون بدن مي شود. روغن کانولا در مواجهه با حرارت سطوح بالايي از بوتادين، بنزن، آکرولئين، فرمالدئيد و ديگر ترکيبات مضر را توليد مي کند. اين مواد شيميايي در ترکيب با افزايش راديکال هاي آزاد محيطي عالي براي رشد سرطان را فراهم مي کنند.
طي يک مطالعه پژوهشگران دريافتند که سلول هاي سرطاني از اسيد اولئيک موجود در روغن کانولا تغذيه مي کنند. اين اسيد موجب مي شود تا سلول هاي سرطاني قوي‌تر شده و حالت بدخيم را حفظ کنند. برخي مطالعات ديگر نيز نشان داده اند که اسيد اولئيک به پيشرفت تومور کمک مي کند.
با توجه به ميزان بالاي راديکال هاي آزاد منتشر شده پس از حرارت ديدن روغن کانولا، جاي شگفتي نيست که اين روغن محرکي براي رشد سرطان محسوب شود. راديکال هاي آزاد مواد شيميايي واکنشي هستند که نقش مهمي در جهش سلول هاي سرطاني ايفا مي کنند.

در شرايطي که اصلاح ژنتيکي سطوح اسيد اروسيک را در روغن کانولا کاهش داده است، اما همچنان منبع خوبي براي آن محسوب مي شود. اسيد اروسيک يک اسيد چرب است که با آسيب قلبي، به ويژه بيماري کشان (Keshan disease) مرتبط است. نتايج يک مطالعه نشان داد در مناطقي که مردم مستعد ابتلا به بيماري کشان بودند، سطوح اسيد اروسيک بالاتر و سطوح سلنيم پايين‌تر بوده است.
روغن هاي هيدروژنه، مانند ورغن کانولا، به واسطه ايجاد سطوح بالاي التهاب در بدن و همچنين کلسيفيکاسيون يا تجمع کلسيم در سرخرگ ها شناخته شده هستند. هر دو مورد از عوامل خطرآفرين براي بيماري قلبي عروقي هستند.

مطالعه اي جديد در دانشگاه تمپل که در نشريه Scientific Reports منتشر شد، روغن کانولا را با کاهش حافظه و يادگيري و در نتيجه افزايش خطر ابتلا به بيماري آلزايمر، شايع‌ترين شکل زوال عقل، پيوند داده بود. پژوهشگران دريافتند که مغز موش هايي که روغن کانولا مصرف مي کردند داراي مقادير بالاتري از پلاک هاي آميلوئيد و کاهش ارتباط بين نورون هاي مغزي است.
روغن کانولا به عنوان يک ماده غذايي التهاب آفرين مي تواند به عملکرد ضعيف مغز منجر شود. همانگونه که مي دانيد، التهاب مزمن براي بدن مضر است. اين شرايط به جاي محافظت از سلول ها، رگ هاي خوني و بافت هاي سالم به آنها حمله مي کند. التهاب مزمن مي تواند توليد انرژي در سلول هاي مغزي را متوقف کرده و در عملکرد نورون ها نيز اختلال ايجاد کند که مي تواند زمينه ساز شکل گيري اختلال نقص توجه و بيش فعالي، اضطراب، مغز مه آلود، افسردگي، از دست دادن حافظه و بيماري آلزايمر شود.

چند مطالعه نشان داده اند که روغن کانولا و برخي روغن هاي گياهي ديگر طول عمر سوژه هاي حيواني مستعد سکته مغزي و پرفشاري خون را کاهش مي دهند. نتايج يک مطالعه نشان داد موش هايي که داراي فشار خون بالا و مستعد ابتلا به سکته مغزي بودند، به واسطه تغذيه با روغن کانولا به عنوان تنها منبع چربي زودتر مردند. در مقابل، موش هايي که با روغن هايي غير از کانولا تغذيه شده بودند، طول عمر بيشتري داشتند.
نتايج مطالعه اي ديگر که در نشريه Toxicology Letters منتشر شد نيز نشان داد که روغن کانولا مدت زمان انعقاد خون را کاهش داده و شکنندگي در غشاهاي گلبول هاي قرمز را افزايش مي دهد که ممکن است محرک سکته مغزي در سوژه هاي حيواني مستعد ابتلا به اين شرايط شود.

به عنوان يک محصول اصلاح شده ژنتيکي، روغن کانولا ممکن است به کبد و کليه هاي انسان آسيب وارد کند. يک بررسي در سال 2011 که 19 مطالعه مختلف با حضور سوژه هاي پستاندار تغذيه شده با سويا و ذرت اصلاح شده ژنتيکي طي يک بازه زماني 90 روزه را شامل مي شد، نشان داد که اين مواد غذايي مي توانند در عملکرد کبد و کليه ها اختلال ايجاد کنند. اين بررسي که در نشريه Environmental Sciences Europe منتشر شد، نشان داد که عملکرد کليه ها تا 43.5 درصد و عملکرد کبد تا 30.8 درصد کاهش داشته است.
اگر قصد سمزدايي اندام هاي بدن براي ارائه عملکرد درست را داريد بهتر است از روغن کانولا و ديگر محصولات اصلاح شده ژنتيکي پرهيز کنيد.

اسيد اروسيک در روغن کانولا دليل اصلي ممنوع شدن استفاده از اين محصول در شير خشک نوزادان بوده است. نوزادان توانايي تجزيه درست اسيد اروسيک را ندارند و از اين رو براي آنها مضر است. سازمان غذا و داروي آمريکا استفاده از روغن کانولا در توليد شير خشک نوزادان را ممنوع اعلام کرده است.

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : روغن هيدروژنه چه روغني است؟

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : آيا روغن کانولا براي پخت و پز مناسب است؟

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : روغن کنجد، روغن کانولا يا روغن زيتون؟کدام براي پخت و پز بهتر است

گردآوري : گروه سلامت سيمرغ
منبع : asriran.com