بزرگنمايي:

چه خبر - وقتي که ماجراي کاوه مدني دستاويزي براي سو استفاده رسانه هاي خارجي مي شود

سوابق تحصيلي و فعاليت هاي کاوه مدني معاون مستعفي آموزش و پژوهش سازمان حفاظت از محيط زيست تصوير يک ايراني موفق را از او ايجاد کرده است؛ جواني که توانسته بعد از تحصيل در رشته مهندسي عمران در دانشگاه تبريز و مهاجرت به سوئد و دانش آموختگي در مقطع کارشناسي ارشد رشته منابع آب و مهندسي محيط زيست، از دانشگاه لاند اين کشور و دانشگاه ديويس کاليفرنيا در مقطع دکتري و پسا دکتري، مدارج ترقي را بپيمايد.
وي سال 2013 به امپريال کالج لندن پيوست و دانشيار اين دانشگاه در رشته تحليل سيستم ها در گروه محيط زيست شد؛ اما پيش از آن در دانشگاه فلوريداي مرکزي نيز تدريس کرده و در همين دانشگاه گروه تحقيقاتي آب و محيط زيست و تحليل سيستم هاي انرژي را بنيان گذاشت و در گروه هاي تحقيقاتي ديگري هم عضويت دارد که جوايز مختلفي را از بنيادهاي علمي و زيست محيطي آمريکا و اروپا کسب کرده است.
اوايل شهريور ماه گذشته بود که ابتدا زمزمه دعوت از مدني در سازمان محيط زيست شنيده شد و کمي بعد او در حساب کاربري اش در توئيتر اين دعوت را تاييد کرد و بالاخره 26 شهريور 96 با حکم عيسي کلانتري رئيس سازمان محيط زيست به اين مقام منصوب شد.
وي 19 آذر 96 در مصاحبه مفصلي با روزنامه شرق يکي از دلايل پذيرفتن اين دعوت را اين گونه مطرح کرد : «همه آنهايي که از دور نگاه مي کردند، مدرک مي گيرند و دکترا مي گيرند و دنبال کار هستند (ايرانيان خارج از کشور) نمي دانند جاي خوبي هست يا نه، همه آنها ايستاده اند که ببينند اين باور درست است که ما نمي توانيم به ايران برويم يا نه؟»
براساس اين اظهارات، مدني مي خواهد نشان دهد که نخبگان ايراني در خارج از کشور مي توانند براي کمک به رفع مشکلات در حوزه تخصصي خود به ميهن بر گردند و کارها را به دست بگيرند.
با وجود اين، وي آن طور که در متن استعفانامه اش به کلانتري مي نويسد در ايران با مشکلاتي روبرو شد. همزمان با دستگيري شماري از فعالان محيط زيست اواخر بهمن گذشته خبري در مورد بازداشت موقت وي نيز منتشر شد تا اينکه در حساب کاربري توئيتر خود از بازگشت به دفترش در سازمان محيط زيست خبر داد.
پس از مدتي در اوايل فروردين ماه 97، انتشار تصاوير جنجال برانگيز از وي در خارج از ايران در حالي که زمان تصاوير مشخص نبود، موجب شد نام مدني بار ديگر بر سر زبان ها بيافتد و با پايان تعطيلات، شايعه کناره گيري و بازگشت او به انگليس اوج گرفت که در نهايت با انتشار ابياتي در حساب توئيتري اش اخبار مربوطه تاييد شد.
اما از همان بدو انتشار اخبار و شايعات، رسانه هاي خارجي گزارش هاي مختلف و متناوبي در اين زمينه منتشر کردند و شمار نسبتا قابل توجهي از کاربران ايراني داخل و خارج کشور در شبکه اجتماعي توئيتر با هشتگ حمايت از توليد ملي عکس مدني را باز نشر کرده و به نوعي اعتراض خود را به هموار نبودن زمينه براي فعاليت نخبگان ايراني در کشور نشان دادند.

روزنامه نيويورک تايمز در خبري با تيتر `استعفاي دانشمند حوزه محيط زيست دانش آموخته آمريکا بر اثر فشار تندروها در ايران`، به اين امر واکنش نشان داد و استعفاي وي را ناشي از فشار تندروها دانست.
روزنامه عرب ويکلي نيز در گزارشي با عنواني مشابه نوشت : ` استعفاي کاوه مدني با استقبال ايرانيان خارج از کشور روبرو شد که مي گفتند او اگر تصور مي کند مي تواند ايران را تغيير دهد احمق است`.
ديگران نيز اظهار نااميدي کردند و يک ايراني استاد دانشگاه گفت: کاوه نماد اميد بود اما وقتي به آنچه براي او روي داد نگاه مي کنيم، از نظر عده اي معدود در ايران شما (متخصصان ايراني خارج از کشور) دشمن هستيد و مهم هم نيست چقدر هدفمند باشيد.`
خبرگزاري فرانسه نيز خبري با عنوان `نماد بازگشت ايرانيان خارج از کشور` استعفا داد، منتشر کرد. اين خبر که طبيعتا در رسانه هاي مختلفي از جمله تايمز اسرائيل نيز باز نشر شد، کاوه مدني را نمادي از تلاش هاي دولت دوازدهم براي تشويق بازگشت ايرانيان خارج از کشور به وطن دانست و کوتاه بودن مدت انجام اين مسئوليت توسط مدني را يعني حدود 6 ماه، برجسته کرد.
روزنامه انگليسي گاردين نيز در گزارشي با تيتر `دانشمند برجسته بعد از ماجراي فعالان محيط زيست کشور را ترک مي کند`، استعفاي مدني را به بازداشت شماري از فعالان محيط زيست در ايران مرتبط کرد و همچنين انتقاد شديد وي از سياست هاي گذشته کشور در زمينه آب را از دلايل ديگر اين امر بر شمرد.
پايگاه اطلاع رساني آمريکايي المانيتور که اخبار منطقه غرب آسيا را بيشتر منتشر مي کند، فشار تندروها بر مدني را دليل اين امر دانست و انتشار اخبار در مورد او و عکس هايش را در اين زمينه مهم بر شمرد. همچنين به بازداشت شماري از فعالان محيط زيست در ايران اشاره کرد.
غير از رسانه هاي انگليسي زبان منطقه اي و خارج از منطقه که اخبار و گزارش هايي در اين زمينه منتشر کرده اند، رسانه هاي فارسي زبان خارجي از جمله بي بي سي فارسي، دويچه وله فارسي، ايران اينترنشنال و صداي آمريکا نيز اخبار زيادي در اين زمينه منتشر کردند که عمدتا با طعم مبالغه و خبرسازي همراه بود، مانند اين خبر صداي آمريکا : «معاون مستعفي محيط زيست ايران در خارج سکوت خود را شکست؛ امنيت نداشتيم». اين خبر تنها برداشتي از نامه استعفاي وي به کلانتري است که در توئيتي منتشر کرده و نوشته بود: در بدو ورود به ايران، در غياب هرگونه مجوز قضايي، همه سخت افزارهاي شخصي و حساب‌هاي کاربري من مورد دستبرد قرار گرفت و حريم شخصي و حقوق شهروندي من در همان ابتداي کار نقض شد.
پايگاه اطلاع رساني شبکه فارسي زبان ايران اينترنشنال نيز ضمن انتشار خبر استعفاي وي در گزارشي با تيتر مهاجرت مدني و داغ شدن معضل فرار مغزها به اين موضوع پرداخت و نوشت که ` اين موضوع منحصر به دولت حسن روحاني نيست و از زمان رييس جمهوري فقيد، آيت الله اکبر هاشمي رفسنجاني مطرح بوده ولي با خروج مدني بار ديگر اميد ايرانيان خارج از کشور براي خدمت به وطن کم رنگ شده و دولت ها هيچ کدام در اين زمينه موفق نبوده اند.`
شبکه تلويزيوني بي بي سي فارسي اما در اين زمينه پيشتاز بود و با توليد و پخش برنامه هاي مختلف که در حساب کاربري يوتيوب و کانال تلگرامي اين شبکه بازپخش مي شد، فرصت را براي نشان دادن شرايط نامناسب فعاليت متخصصان در ايران مناسب ديد.
در نهايت دعوت از کاوه مدني که پيش از فعاليت در ايران نيز به دليل فعاليت هاي محيط زيستي و تشکيل گروه هاي تحقيقاتي و تدريس در دانشگاه هاي مطرح ، چهره اي شناخته شده براي فعالان محيط زيست محسوب مي شد با استعفاي وي آن هم مدتي کوتاه بعد از فعاليت در ايران و خروج از کشور ، دستمايه رسانه هاي مختلف به ويژه رسانه هاي فارسي زبان قرار گرفت تا تجربه او را به مثابه شکست تلاش ها در فراهم کردن زمينه بازگشت نخبگان به کشور قلمداد کنند و در عين حال هراس و ياس را در نخبگان ايراني مقيم خارج دامن بزنند و اينگونه القا کنند که ايران جاي امني براي آنان نيست.

منبع: irna.ir